Układy napędowe wielosystemowych pojazdów trakcyjnych

• Autorzy: Stobiecki Andrzej , Dudek Roman

Warianty tytułu

EN

Drive systems of multi-system traction vehicles

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Trwające od lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku procesy zjednoczeniowe w Europie spowodowały wzrost zapotrzebowania na międzynarodowy transport kolejowy. We wstępnej części artykułu pokrótce przedstawiono problemy utrudniające kolejowy ruch transgraniczny, do których należą przede wszystkim różnice w prześwicie toru, różne systemy zabezpieczania ruchu pociągów oraz różne systemy zasilania trakcji. Pojazdy trakcyjne przystosowane do poboru energii z kilku różnych systemów zasilania umożliwiają pokonanie ostatniego z wymienionych ograniczeń. W Europie stosowane są cztery główne systemy zasilania trakcji elektrycznej przewodowej: dwa systemy napięcia stałego 1,5 kV i 3 kV oraz dwa napięcia przemiennego – 15 kV 16,7 Hz i 25 kV 50 Hz. Struktura układu napędowego pojazdu wielosystemowego zależy od rodzaju systemów, do współpracy z którymi pojazd jest przystosowany, od rodzaju zastosowanych silników trakcyjnych oraz od rodzaju i parametrów dostępnych elementów energoelektronicznych. W artykule przedstawiono układy napędowe wybranych pojazdów wielosystemowych, zarówno starszej generacji, wyposażonych w silniki komutatorowe, jak i budowanych współcześnie, napędzanych indukcyjnymi silnikami klatkowymi albo silnikami synchronicznymi wzbudzanymi magnesami trwałymi.

EN

The unification processes in Europe, started in the 1950s, increased the demand for international rail transport. The preliminary part of the paper briefly presents the problems hindering rail cross-border traffic, which mainly include differences in the track gauge, different railway signalling systems and various electric traction supply systems. Traction vehicles adapted to energy supply from several different traction systems allow to overcome the last of the mentioned limitations. In Europe, four main power systems for electric traction supply are used: two DC systems 1.5 kV and 3 kV and two AC systems – 15 kV 16.7 Hz and 25 kV 50 Hz. The structure of multi-system vehicle drive system depends on the type of systems for which the vehicle is adapted, on the type of traction motors used and on the type and parameters of available power electronics components. The article presents drive systems for selected multi-system vehicles, both older generation, equipped with commutator motors, and currently built ones, driven by induction cage motors or PMSM’s.

Słowa kluczowe

PL

trakcja elektryczna; pojazdy wielosystemowe; układy napędowe

EN

electric traction; multi-system vehicles; drive systems

• Wydawca: Wydawnictwo "Druk-Art" SC
• Czasopismo: Napędy i Sterowanie
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 21, nr 7/8
• Strony: 100--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Stobiecki Andrzej

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział EAIiIB, Katedra Energoelektroniki i Automatyki Systemów Przetwarzania Energii

autor

Dudek Roman

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział EAIiIB, Katedra Energoelektroniki i Automatyki Systemów Przetwarzania Energii

