Budownictwo z surowej ziemi na Sejneńszczyźnie

• Autorzy: Boguska Karolina , Budowicz Ewelina , Szewczyk Jarosław

Identyfikatory

DOI

10.2478/aea-2019-vol11-no2-04

Warianty tytułu

EN

Earthen vernacular architecture in the region of Sejny, N-E Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jesienią 2016 roku podjęto serię terenowych wyjazdów badawczych na Sejneńszczyźnie, na północy województwa podlaskiego. Zamierzonym celem badań miało być rozpoznanie występowania i ocena stanu budownictwa z surowej ziemi w tamtym rejonie. Zarejestrowano serię wywiadów z autochtonami i zgromadzono zasób dokumentacji fotograficznej kilkudziesięciu budynków gospodarczych z surowej ziemi (nie natrafiono na budynki mieszkalne o tej konstrukcji), wzniesionych około połowy XX wieku. W artykule zaprezentowano część zgromadzonego materiału z wnioskami odnoszącymi się do niuansów konstrukcyjnych, materiałowych, estetyki i występowania budynków z surowej ziemi na Sejneńszczyźnie.

EN

In October-December 2016 a few field surveys were performed in the country region of Sejny, Podlaskie Voivodeship, N-E Poland, in order to assess the prevalence of indigenous vernacular earthen architecture. A series of interviews were recorded, and photographs of a few dozens of earthen farm buildings were collected. Based of the collected material, the inductive reasoning led us to the conclusions about construction technology, building material and the present prevalence of vernacular earthen architecture in the region.

Słowa kluczowe

PL

architektura wernakularna; architektura rodzima; budownictwo ludowe; lokalne materiały budowlane; glinobitka; Sejneńszczyzna

EN

vernacular architecture; indigenous architecture; folk architecture; vernacular building materials; cob; Sejny region

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 11, no. 2
• Strony: 38--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Boguska Karolina

• studentka Politechniki Białostockiej, Wydziału Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

autor

Budowicz Ewelina

• studentka Politechniki Białostockiej, Wydziału Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

autor

Szewczyk Jarosław

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

Bibliografia

• 1. Cointeraux F. (1790), Dans lequel on apprendra soi-même à bâtir solidement les Maisons de plusieurs étages avec la terre seule; Ouvrage dédié aux François en 1790, revu et corrigé par l’Auteur, l’An 2me de la République Française, une et indivisible, dans le mois de Floréal. Chez le citoyen Cointeraux, Professeur d’Architecture rurale (...) ou chez le citoyen Fuchs..., Paris, według kopii cyfrowej dostępnej online w: http://books.google.pl/books?id=7Buzx22o0NYC (dostęp 10.06.2016).
• 2. Hempel J. (1803), O sposobie budowania z ubitey ziemi czyli stawiania ścian ziemnych długo trwałych i od ognia bespiecznych osobliwie dogodnych okolicom niedostatek drzewa cierpiącym, Druk. J. C. K. Mci XX. Trynitarzów, Lublin.
• 3. Kelm T. (1996), Architektura ziemi. Tradycja i współczesność, Wydawnictwo MURATOR, Warszawa.
• 4. Kelm T., Długosz-Nowicka D. (2011), Budownictwo z surowej ziemi. Idea i realizacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• 5. Kluk K. (1797), Rzeczy kopalnych, osobliwie zdatnieyszych, szukanie, poznanie i zażycie, t. I: O rzeczach kopalnych w powszechności, o wodach, solach, tłustościach ziemnych i ziemiach. Drukarnia XX Scholarum Piarum, Warszawa.
• 6. Kukolnik B., Gutkowski W. (?) (1803a), Budownictwo wieyskie, O ziemi albo massywacyi do formowania wątła ziemnego.„Dziennik Ekonomiczny Zamoyski” nr 10 (październik), 951-976.
• 7. Kukolnik B., Gutkowski W. (?) (1803b), Budownictwo wieyskie. Sposób formowania wątła ziemnego, „Dziennik Ekonomiczny Zamoyski” nr 12 (grudzień), 1187-1211, 1233.
• 8. Lutyńska J., Szewczyk J. (2016a), Budynki z surowej ziemi na Suwalszczyźnie, cz.1, „Architecturae et Artibus” nr 27, 46-63, według kopii cyfrowej dostępnej online w: http://wa.pb.edu.pl/Numer--27--1-2016.html (dostęp 20.12.2016).
• 9. Lutyńska J., Szewczyk J. (2016b), Budynki z surowej ziemi na Suwalszczyźnie, cz. 2, „Architecturae et Artibus” nr 29, 102-114, według kopii cyfrowej dostępnej online w: www.wa.pb.edu.pl/Numer--29--3-2016.html (dostęp 20.06.2016).
• 10. Pokropek M. (1974), Budownictwo ludowe Pojezierza Augustowsko-Suwalskiego, „Rocznik Białostocki” t. XII, 111-176.
• 11. Pokropek M. (1975), Ziemia Sejneńska pod względem etnograficznym, [w:] J. Jaskanis (red.), Materiały do dziejów ziemi sejneńskiej t. 2 (seria Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego nr 22), Białostockie Towarzystwo Naukowe, Warszawa, 73-250, według kopii cyfrowej dostępnej online w Podlaskiej Bibliotece Cyfrowej: http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=15468 (dostęp 28.12.2016).
• 12. Szewczyk J. (2013), Nietypowe budulce w architekturze, czyli o budowlanym zastosowaniu gliny, popiołu, łajna, moczu, sierści, słoniny i tym podobnych materii, o ich estetyce, semantyce i roli w architekturze, t. 1: Podstawowe części budynku, „Rozprawy Naukowe” nr 255, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).