Obciążenie biogenami wód gruntowych po przywróceniu gleb do użytkowania rolniczego

• Autorzy: Świtajska I. J. , Szymczyk S.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2012.6(1)038

Warianty tytułu

EN

Groundwater load of biogenic compounds after restoring the soil to agricultural use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1996-2008 na Pojezierzu Olsztyńskim we wsi Knopin prowadzono badania nad wpływem przywrócenia do produkcji rolniczej gleb odłogowanych i ugorowanych na jakość wód gruntowych. Badane gleby zostały wyłączone z użytkowania rolniczego w 1996 roku w postaci odłogu klasycznego oraz ugorów: czarnego oraz obsianych rośliną jednoroczną, wieloletnią motylkowatą (rutwica wschodnia - Galega orientalis Lam.), mieszanką rośliny motylkowatej z trawą (rutwica wschodnia ze stokłosą bezostną), trawą (stokłosa bezostna Bromus inermis Leyss.). W pobieranych raz w miesiącu wodach gruntowych oznaczono: azot mineralny (suma N-NH4, N-NO3 i N-NO2), fosfor ogólny oraz potas. Stwierdzono, że na zawartość związków azotu mineralnego, fosforu i potasu w wodach gruntowych znacząco wpływał sposób wieloletniego wyłączenia gleb z uprawy rolniczej oraz warunki meteorologiczne, w tym głównie opady atmosferyczne i temperatura powietrza, które modyfikowały obieg wody i składników pokarmowych w środowisku glebowym. Badania wykazały, że wpływ sposobu wieloletniego wyłączenia gleb z produkcji rolniczej był widoczny jeszcze w trzecim roku po ponownym ich zagospodarowaniu. Stwierdzono również, że największe zagrożenie zanieczyszczenia wód gruntowych azotem mineralnym stwarzało utrzymanie gleb w postaci ugoru czarnego i obsianego rośliną jednoroczną. Ze względu zaś na ochronę wód gruntowych przed zanieczyszczeniami fosforu ogólnego zaleca się stosowanie rutwicy wschodniej jako formę wyłączenia gleb z produkcji rolniczej.

EN

In 1996-2008 years on the Olsztyn Lakeland in the village of Knopin were carrying out research above the influence of restoring the agricultural production the fallow and abandoned soils to the quality of groundwaters. The research of soil, which was excluded from agricultural use in 1996 in various forms as abandoned land, as bare fallow and fallow sown with annual plant, perennial legumes (goat rue - Galega orientalis), a mixture of legumes and grass (goat rue and bromegrass) and grass (bromegrass - Bromus inermis Leyss.). Groundwater samples were collected once a month and analyzed to determine: mineral nitrogen (total of N-NO3, N-NH4 and N-NO2), phosphorus and potassium. As a result of examinations carried out, it was found that mineral nitrogen, total phosphorus and potassium concentration in groundwaters was affected the method of long-term exclusion of soils from agricultural use and meteorological conditions especially precipitations and the air temperature, which modified the water cycle and of nutrients in the soil environment. The obtained results indicate that the income of long-term excluding the soil from the agricultural production had been visible still in the third year after another for developing them. It also detected that the biggest groundwaters pollution with mineral nitrogen was on the soil in various forms of bare fallow and fallow sown with annual plant. The sowing of a perennial legumes (goat rue) as form excluded from agricultural use proved to be the most effective method of protecting groundwaters before total phosphorus.

Słowa kluczowe

PL

wody gruntowe; gleby odłogowane; gleby ugorowane; azot; fosfor; potas

EN

groundwater; fallowed land; nitrogen; phosphorus; potassium

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 6, No. 1
• Strony: 279--285
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., wykr.

Twórcy

autor

Świtajska I. J.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 2, 10-719 Olsztyn

autor

Szymczyk S.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 2, 10-719 Olsztyn

Bibliografia

• [1] Koc J, Szymczyk S, Wojnowska T, Szyperek U, Skwierawski A, Ignaczak S, Sienkiewicz S. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2002;484:265-274.
• [2] Chylińska E. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2003;492:47-58.
• [3] Nowicki J, Marks M, Makowski P. Fragm Agron. 2007;24(4):48-57
• [4] Marks M, Nowicki J. Fragm Agron. 2002;2(74) XIX: 79-86
• [5] Ignaczak S, Wojciechowska W. Post Nauk Roln. 1992;4:21-32.
• [6] Ilnicki P. Przegl Komunal. 2002;2:35-45.
• [7] Cymes I, Szymczyk S. Nawozy i Nawożenie. 2004;2(19):9-19.
• [8] Szymczyk S. Chem Inż Ekol. 2004;11(S4):399-406.
• [9] Szymczyk S. J Elementol. 2010;15(1):189-211.
• [10] Szymczyk S. Ecol Chem Eng. 2010;17(2-3):233-247.