Średniowieczne domy lokacyjnego Krakowa

• Autorzy: Łukacz M.M.

Warianty tytułu

EN

Medieval houses of Kraków in its incorporation period

• Konferencja: Forum Architecturae Poloniae Medievalis (2 ; 2009 ; Kraków)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki badań architektonicznych, prowadzonych w ostatnich latach na terenie lokacyjnego Krakowa, pozwalają obecnie na przedstawienie przekształceń przestrzennych gotyckich krakowskich domów mieszczańskich. Obecną próbę przestrzennego przedstawienia średniowiecznych domów mieszczan krakowskich podjęto w trakcie prac nad modelami zabudowy śródrynkowej i zabudowy pierzei rynkowych w średniowieczu, opracowywanych obecnie w Muzeum Historycznym miasta Krakowa. Przedstawiony w niniejszym artykule model pierwszej chronologicznie zabudowy pierzei posiada w pewnej mierze charakter rekonstrukcji wobec całkowitego zatarcia części gotyckich budynków w trakcie późniejszych akcji budowlanych.

EN

The results of architectural research done in the recent years within the area of Kraków from its incorporation period lead to a presentation of spatial alterations done to the Gothic bourgeois houses in Kraków. The current attempt to visualize mediaeval bourgeois houses was started during work on models of central buildings and frontages of the medieval Main Market Square designed by the Historical Museum of the City of Kraków. The currently presented model of the chronologically first frontage construction is partly a reconstruction, as all the Gothic buildings have been covered up during later developments.

Słowa kluczowe

PL

średniowieczne domy mieszczańskie; parcela; przekształcenia przestrzenne

EN

medieval bourgeois houses; parcel; spatial alterations

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 108, z. 7-A
• Strony: 67--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 53 poz., il.

Twórcy

autor

Łukacz M.M.