Bibliografia

• [1] Mężyk A.: Bariery liberalizacji europejskiego rynku kolejowego i perspektywy zmian. „Technika Transportu Szynowego” 11–12/2012.
• [2] Basiewicz T., Gołaszewski A., Rudziński L.: Infrastruktura transportu. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998.
• [3] Graff M.: Budowa linii normalnotorowej Kowno – Mockava (granica z Polską) na terenie Litwy. „Technika Transportu Szynowego” 10/2013.
• [4] Graff M.: System SUW 2000 w komunikacji przestawczej 1435/1520 mm. „Technika Transportu Szynowego” 1–2/2016.
• [5] Suwalski R.M.: Wozek do wagonów towarowych z zestawem przestawnym 1435/1520 mm. „Technika Transportu Szynowego” 10/2005.
• [6] Álvarez A.G.: Automatic track gauge changeover for trains in Spain, 2010. http://81.47.175.201/livingrail/docs/2010_Track_gau ge_changeover.pdf (02.2018).
• [7] Graff M., Nakamura A.: Kikanka – pociągi Shinkansen w Japonii ze zmiennym rozstawem kół. „Technika Transportu Szynowego” 11–12/2014.
• [8] Lopez Gomez J.L.: Talgo – automatyczny system zmiany rozstawu kół wagonów w ruchu pasażerskim i towarowym. „Technika Transportu Szynowego” 5/1998.
• [9] Skarpetowski G.: Multisystem Locomotives. The Future of European Railways. https://www.pk.edu.pl/images/jubileusz/materialy/presentation/conference/K4_4_Prof_Skarpetowski.pdf (01.2018).
• [10] Eschermann B., Forsgran K.: European train protection system for cross-border railway operation. „ABB Review” 8/1995.
• [11] Dyduch J., Pawlik M.: Systemy automatycznej kontroli jazdy pociągu. Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2002.
• [12] The European Rail Traffic Managenent System. Deployment world map. http://www.ertms.net/?page_id=55 (02.2018).
• [13] Behmann U.: Stromsystemwechselstellen und Mehrsystemtriebfahrzeuge in Westeuropa. „Elektrische Bahnen” 4/1971.
• [14] Steimel A.: Under Europe’s Incompatible Catenary Voltages. A Review of Multi-System Traction Technology. Conference „Electrical Systems for Aircraft, Railway, and Ship Propulsion”, 16–18. Oct. 2013, Bolonia.
• [15] Baranecki A., Nichthauser J., Płatek T.: Wielosystemowe przetwornice statyczne. „Technika Transportu Szynowego” 1–2/2004.
• [16] Szeląg A., Mierzejewski L.: Systemy zasilania linii kolejowych dużych prędkości jazdy. „Technika Transportu Szynowego” 5–6/2005.
• [17] Behmann U.: Ubergang des Trans-Europ-Express-Verkehrs auf elektrische Traktion. „Elektrische Bahnen” 8/1974.
• [18] Kuhlow J.: Fahrmotoren fur Stromrichterfahzeuge. „Elektrische Bahnen” 10/1967.
• [19] Baeyens F.: Die Elektriesierung der Strecke Antwerpen – Roosendaal und die neuen Triebwagen der Belgischen und Niederlandischen Eisenbahnen. „Elektrische Bahnen” 7/1958.
• [20] Weber H.H.: Die Zweifrequenz-Rangier-lokomotiven der SBB. „Elektrische Bahnen” 5/1960.
• [21] Peters A.: Die Zweisystemlokomotive 20005 der SNCF. „Elektrische Bahnen” 11/1961.
• [22] Giugnard R., von Meyenburg K.: Die elektrischen Trans-Europ-Express-Zuge der SBB. „Elektrische Bahnen” 4/1963.
• [23] Peters A.: Elektrische Dreisystemlokomotive der SNCB. „Elektrische Bahnen” 11/1962.
• [24] Neruez J.: Die elektrische Viersystemlokomotive der SNCB, Bauart 160. „Elektrische Bahnen” 6/1967.
• [25] Le Berrigaud R., Cossié A.: Die Europa-Viersystemlokomotiven CC 40101 bis 40104 der SNCF. „Elektrische Bahnen” 8/1967.
• [26] Cossié A.: Evolution de la locomotive a thyristors a la S.N.C.F. „Elektrische Bahnen” 2/1981.
• [27] Tietze C.: Die elektrische Ausrustung der Mehrsystemlokomotiven E 410 und E 310 mit Thyristorleistungsstromrichtern, Bauart AEG. „Elektrische Bahnen” 11/1966.
• [28] Gierth E.: Die Mehrsystemlokomotiven E410 und E310 der Deutschen Bundesbahn. „Elektrische Bahnen” 11/1966.
• [29] Runge W.: Bahnantriebssysteme mit synchronen Fahrmotoren. „Elektrische Bahnen” 7/1987.
• [30] Jonard F.: Die Geschwindigkeitssteuerung und der im TGV-Atlantique verwendete selbstgefuhrte Synchronmotor. „Elektrische Bahnen” 12/1989.
• [31] Boutonnet J.-C.: Lokomotive Baureihe 26000 Sybic der Societe Nationale des Chemins de fer Francais. „Elektrische Bahnen” 1–2/1994.
• [32] Stobiecki A., Dudek R.: Układy napędowe pojazdów trakcyjnych z trójfazowymi silnikami prądu przemiennego. „Napędy i Sterowanie” 1/2019.
• [33] Gawłowski K.: Lokomotywa wielosystemowa typu E186 serii EU43. „Technika Transportu Szynowego” 1–2/2008.
• [34] Mermet-Guyennet M.: New Power Technologies for Traction Drives. International Symposium on Power Electronics Electrical Drives Automation and Motion, Piza 2010.
• [35] Graff M.: AGV – nowy pociąg dużych prędkości. „Technika Transportu Szynowego” 4/2008.
• [36] Krzyżanowski M., Pawlak J., Vitins J.: Traxx – platforma lokomotyw dla Europy. „Technika Transportu Szynowego” 9/2006.
• [37] Lokomotywa ES64U4. „Technika Transportu Szynowego” 12/2009.
• [38] Rusak R.: Lokomotywy elektryczne i spalinowe Prima. „Technika Transportu Szynowego” 6/2009.
• [39] Platforma lokomotyw Gama. http:// www.pesa.pl/produkty/lokomotywy/ (02.2018).
• [40] Lokomotywy elektryczne. http://www.newag.pl/oferta/lokomotywy-elektryczne/ (02.2018).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).