Zmiana profilu operacji Sojuszu Północnoatlantyckiego KFOR w kontekście ewolucji sytuacji bezpieczeństwa Kosowa

• Autorzy: Miszczuk Marcin , Jankiewicz Michał Szczepan

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.37055/sbn/196185

Warianty tytułu

EN

Re-profiling of North Atlantic Treaty Organization’s KFOR operation in the context of the Kosovo security situation evolution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań jest eksplanacja i ocena zmiany kierunku operacji KFOR w odniesieniu do ewolucji zagrożeń dla bezpieczeństwa Kosowa. Problem badawczy zawiera się w formie następującego pytania: Jak zmieniał się profil operacji KFOR w odniesieniu do ewolucji sytuacji bezpieczeństwa Kosowa? W toku realizowanych badań stwierdzono, iż Sojusz Północnoatlantycki w rozpatrywanej perspektywie badawczej realizował na terenie Kosowa zadania związane z wymuszaniem pokoju, stabilizowaniem sytuacji bezpieczeństwa oraz tworzeniem warunków do samodzielnego zapewniania bezpieczeństwa przez Kosowo w przyszłości. NATO jest wiodącym podmiotem międzynarodowym, odpowiedzialnym za organizację i realizację szerokiego spektrum działań na rzecz kształtowania bezpieczeństwa Kosowa w perspektywie dwóch dekad. Ocenia się, iż dynamika ewolucji zagrożeń dla bezpieczeństwa Kosowa stała się wektorem szerokich zmian w strukturze organizacyjnej misji KFOR, prowadząc do przeniesienia punktu ciężkości działań sił zbrojnych w stronę operacji o charakterze niekinetycznym. Wystąpienie w przestrzeni bezpieczeństwa Kosowa zagrożeń o charakterze niemilitarnym po zakończeniu konfliktu etnicznego wymusiło zmianę profilu operacji KFOR, zarówno w aspekcie organizacyjnym, jak i funkcjonalnym. Konieczność podjęcia działań o charakterze stabilizacyjnym spowodowała zmianę podejścia Sojuszu Północnoatlantyckiego do prowadzenia działań zbrojnych w Kosowie, co stało się wzorcem późniejszych operacji sojuszniczych o charakterze utrzymania pokoju i stabilizowania sytuacji bezpieczeństwa. Metody badawcze wykorzystane w pracy to: krytyczna analiza i ocena literatury, obserwacja uczestnicząca, analiza systemowa, wnioskowanie oraz synteza.

EN

The aim of the research is to explain and assess the change in the direction of KFOR operations in relation to the evolution of threats to Kosovo’s security. The research problem is contained in the form of the following question: how has the KFOR operation profile changed in relation to the evolution of the security situation in Kosovo? In the course of the research carried out, it was found that the North Atlantic Treaty Organization in the considered time perspective performed tasks related to peace enforcement, stabilising the security situation and creating the conditions for Kosovo to provide security on its own in the future. NATO is the leading international actor, responsible for organising and executing a wide range of activities to shape Kosovo’s security overlast two decades. It is assessed that the dynamics of evolving threats to Kosovo’s security have become a vectorfor broad changes in the organisational structure of the KFOR mission, leading to a shift in the focus of force operations towards non-kinetic campaign. The emergence of non-military threats in the Kosovo’s security space afterthe ethnic conflictforced a change in the profile of KFOR operations, both in organisational and functional terms. The need to undertake operations of a stabilising nature caused a change in the NATO’s approach to the conduct of military operations in Kosovo, which became a vector for subsequent Allied operations of a peacekeeping and stabilising nature. The research methods used in the study are: critical analysis and evaluation of the literature, participant observation, systems analysis, deduction and synthesis.

Słowa kluczowe

PL

Sojusz Północnoatlantycki; KFOR; CIMIC; Kosowo; zespoły łącznikowo-monitorujące; działania niekinetyczne

EN

North Atlantic Treaty Organization; KFOR; CIMIC; Kosovo; Liaison- Monitoring Teams; non-kinetic activities

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2025
• Tom: R. 15, Nr 35
• Strony: 129--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz.