• Wydział Architektury, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Banach J., Ikonografia Rynku Głównego w Krakowie, Kraków 1998.
• [2] Borowiejska-Birkenmajerowa M., Kształt średniowiecznego Krakowa, Kraków 1975.
• [3] Buśko C., Budynki wieżowe w krajobrazie średniowiecznego miasta, [w:] Dom w mieście średniowiecznym i nowożytnym, red. B. Gediga, Wrocław 2004.
• [4] Büttner H., Meissner G., Bürgerhäuser in Europa, Leipzig 1980.
• [5] Cechosz S., Holcer Ł., O początkach pałacu Pod Krzysztofory w świetle najnowszych badań architektonicznych, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, z. 24, Kraków 2006.
• [6] Cechosz S., Holcer Ł., Średniowieczne przedproże przed pałacem pod Krzysztofory – najnowsze odkrycia, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” nr 25.
• [7] Chorowska M., Średniowieczna kamienica mieszczańska we Wrocławiu, Wrocław 1994.
• [8] Chorowska M., Lasota C., O średniowiecznej kamienicy wrocławskiej na tle socjotopologii miasta, [w:] Architektura Wrocławia, t. 1, Dom, Wrocław 1994.
• [9] Chorowska M., Lasota C., Rozpędowski J., Blok zachodni Rynku wrocławskiego w okresie średniowiecza, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XXXIX, z. 4, 1994.
• [10] Grabski W., Średniowieczne przedproża domów krakowskich, „Rocznik Krakowski”, t. II, 1960.
• [11] Grabski W., Ze studiów nad zabudową mieszkalna średniowiecznego Krakowa, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XII, Warszawa 1961.
• [12] Grabski W., Średniowieczna kamienica krakowska. Zależność miedzy typem działki a rozplanowaniem, TKUiA, t. 4, 1970.
• [13] Grabski W., Wybrane zagadnienia z urbanistyki średniowiecznego Krakowa, „Biuletyn Krakowski”, t. III, 80-110.
• [14] Grabski W., Ze studiów nad zabudową mieszczańską średniowiecznego Krakowa, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. II, 87-205.
• [15] Jamróz J., Mieszczańska kamienica Krakowska, Kraków 1983.
• [16] Janczykowski J., Ekspertyza konserwatorska Kamienicy Montelupich przy Rynku Głównym 7 w Krakowie, MBP, Kraków 1978, mps.
• [17] Komorowski W., Najstarsze kamienice krakowskie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XLII, z. 21, 1997.
• [18] Komorowski W., Pierwsze przemiany przestrzenne domów mieszczańskich lokacyjnego Krakowa, Sprawozdanie Komisji Urbanistyki i Architektury PAN, Kraków, czerwiec 1996.
• [19] Komorowski W., Metrologia i pierwsza faza zabudowy staromiejskich domów lokacyjnego Krakowa – Międzynarodowa Konferencja Konserwatorska Kraków 2000, t. 3, materiały z konferencji, Kraków 1999.
• [20] Komorowski W., Przemiany układu funkcjonalno-przestrzennego krakowskich domów mieszczańskich w okresie gotyku i renesansu – Międzynarodowa Konferencja Konserwatorska Kraków 2000, materiały z konferencji, Kraków 2001.
• [21] Komorowski W., Pierwsze przemiany przestrzenne krakowskiej kamienicy mieszczańskiej w świetle jej związków z kamienicą Europy północnej, [w:] Kamienica w krajach Europy północnej, Gdańsk 2005.
• [22] Komorowski W., Geneza ukształtowania się najczęściej realizowanego typu kamienicy krakowskiej, „Wiadomości Konserwatorskie”, nr 11, 2003, s. 11-20.
• [23] Komorowski W., Wybrane zagadnienia z przekształceń gotyckich domów krakowskich, [w:] Architektura Krakowa dzieje badania odnowa, red. A. Kadłuczka, „Czasopismo Techniczne”, Z. 9-A/2003, Kraków 2003.
• [24] Komorowski W., Kamienice i pałace Rynku krakowskiego w średniowieczu, [w:] Wratislavia antiqua. Studia z dziejów Wrocławia. 2. Średniowieczny Śląsk i Czechy. Centrum średniowiecznego miasta. Wrocław a Europa Środkowa, red. J. Piekalski, K. Wachowski, Wrocław 2000, 311-329.
• [25] Komorowski W., Kamienice i pałace Rynku krakowskiego w Średniowieczu, „Rocznik Krakowski”, t. LXIII, Kraków 2002, 7-34.
• [26] Komorowski W., Rozwój Krakowa intra muros w średniowieczu, [w:] Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, praca zbiorowa pod red. J. Wyrozumskiego, Kraków 2007, 155-188.
• [27] Komorowski W., Architektoniczny pejzaż Krakowa około roku 1400, wspólnie z B. Krasnowolskim, [w:] Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, XI 1995, Poznań. Sztuka około 1400, Warszawa 1996, 105-126.
• [28] Komorowski W., Krakowski ratusz w średniowieczu i domniemany Dwór Artusa w Krakowie, „Rocznik Krakowski”, t. 64, 1998.
• [29] Kozaczewski T., Murowane domy z XIII wieku we Wrocławiu, [w:] Architektura Wrocławia, t. 1, Dom, Wrocław 1994.
• [30] Liniecki A., Dom Wójta Henryka z wieku XIII w Krakowie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, nr 4.
• [31] Luck H., Zwierciadło saskie i prawo magdeburskie fundamentem dla Europy, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, nr 26, Kraków 2008.
• [32] Łukacz M., Komorowski W., Ekspertyza konserwatorska domu przy Rynku Głównym 47 w Krakowie, Miejskie Biuro Projektów, Kraków 1985, mps.
• [33] Łukacz M., Badania architektoniczne domu przy Rynku Głównym 22 w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [34] Łukacz M., Badania architektoniczne piwnic Szarej Kamienicy w Krakowie przy Rynku Głównym 6, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998--2010, mps.
• [35] Łukacz M., Badania architektoniczne piwnic domu Rynek Główny 23 w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [36] Łukacz M., Badania architektoniczne piwnic domu nr 47 przy Rynku Głównym w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [37] Łukacz M., Badania architektoniczne domu nr 46 przy Rynku Głównym w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [38] Łukacz M., Badania architektoniczne domu przy Rynku Głównym 38/40 w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [39] Łukacz M., Przemiany przestrzenne krakowskiej działki lokacyjnej do połowy XVII w., praca doktorska pod kierunkiem prof. dr. hab. A. Kadłuczki, Politechnika Krakowska, Kraków 1992, mps.
• [40] Łukacz M., Badania urbanistyczno-architektoniczne średniowiecznej zabudowy Kamieńca Podolskiego, [w:] Międzynarodowa Konferencja Konserwatorska Kraków 2000, t. 6, 1999.
• [41] Łukacz M., Badania architektoniczne domów nr 6, 8 przy ul. Jania w Rydze, Pracownie Konserwacji Zabytków, Lublin 1988, mps. w archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie.
• [42] Łukacz M., Przemiany układu funkcjonalno-przestrzennego krakowskich domów mieszczańskich w okresie gotyku i renesansu, [w:] Dziedzictwo kulturowe fundamentem rozwoju cywilizacji. Materiały konferencyjne, Kraków 2000.
• [43] Łukacz M., Łukacz M.J., Badania architektoniczne piwnic domu przy Rynku Głównym 7 w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [44] Łukacz M., Łukacz M.J., Badania architektoniczne wybranej partii budynku Kamienicy Czeczotki przy ul. Wiślnej 2 w Krakowie, Pracownia Badań Zabytków Architektury – Marek Łukacz, 1998-2010, mps.
• [45] Piekalski J., Wczesne domy mieszczan w Europie Środkowej. Geneza – funkcja – forma, Wrocław 2004.
• [46] Rajman J., Kraków zespół osadniczy proces lokacji mieszczanie do roku 1333, Kraków 2004.
• [47] Szujski J., Monumenta Medii Aevii Historica, t. 4, Kraków 1878.
• [48] Skawiński S., Mamica M., Kamienica przy Rynku Gł.42/ul. Św. Jana 1. Opracowanie konserwatorskie. Badania architektoniczne obiektu, Pracownie Konserwacji Zabytków ARKONA, Kraków 2004, mps.
• [49] Sławiński S., Hiżycka J., Kamienica przy Rynku Głównym 36/Sławkowskiej 1 w Krakowie. Uzupełniające badania w piwnicach, Pracownie Konserwacji Zabytków ARKONA, Kraków 1999, mps.
• [50] Swaryczewski A., Historyczne przekształcenia przestrzenne jednego z przyrynkowych bloków Krakowa, TKUiA, t. 10, 1976.
• [51] Swaryczewski A., Gotycki blok nr 9 w Krakowie, TKUiA, t. XXII, 1988, 19-24.
• [52] Widawski J., Średniowieczny dom miejski w Warszawie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XXX, z. 2, 1985.
• [53] Wyrozumski J., Kraków u schyłku wieków średnich, [w:] Dzieje Krakowa, t. I, Kraków 1992.