Charakterystyka właściwości prozdrowotnych wybranych gatunków grzybów i ocena ich dostępności na rynku lokalnym Warszawy

• Autorzy: Świąder Katarzyna , Wojda Marta , Piotrowska Anna , Rachtan-Janicka Joanna

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2020.10.6

Warianty tytułu

EN

Characteristics of health-promoting properties of selected mushroom species and assessment of their availability on the local market in Warsaw

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Grzyby stanowią pożądany surowiec spożywczy nie tylko ze względu na atrakcyjne walory sensoryczne, ale także na ich wartość odżywczą i właściwości prozdrowotne. W artykule przeanalizowano informacje producentów dotyczące wybranego asortymentu grzybów i produktów je zawierających dostępnych na rynku lokalnym Warszawy. Spośród wszystkich analizowanych produktów z grzybów najwyższą wartością energetyczną oraz zawartością białka, tłuszczów, węglowodanów i błonnika odznaczały się grzyby suszone. Najbardziej popularnym gatunkiem hodowlanym była pieczarka. Najdroższym gatunkiem były suszone smardze i trufle. Grzyby dzięki możliwości wytwarzania metabolitów o działaniu prozdrowotnym, m.in. immunostymulującym, antyoksydacyjnym, przeciwnowotworowym, znalazły zastosowanie w produkcji suplementów diety. Spośród nich największy udział w analizowanym rynku stanowiły preparaty z grzyba reishii.

EN

Mushrooms are a desirable food raw material not only due to their attractive sensory properties but also because of their nutritional value and health-romoting properties. In this work the assortment of mushrooms and products containing them available on the local market of Warsaw has been analyzed. It has been concluded that dried mushroomshad the biggest energy value, protein, fat, carbohydrates and fiber content. The most popular cultured species was a champignon. Sponge mushrooms and truffles were the most expensive ones. Mushrooms with the ability to produce metabolites with the pro-health effects, e.g. immunostimulatory,anti-cancer, have been used in the production of dietary supplements. Majority of them contain reishi mushrooms.

Słowa kluczowe

PL

grzyby; produkty z grzybów; wartość odżywcza; właściwości prozdrowotne

EN

mushrooms; mushroom products; nutritional value; health properties

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 74, nr 10
• Strony: 38--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Świąder Katarzyna

• Katedra Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Wojda Marta

• Katedra Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Piotrowska Anna

• Katedra Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Rachtan-Janicka Joanna

