Procedury analityczne do oznaczania śladowych ilości ksenobiotyków w próbkach środowiskowych

• Autorzy: Wieczorek P. P.

Warianty tytułu

EN

Analytical procedures for xenobiotics trace analysis in environmental samples

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ksenobiotyki, a szczególnie pestycydy, farmaceutyki oraz związki endokrynologicznie czynne to zróżnicowane grupy związków chemicznych stanowiące zagrożenie dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka. Ze względu na ich trwałość, toksyczność, odporność na warunki atmosferyczne i biochemiczne oraz zdolność do bioakumulacji w tkankach organizmów żywych, zasługują na szczególną uwagę w ochronie środowiska i zdrowia ludzkiego. Oznaczanie śladowych ilości zanieczyszczeń w próbkach środowiskowych, a szczególnie wodnych jest zatem problemem ważnym i ciągle aktualnym. Jest to zadanie trudne ze względu na złożoność analizowanych matryc. Niezbędne jest bowiem wyodrębnienie analitów i pozbycie się z matrycy substancji przeszkadzających oraz ich zatężenie przed oznaczaniem metodami chromatograficznymi, w celu uzyskania odpowiednich, niskich limitów detekcji. W prezentowanej pracy omówione będą najważniejsze sposoby wyodrębniania, wzbogacania i oznaczania śladowych ilości zanieczyszczeń organicznych w próbkach środowiskowych.

EN

Xenobiotics, especially pesticides, pharmaceuticals and endocrinologically active compounds are different organic compounds mostly toxic for the environment and human health. Due to their durability, toxicity, resistance and bioaccumulation in animal tissues it is necessary to determined this compound in complex environmental matrices. Moreover, it is necessary to consider that these compounds occur in very low concentrations and their direct analysis with available chromatographic and/or electrophoretic techniques is rather impossible. According to this fact, there is a need to apply specific pre-treatment methods that would allow for easy and effective isolation, concentration and determination of xenobiotics in trace amount. Therefore in this paper the important pretreatment and determination methods for xenbiotics trace analysis are presented.

Słowa kluczowe

PL

ksenobiotyki; ochrona środowiska; zanieczyszczenia organiczne

EN

xenobiotics; environmental protection; organic contaminants

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 3
• Strony: 63--67
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz.

Twórcy

autor

Wieczorek P. P.

• Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, Opole

Bibliografia

• [1] Matejczyk, M., Zalewski, P. Związki endokrynnie aktywne i ich aktywność biologiczna, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 2011, 60, 17-32
• [2] Sumptem, J. P. Xenoendocrine disrupters-environmental impacts, Toxicological Letters, 1998, 102, 337-342
• [3] Biłyk, A., Nowak-Piechota, G. Zanieczyszczenia środowiska substancjami powodującymi zakłócenia funkcji endokrynologicznych organizmu, Ochrona środowiska, 2004, 29-35
• [4] http://ec.europa.eu/research/endocrine/background_disruption_en.html.
• [5] Buchberger, W. Current approaches to trace analysis of pharmaceuticals and personal care products in the environment, Journal of Chromatography A, 2011, 1218, 603-618
• [6] Namieśnik J. Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT Warszawa, 2000
• [7] Poliwoda, A., Chrzanowska A. M., Orłowska K., Wieczorek, P. P. Ekstrakcja membranowa oraz ekstrakcja do fazy stałej jako efektywne techniki wydzielania i zatężania zawiązków organicznych o złożonym składzie matrycy, Chemik, 2014, 68, 312-320
• [8] Kalajdžić B., Habuda-Stanić M., Romić Ž., Kuleš M., Removal of natural organic matter from groundwater using Fenton’s process, Global NEST Journal, 2013, 15, 13-20
• [9] Zang, Z. Selective pressurized liquid extraction of estrogenic compounds in soil and analysis by gas chromatography-mass spectrometry, Analytica Chimica Acta, 2011, 685, 29-35
• [10] Sanchez-Brunete, C., Miguel, E. Tadeo, J. L., Determination of tetrabromobisphenol-A, tetrachlorobisphenol-A and bisphenol-A in soil by ultrasonic assisted extraction and gas chromatography-mass spectrometry. Journal of Chromatography A, 2009, 1216, 5497-5503.
• [11] Kawaguchi M. Liquid phase microextraction with in situ derivatization for measurement of bisphenol A in river water sample by gas chromatography-mass spectrometry, Journal of Chromatography A, 2006. 1110, 1-5
• [12] Zgoła-Grześkowiak, A. Dispersive liquid-liquid microextraction applied to isolation and concentration of alkylphenols and their shortchained ethoxylates in water samples, Journal of Chromatography A, 2010. 1217, 1761-1766
• [13] Yiantzi, E. Vortex-assisted liquid-liquid microextraction of octylphenol, nonylphenol and bisphenol-A, Talanta, 2010. 80, 2057-2062
• [14] Chrzanowska, A. M., Poliwoda, A., Wieczorek, P. P. Liquid membranes as a sample preparation metod in environmental analysis, in: Membranes and Membrane Processes in Environmental Protection (Konieczny, K., Korus, I., Eds). Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, Warszawa-Gliwice, 2014, 118, 169-178
• [15] Rodriguea-Mozaz, S., Lopez de Alda, M., Barcelo, D. Advantages and limitations of on-line solid phase extraction coupled to liquid chromatography-mass spectrometry technologies versus biosensors for monitoring of emerging contaminants in water, Journal of Chromatography A, 2007. 1152, 97-115
• [16] Qin, L. Molecularly imprinted polymer prepared with bonded β-cyclodextrin and acrylamide on functionalized silica gel for selective recognition of tryptophan in aqueous media, Journal of Chromatography A, 2008. 1187, 94-102.
• [17] Martin-Esteban, A. Molecularly imprinted polymers: new molecular recognition materials for selective solid-phase extraction of organic compounds. Analytical and Bioanalytical Chemistry, 2001. 370, 795-802
• [18] Von Muhlen C., Lancas F.M., SPME-GC-MS determination of selected aniline pesticides in surface water, Scientia Chromatographica, 2014, 6, 117–123
• [19] Mirzaei, M., Rakh, M. Preconcentration of organochlorine pesticides in aqueous samples by dispersive liquid-liquid microextraction based on solidification of floating organic drop after SPE with multiwalled carbon nanotubes, Journal of Separation Science, 2014, 37, 114–119
• [20] Jonsson, J. A., Mathiasson, L., Membranebased techniques for sample enrichment. Journal of Chromatography A, 2000, 902, 205-2
• [21] Wieczorek, P. P. Membrany ciekłe jako efektywna metoda wydzielania, rozdziału i oczyszczania mieszanin, Przemysł Chemiczny, 2007, 86, 996-1000
• [22] Dżygiel, P. Wieczorek, P. P. Supported Liquid Membranes and Their Modifications: Definition, Theory, Stability, Application and Perspectives, in: Liquid Membranes, (ed.. Kislik V. S), Burlington, Elsevier, 2010, 73-140
• [23] Szczepaniak, W. Metody instrumentalne w analizie chemicznej, Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa, 2002
• [24] Liu, R., Zhou, J. L., Wilding, A. Microwaveassisted extraction followed by gas chromatography-mass spectrometry for determination of endocrine disrupting chemicals in river sediments, Journal of Chromatography A, 2004, 1038, 16-26
• [25] Uorca-Porcel, J. Analysis of chlorophenols, bisphenol-A, 4-tert-octylphenol and 4-non-ylphenol in soil by means ultrasonic solvent extraction and stir bar sorptive extraction with in situ derivatisation, Journal of Chromatography A, 2009, 1216, 5955-5961
• [26] Yuan, T. Simultaneous analysis of five selected phenolic xenoestrogens in water sample using solid phase extraction-gas chromatography-mass spectrometry, Chromatographic, 2003, 58, 643-648
• [27] Khrolenko, M., Wieczorek, P. P. Determination of glyphosate and its metabolite aminomethylphosphonic acid from fruit juices using supported-liquid membrane preconcentration method with high-performance liquid chromatography and UV detection after derivatization with p-toluenesulphonyl chloride, Journal of Chromatography A, 2005, 1093, 111-117
• [28] Salgueiro-Gonzales, N. Determination of alkylphenols and bisphenol A in seawater samples by dispersive liquid-liquid microextraction and liquid chromatography tandem mass spectrometry for compliance with environmental quality standards (Directive 2008/105/EC), Journal of Chromatography A, 2012, 1223, 1-8
• [29] Electromigration Techniques, Teory and Practice (B. Buszewski, E. Dziubakiewicz, M. Szumski Eds.), Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2013.
• [30] Corfaera, M., Hidalgo, M., Salvado V., Wieczorek, P. Determination of glyphosate and aminomethylphosphonic acid in natural water using the Electrophoresis combined with enrichment step, Analytica Chimica Acta, 2005, 540, 3-7
• [31] Khrolenko, M.; Dzygiel, P., Wieczorek, P. P. Combination of supported liquid membrane and solid phase extraction for sample pretreatment of triazine herbicides in juice prior to capillary electrophoresis determination, Journal of Chromatography A, 2002, 975, 219-227
• [32] Wang, C. C, Prasain, J. K., Barnes, S. Review of the methods used in the determination of phytoestrogens, Journal of Chromatography B-Anarytical Technologies in the Biomedical and Life Sciences, 2002. 777, 3-28
• [33] Tudorache, M., Rak, M., Wieczorek, P., Jonsson J. A., Emneus, J. Immuno-SLM - a combined sample handling and analysis technique, J. Immunol. Methods, 2004, 284,107-118

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.