Contents of selected macronutrients in bottom sediments of two water reservoirs and assessment of their suitability for natural use

• Autorzy: Wójcikowska-Kapusta A. , Smal H. , Ligęza S.

Identyfikatory

DOI

10.2478/jwld-2018-0051

Warianty tytułu

PL

Zawartość niektórych makroelementów w osadach dennych dwóch zbiorników wodnych i ocena ich przydatności do przyrodniczego wykorzystania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The purpose of the present study was to analyse the contents of calcium, magnesium, potassium, and sodium in bottom sediments of two water reservoirs. The chemical composition of the bottom sediments and the ratios between the studied macronutrients were assessed, taking into account the nutritional requirements of plants, to determine whether the sediments were suitable for use in natural/agricultural settings. The study was conducted at two water reservoirs: the Brody Iłżeckie reservoir built on the Kamienna River in the Świętokrzyskie Province, and Zalew Zemborzycki, lake on the Bystrzyca River in the Lublin Province. Both bodies of water serve as flood water diversion and leisure facilities, and are also used, to a small extent, by the industry. They have a similar age and surface area. Bottom sediments were collected from the reservoirs a single time: 14 samples from Zalew Zemborzycki and 17 from Brody Iłżeckie. Samples were tested for total contents of Ca, Mg, K, and Na. The bottom sediments from Zalew Zemborzycki contained higher amounts of calcium, magnesium, and potassium than the material from Brody Iłżeckie. The values of ratios between K:Mg and K:(Ca + Mg) were similar for both reservoirs, and Ca:Mg and Ca:K were slightly more favourable for the sediments taken from Brody Iłżeckie.

PL

Celem pracy była analiza zawartości wapnia, magnezu, potasu i sodu w osadach dennych dwóch zbiorników wodnych. Ocena składu chemicznego oraz stosunków pomiędzy badanymi makroelementami, uwzględniającymi wymagania żywieniowe roślin, były podstawą do określenia przydatności do przyrodniczego/rolniczego wykorzystania osadów dennych. Zadania prowadzono na dwóch obiektach – zbiorniku Brody Iłżeckie, w województwie świętokrzyskim, zbudowanym na rzece Kamienna, oraz Zalewie Zemborzyckim na rzece Bystrzycy, w województwie lubelskim. Oba zbiorniki pełnią funkcje przeciwpowodziowe i rekreacyjne, są też w niewielkim stopniu wykorzystywane przez przemysł. Są podobne pod względem wieku i powierzchni. Osady denne pobrano jednorazowo – 14 próbek z Zalewu Zemborzyckiego i 17 ze zbiornika Brody Iłżeckie. Analizowano w nich całkowitą zawartość Ca, Mg, K, Na. Osady denne z Zalewu Zemborzyckiego zawierały znacznie więcej wapnia, magnezu i potasu niż ze zbiornika Brody Iłżeckie. Stosunki analizowanych makroelementów były podobne (K:Mg; K:(Ca+Mg) w osadach obu zbiorników lub nieco korzystniejsze (Ca:Mg; Ca:K) w osadach zbiornika Brody Iłżeckie niż Zalewu Zemborzyckiego.

Słowa kluczowe

EN

bottom sediments; Ca; Mg; K; Na; natural use; water reservoirs

PL

Ca; Mg; K; Na; osady denne; przyrodnicze wykorzystanie; zbiorniki wodne

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2018
• Tom: no. 38
• Strony: 147--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wójcikowska-Kapusta A.

• University of Life Sciences in Lublin, Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, ul. Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, Poland

autor

Smal H.

• University of Life Sciences in Lublin, Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, ul. Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, Poland

autor

Ligęza S.

• University of Life Sciences in Lublin, Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, ul. Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin, Poland