• Katedra Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Feeney M.J., J. Dwyer, C.M. Hasler- Lewis, J.A. Milner, M. Noakes, S. Rowe, M. Wach, R.B. Beelman, J. Caldwell, M.T. Cantorna, L.A. Castlebury, S.T. Chang, L.J. Cheskin, R. Clemens, G. Drescher, V.L. Fulgoni III, D.B. Haytowitz, V.S. Hubbard, D. Law, A.M. Miller, B. Minor, S.S. Percival, G. Riscuta, B. Schneeman, S. Thornsbury, C.D. Toner, C.E. Woteki, D. Wu. 2014. „Mushrooms and health summit proceedings”. The Journal of Nutrition 144 (7) : 1128S-1136S.
• [2] Flück M. 2006. Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Delta W-Z”.
• [3] Havrlentovà M., Z. Petrulàkovà, A. Burgàrovà, F. Gago, A. Hlinkovà, E. Šturdik. 2011. „Cereal β-glucans and their Significance for the Preparation of Functional Foods – a Review”. Czech Journal of Food Sciences 29 (1) : 1-14.
• [4] Hilszczańska D. 2012. „Właściwości lecznicze grzybów wielkoowocnikowych”. Leśne Prace Badawcze 73 (4) : 347-353.
• [5] Jurczyńska E., J. Saczko, J. Kulbacka, J. Kawa-Rygielska, J. Błażewicz. 2012. „Beta- glukan, jako naturalny antykarcynogen”. Polski Merkuriusz Lekarski 33 (196) : 217-220.
• [6] Kakon A.J., Md.B.K. Choudhury, S. Saha. 2012. „Mushroom is an ideal food suplement”. Journal of Dhaka National Medical College & Hospital 18 (1) : 58-62.
• [7] Kalbarczyk J., W. Radzki. 2009. „Uprawiane grzyby wyższe jako cenny składnik diety oraz źródło substancji aktywnych biologicznie”. Herba Polonica 55 (5) : 224-232.
• [8] Kołożyn-Krajewska D., T. Sikora. 1997. Towaroznawstwo żywności. Podręcznik dla szkół handlowych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna.
• [9] Kristensen H.L., E. Rosenqvist, J. Jakobsen. 2012. „Increase of vitamin D2 by UV-B exposure during the growth phase of white button mushroom (Agaricus bisporus)”. Food and Nutrition Research 5: 10.3402/fnr.v56i0.7114.
• [10] Krupińska P., M. Zegan. 2013. „β-glukan – Wybrane korzyści zdrowotne ze szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na gospodarkę lipidową”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 46 (2) : 162-170.
• [11] Malinowska E., W. Krzyczkowski, F. Herold. 2008. „Pozyskiwanie, budowa i działanie biologiczne polisacharydów grzybowych na przykładzie soplówki jeżowatej (Hericium erinaceum)”. BioTechnologia 1 : 109-121.
• [12] Mirończuk-Chodakowska I., A. Witkowska, M.E. Zujko. 2012. „Zawartość flawonoidów w jadalnych grzybach leśnych”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 45 (3) : 665-668.
• [13] Mshandete A.M., J. Cuff. 2007. „Proximate and nutrient composition of three types of indigenous edible wild mushrooms grown in Tanzania and their utilization prospects”. African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development 7 (6).
• [14] Muszyńska B., K. Sułkowska-Ziaja, H. Ekiert. 2010. „Główne grupy związków i pierwiastki z aktywnością biologiczną w wybranych gatunkach grzybów z taksonu Basidiomycota”. Farmacja Polska 66 (11) : 804-814.
• [15] Nile S.H., S.W. Park. 2014. „Total, Soluble, and Insoluble Dietary Fibre Contents of Wild Growing Edible Mushrooms”. Czech Journal of Food Sciences 32 (3) : 302-307.
• [16] Patel Y., R. Naraian, V.K. Singh. 2012. „Medicinal properties of Pleurotus Species (Oyster Mushroom): a review”. World Journal of Fungal and Plant Biology 3 (1) : 1-12.
• [17] Petravić-Tominac V., V. Zechner-Krpan, S. Grba, S. Srečec, I. Panjkota-Krbavčić, L. Vidović. 2010. „Biological Effects of Yeast β-Glucans”. Agriculture Conspectus Scientificus 75 (4) : 149-158.
• [18] Rajewska J., B. Bałasińska. 2004. „Związki biologicznie aktywne zawarte w grzybach jadalnych i ich korzystny wpływ na zdrowie”. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 58 : 352-357.
• [19] Rathee S., D. Rathee, D. Rathee, V. Kumar, P. Rathee. 2011. „Mushrooms as therapeutic agents”. Brazilian Journal of Pharmacognosy 22 (2) : 459-474.
• [20] Sas-Golak I., K. Sobieralski, M. Siwulski, J. Lisiecka. 2011. „Skład, wartość odżywcza oraz właściwości zdrowotne grzybów pozyskiwanych ze stanowisk naturalnych”. Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych 60 (3-4) : 483-490.
• [21] Siwulski M., F. Sobieralski, I. Sas-Golak. 2014. „Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 21 (1) : 16-28.
• [22] Tindibale L.E., M.S.K. Kirui, J.O. Omolo, R.G. Ngumbu, P.M. Odhiambo, P.K. Kamweru. 2015. „Change in concentration of vitamin D2 in oyster mushrooms exposed to 254 nm and 365 nm UV-light during growth”. International Journal of Biochemistry and Biophysics 3 (1) : 1-5.
• [23] Turło J. 2013. „Biotechnologia grzybów. Zastosowanie w farmacji i suplementacji”. Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 3 : 18-26.
• [24] Turło J. 2015. „Grzyby wielkoowocnikowe – niedoceniane źródło substancji leczniczych”. Studia i Materiały CEPL w Rogowie 17 (44(3)) : 138-151.
• [25] Wani B.A., R.H. Bodha, A.H. Wani. 2010. „Nutritional and medicinal importance of mushrooms”. Journal of Medicinal Plants Research 4 (24) : 2598- 2604.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).