Twórcy

autor

Miszczuk Marcin

• Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach

• https://orcid.org/0000-0001-5417-1903

autor

Jankiewicz Michał Szczepan

• Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach

• https://orcid.org/0009-0006-3427-0692

Bibliografia

• 1. Alba, G., 2021. Eyes & Ears – LMT. The Chronicle – KFOR’s Magazine, 4.
• 2. Apanowicz, J., 2002. Metodologia ogólna, Gdynia: Bernardinum.
• 3. Caplan, R., 1998. International Diplomacy and the Crisis in Kosovo. International Affairs, 74.
• 4. CCOE, 2024. CIMIC Handbook, Haga: CIMIC Centre of Excellence.
• 5. Cieślarczyk, M., 2006. Metody, techniki i narzędzia badawcze oraz elementy statystyki stosowane w pracach magisterskich i doktorskich, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• 6. CPDMZ, 2017. Działalność Zespołu Łącznikowego z CPdMZ w Kosowie [online]. Dostępne pod adresem: https://archiwum-cpdmz.wp.mil.pl/pl/2_965.html [dostęp: 23 października 2024].
• 7. DORSZ, 2023. Żołnierze LMT ukończyli kolejny projekt [online]. Dostępne pod adresem: https://www.wojsko-polskie.pl/dorsz/articles/aktualnosci-w/zolnierze-lmt-ukonczyli-kolejny-projekt/ [dostęp: 23 października 2024].
• 8. Fruscione, G., 2023. Will the Serbian President Continue to Manipulate Kosovo? Italian Institute for International Political Studies [online]. Dostępne pod adresem: https:// www.ispionline.it/en/publication/will-the-serbian-president-continue-to-manipulatekosovo-156886 [dostęp: 15 października 2024].
• 9. Gibas-Krzak, D., 2009. Serbsko-albański konflikt o Kosowo w XX wieku: uwarunkowania, przebieg, konsekwencje, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• 10. Hammersley, M., Atkinson, P., 2001. Metody badań terenowych, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• 11. Kesselring, A., 2010. The formation and role of the Kosovo Security Force, Helsinki: National Defence University.
• 12. Kuczyński, M., Ray-Ciemięga, M., 2000. Bałkański syndrom: konflikty zbrojne w byłej Jugosławii 1991–1999 i wojna w Kosowie: udział wielonarodowych sił pokojowych NATO w utrzymaniu pokoju na Bałkanach 1993–2000, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
• 13. Lambeth, B. S., 2001. NATO’s air war for Kosovo: a strategic and operational assessment, Santa Monica: Rand.
• 14. Marcinko, M., 2008. Wyzwoleńcza Armia Kosowa: analiza struktury i ocena działalności. W: P. Czubik, red. Bałkany u progu zjednoczonej Europy, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• 15. Marcinkowska, P., 2016. Kosowo jako suwerenne państwo. Teoria i Praktyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• 16. Marszałek, M., 2009. Sojusznicza operacja „Allied Force”. Przebieg – ocena – wnioski, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• 17. Marszałek, M., 2014. Operacje utrzymania i wymuszania pokoju w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego. Geneza – stan obecny – perspektywy, Warszawa: Difin.
• 18. Marszałek, M., 2020. Pokojowe zaangażowanie NATO w Kosowie. Geneza – stan obecny – przyszłość. Kwartalnik Bellona, 2.
• 19. Miszczuk, M., 2021. NATO w procesie zapewniania bezpieczeństwa w Kosowie. W: M. Banasik, A. Rogozińska, red. Teoria i praktyka bezpieczeństwa międzynarodowego. Kontekst rosyjski, Warszawa: Difin.
• 20. Miszczuk, M., 2022. Sojusz Północnoatlantycki w przestrzeni bezpieczeństwa Kosowa. Rozprawa doktorska, Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego.
• 21. Miszczuk, M., 2023. Bieżąca sytuacja bezpieczeństwa w Republice Kosowa. Przegląd Sił Zbrojnych, 3.
• 22. Nardulli, B. R., 2002. Disjointed War: Military Operations in Kosovo, Santa Monica: Rand.
• 23. NATO, 2004. Liaison and Observation Teams of SFOR [online]. Dostępne pod adresem: https://www.nato.int/sfor/factsheet/lot/t040909a.htm [dostęp: 26 października 2024].
• 24. NATO, 2022. Units [online]. Dostępne pod adresem: https://jfcnaples.nato.int/kfor/about-us/units/RC [dostęp: 20 września 2024]. 25. Naughton, J., 2019. KFOR Restructure. The Chronicle – KFOR’s Magazine, 8.
• 26. Oğuz, S., 2016. The Evolution of Peace Operations and the Kosovo Mission. Uluslararası İlişkiler, 5.
• 27. OSCE, 2018. Municipal profile 2018. Gjilan/Gnjilane Region [online]. Dostępne pod adresem: https://www.osce.org/files/f/documents/3/4/88761_1.pdf [dostęp: 16 listopada 2024].
• 28. Pawłowski, K., 2008. Kosowo: Konflikt i interwencja, Lublin: Uniwersytet Marii Curie- -Skłodowskiej.
• 29. Stodiek, T., Zellner, W., 2007. The creation of multi-ethnic police services in the Western Balkans: a record of mixed success, Hamburg: Centre for OSCE Research.
• 30. Svensson, E., 2008. The Swedish Liaison Teams – an evaluation of the Swedish Liaison teams in Kosovo and Bosnia-Herzegovina, Sztokholm: Swedish Defence Research Agency.
• 31. Sztumski, J., 1999. Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
• 32. The Secretariat of the Federal Assembly Information Service, 1974. The Constitution of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia [online]. Dostępne pod adresem: https:// www.worldstatesmen.org/Yugoslavia-Constitution1974.pdf [dostęp: 16 października 2024].
• 33. Thomas, N., 2006. The Yugoslav Wars: Bosnia, Kosovo And Macedonia 1992–2001, San Francisco: Bloomberg Publishing.
• 34. United Nations Office on Drugs and Crime, 2008. Crime and its impact on the Balcans and affected countries [online]. Dostępne pod adresem: https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/Balkan_study.pdf [dostęp: 17 listopada 2024].
• 35. UNMIK, 1999. United Nations Resolution 1244, 10 June 1999 [online]. Dostępne pod adresem: https://unmik.unmissions.org/united-nations-resolution-1244 [dostęp: 9 października 2024].
• 36. Vogel, D., 2015. NATO’s Kosovo Force Mission in Transition: Fifteen Years after the Deployment. Past Experiences, Future Perspectives. Defence Rewiev, 143 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.researchgate.net/publication/284512784_NATO’s_ Kosovo_Force_Mission_in_transition_Fifteen_years_after_the_deployment_Past_ experiences_future_perspectives [dostęp: 4 października 2024].
• 37. Waldenberg, M., 2005. Rozbicie Jugosławii, Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• 38. Wentz, L., 2002. Lessons from Kosovo. The KFOR Experience, Waszyngton: CCRP.
• 39. Wright, W., 2022. Liaison Monitoring Teams: Specialized teams provide Kosovo populace link to KFOR mission [online]. Dostępne pod adresem: https://www.army.mil/ article/257327/liaison_monitoring_teams_specialized_teams_provide_kosovo_populace_link_to_kfor_mission [dostęp: 27.10.2024].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).