Bibliografia

• BARAN A., JASIEWICZ CZ., TARNOWSKI M. 2009. Wpływ zbiornikowego osadu dennego na zmiany właściwości fizykochemicznych gleby lekkiej [Effect of bottom sediments from the Besko reservoir on yield and content of macroelements in maize biomass]. Proceedings of ECOpole. T. 3. Nr 2 p. 403–408.
• BOJAKOWSKA I., GLIWICZ T., MAŁECKA K. 2006. Wyniki geochemicznych badań osadów wodnych Polski w latach 2003–2005 [Results of geochemical studies of Poland’s water sediments in 2003–2005]. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa. IOŚ. ISBN 8372172846 pp. 147.
• CHOIŃSKI A., DIATTA J.B., ŁAWNICZAK A. 2010. Ocena stanu zanieczyszczenia Cu, Zn, Pb i Cd osadów dennych Jeziora Niepruszewskiego. W: Woda w badaniach geograficznych [Evaluation of the state contamination of the Niepruszewskie Lake’s sediments with Cu, Zn, Pb and Cd. In:Water in geographical studies]. Eds. T. Ciupa, R. Kuligowski. Kielce. UJK p. 159–167.
• FOTYMA M., MERCIK S., FABER A. 1987. Chemiczne podstawy żyzności gleb i nawożenia [Chemical basis for soil fertility and fertilization].Warszawa. PWRiL. ISBN 8309011172 pp. 319.
• GAŁKA B., WIATKOWSKI M. 2010. Charakterystyka osadów dennych zbiornika zaporowego Młyny oraz możliwość rolniczego ich wykorzystania [Characteristics of bottom sediments of retention reservoir Młyny and a possibility of their agricultural use]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4(32) p. 53–63.
• KIEPUL J. 2003. Wpływ różnych zabiegów odkwaszających na plonowanie roślin i właściwości gleby [Influence of various deacidification measures on crop yields and soil properties]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 493 p. 629–635.
• MADEYSKI M., TARNAWSKI M. 2007. Wstępna ocena ilości i jakości osadów dennych wydzielonej części zbiornika wodnego „Besko” na rzece Wisłok [Preliminary qualitative and quantitative evaluation of bottom sediments of the side part of the storage reservoir „Besko” on the river Wisłok]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 4. Cz. 1 p. 101–110.
• MERCIK S. (ed). 2004. Chemia rolna. Podstawy teoretyczne i praktyczne [Agricultural chemistry. Theoretical and practical basics]. Warszawa. Wydaw. SGGW. ISBN 83-7244-285-1 pp. 288.
• NIEDŹWIECKI E., WOJCIESZCZUK T., POLESZCZUK G., MELLER E., MALINOWSKI R., SAMMEL A. 2007. Skład chemiczny osadów dennych zbiorników wodnych Rusałka i Słoneczna Aglomeracji Szczecińskiej i możliwości ich wykorzystania [Chemical composition of bottom sediments in water reservoirs „Rusałka” and „Słoneczne” located within the area of Szczecin municipality and the possibilities of their utilisation]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 520 p. 353–362.
• RAFAŁOWSKA M., SOBCZYŃSKA-WÓJCIK K. 2014. Akumulacja materii w osadach dennych Zatoki Pilwa (Jezioro Dobskie) pod wpływem intensywnej produkcji rolnej [The effect of intensive agricultural production on organic matter accumulation in the bottom deposits of Pilwa bay (Lake Dobskie)]. Proccedings of ECOpole. T. 8. Nr 1 p. 261–266.
• SAMMEL A. 2015. Skład chemiczny osadów dennych zbiorników wodnych Syrenie Stawy aglomeracji szczecińskiej i możliwości ich wykorzystania [Chemical composition of bottom sediments of water reservoirs Syrenie Stawy located within the area of Szczecin municipality and possibilities of their utilisation]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Z. 157. Inżynieria Środowiska. Nr 37 p. 53–60.
• SKWIERAWSKI A. 2003. Skład chemiczny osadów dennych małych zbiorników wodnych jako odzwierciedlenie nasilenia procesów antropopresji w krajobrazie rolniczym [Chemical composition of bottom sediments of small water reservoirs as the reflection of anthropopressure processes in agricultural landscape]. Chemia i Inżynieria Ekologiczna, T. 10. S1 p. 159–169.
• SMAL H., LIGĘZA S., BARAN S. 2012. Odczyn i właściwości sorpcyjne osadów dennych Zalewu Zemborzyckiego i zbiornika Brody Iłżeckie [Reaction and sorptive properties of bottom sediments of Zalew Zemborzycki and Brody Iłżeckie reservoirs]. Inżynieria Ekologiczna. Nr 29 p. 174–181.
• SMAL H., LIGĘZA S., BARAN S., WÓJCIKOWSKA-KAPUSTA A. 2015. Quantity and quality of organic carbon in bottom sediments of two upland dam reservoirs in Poland. Environment Protection Engineering. Vol. 41. No. 1 p. 95–110.
• TARNAWSKI M., BARAN A., JASIEWICZ CZ. 2012. Ocena właściwości fizyczno-chemicznych osadów dennych zbiornika Chańcza [Assessment of physicochemical properties of the bottom sediments Chańcza reservoir]. Proceedings of ECOpole. T. 6. Nr 1 p. 305–311.
• TROJANOWSKI J., ANTONOWICZ J. 2005. Właściwości chemiczne osadów dennych jeziora Dołgie Wielkie [Chemical characteristics of bottom sediments in Dołgie Wielkie Lake]. Słupskie Prace Biologiczne. Nr 2 p. 123–133.
• TURSKI R., MISZTAL M., SMAL H. 1985. Wpływ gospodarki w zlewni Bystrzycy na skład chemiczny jej osadów dennych [The impact of the management in the Bystrzyca catchment on the chemical composition of its bottom sediments]. Annales UMCS. Sectio B. Vol. 11 p. 209–218.
• WIŚNIOWSKA-KIELIAN B., ARASIMOWICZ M., NIEMIEC M. 2012. Post-effect of bottom sediment addition to the substratum on chemical composition of white mustard (Sinapis alba L.) biomass. P. 2. Quantitative ratios between macroelements. Ecological Chemistry and Engineering. Ser. A. T. 19. Z. 4–5 p. 387–393.