Geochemia rop naftowych i skał macierzystych w charakterystyce systemu naftowego

• Autorzy: Matyasik I. , Steczko A. , Dziadzio P.

Warianty tytułu

EN

Geochemistry of oils and source rocks

• Konferencja: Konferencja naukowo-techniczna GEOPETROL 2002 nt. Pozyskiwanie paliw węglowodorowych ze źródeł krajowych - innowacje i osiągnięcia : Zakopane 16-19.09.2002
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecność kilku zasadniczych elementów jakimi są: kolektor, skała uszczelniająca, pułapka, skała macierzysta, czas generowania i migracji węglowodorów oraz kolejność ich występowania w czasie i przestrzeni w pasach fałdowych, to podstawowe składowe systemu naftowego. Dla prezentowanego w tej pracy przykładu rekonstrukcji systemu naftowego w Karpatach (rejon Gorlic), zgodna kolejność występowania po sobie tych elementów potwierdza efektywne działanie tego systemu. Skały kolektorskie i uszczelniające powstawały w czasie od dolnej kredy do oligocenu, a główne potencjalne skały macierzyste (co wykazały szczegółowe badania geochemiczne) są wieku dolnooligoceńskiego. Niektóre z nich wygenerowały węglowodory, które zakumulowane są w niewielkiej odległości od źródła. Węglowodory o różnym stopniu dojrzałości termicznej zakumulowane są na różnych głębokościach. Te o najniższych parametrach dojrzałościowych - najpłycej, natomiast te o wysokich parametrach - najgłębiej. Czas formowania pułapek to okres od późnego eocenu (początek skracania basenu sedymentacyjnego) po środkowy/późny miocen. Czas generowania i migracji przypada natomiast na okres od środkowego miocenu po czwartorzęd, co uzasadnia prezentowany tutaj pogląd, że etapy generacji w omawianym obszarze były synchroniczne z głównymi ruchami nasuwczymi. W oparciu o zebrane dane geochemiczne i geologiczne oraz wyniki modelowań dla małego fragmentu Karpat zaproponowano jego ewolucję. Formowanie się kolejnych elementów tektonicznych odbywało się w wyniku procesów nasuwczych o charakterze wstecznej propagacji (tj. bardziej północne elementy strukturalne powstały najwcześniej, co jest sekwencją odwrotną od zazwyczaj obserwowanej w obrębie systemów nasuwczych).

EN

The purpose of this paper is the presentation of an integrated geochemical and geological analysis and reconstruction of the petroleum system for small part of the central external Polish Carpathian (Gorlice area). The petroleum system requires the timely convergence of certain geologic elements and events essential to the formation deposits. In this paper the analysis of oils and source rocks are presented for Gorlice area and next their correlation. The results of the analyses presented in this study indicates that the oils accumulated in fields of this region were generated from the Menilite Shales of the „Dukla Nappe". Hydrocarbon generation and expulsion could have taken place during the Miocene to the Quaternary. The thrusting system developed in a rearward-propagation style i.e. the southern tectonic elements formed last, which is the opposite sequence of thrust development to that normally seen within thrust system.

Słowa kluczowe

PL

ropa naftowa; skały macierzyste; system naftowy; geochemia

EN

oil; source rocks; geochemistry

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 116 wyd. konferencyjne
• Strony: 65--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Matyasik I.

• Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Kraków

autor

Steczko A.

• Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Kraków

autor

Dziadzio P.

• PGNiG S.A. Oddział Górnictwo Naftowe, BG Geonafta, Gorlice

Bibliografia

• [1] Bieda F. - Starszy trzeciorzęd, [w] M. Książkiewicz ed., Regionalna Geologia Polski, Karpaty, Stratygrafia, PTG nr 1, 113-135, 1951
• [2] Bieda F., Geroch S., Koszarski L., Książkiewicz M., Żytko K. - Stratigraphie des Karpates externes Polonaises: Biul. Inst. Geol., nr 181, 5-174, 1963
• [3] Cieszkowski M., Ślączka A. - The Polish Carpathians - General Geology: [w] A. Paulo&M. Krobicki edt., Carpathian Palaeogeography and Geodynamics: A Multidisciplinary Approach, Field Tripe Guide of 12lh Meeting of the Association of European Geological Societies, Field Tripe C, 99-108,2001
• [4] Enfield M.A., Watkinson M.P., Seymour M.D. - New high resolution seismic data - Examples of interpretations useful for understanding small-scale structural and stratigraphie relationship in Medusa's Carpathian Concession: [w] P. Dziadzio ed., Carpathian Petroleum Conference - Application of modern exploration methods in a complex petroleum system - Wysowa 27-30.06.2001, Abstracts: s. 48-49
• [5] Fodor L., Csontos L., Bada G., Györfi I. & Benkovics L. - Tertiary tectonic evolution of the Panno nian basin system and neighbouring orogens: a new synthesis of paleostress data, [w] Durand В., Jolivet L., Horväth F.&Seranne M. (eds.) The Mediterraneam Basins: Tertiary Extension within the Alpine Orogen. Geological Society, London, Special Publications, 156, 295-334, 1999
• [6] Jankowski L. - Warstwy z Gorlic - najmłodsze utwory południowej części jednostki śląskiej. Przegl. Geolog., vol. 45, nr 3, 305-308, 1997
• [7] Jankowski L. - Geologia przedpola jednostki magurskiej w okolicach Gorlic. Konferencja Naukowo-Techniczna pt. „Dzień dzisiejszy przemysłu naftowego", 51-54, Wysowa 27-30.05.1998
• [8] Książkiewicz M. - Kreda Karpat Zewnętrznych [w] M. Książkiewicz ed., Regionalna Geologia Polski, Karpaty, Stratygrafia, PTG, nr 1, 86-112, 1951
• [9] Koszarski L., Ślączka A., Żytko K. - Stratygrafia i paleogeografia jednostki dukielskiej w Bieszczadach. Kwart. Geol., vol. 5, 551-578, 1961
• [10] Nemćok M., Nemćok J., Wojtaszek M., Ludhova L., Oszczypko N., Sercombe W.J., Cieszkowski M., Paul Z., Coward MP., Ślączka A. - Reconstruction of Cretaceous rifts incorporated in the Outer West Carpathian wedge by balancing. Marine and etroleum Geology, 39-64, 2001
• [11] Nemćok M., Pospisil L., Lexa J., Donelick R.A. - Tertiary subduction and slab break-off model of the Carpathian-Pannonian region. Tectonophysics, 295, 307-340, 1998
• [12] Ślączka A. - Budowa brzeżnej części jednostki dukielskiej. Kwart. Geol., vol. 10, 1161-1163, 1966
• [13] Ślączka A. - Geologia jednostki dukielskiej: Prace Inst. Geol., vol. 63, 1-97, 1971