Biocydy w przemyśle skórzanym. Normatywy i znormalizowane metody oznaczania

• Autorzy: Świetlik Ryszard , Żarłok Jan

Identyfikatory

DOI

10.15199/60.2023.2.1

Warianty tytułu

EN

Biocides in the leather industry. Standards and standarized methods of their determination

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zabezpieczenie skór przed działaniem mikroorganizmów jest osiągane poprzez stosowanie środków konserwujących. Jednakże, substancje biobójcze pozostające w skórze wyprawionej jako wynik konserwacji prowadzonej na wcześniejszych etapach jej przetwarzania mogą również stanowić zagrożenie dla zdrowia użytkowników wyrobów skórzanych. Z tego względu we wszystkich prestiżowych eko-certyfikatach określono progowe zawartości powszechnie używanych substancji biobójczych, zapewniające brak negatywnego wpływu na stan zdrowia konsumentów. Podobną rolę pełnią tzw. Restricted Substances Lists ogłaszane przez dużych producentów obuwia. Weryfikacja tych dopuszczalnych zawartości na globalnym rynku materiałów i wyrobów skórzanych wymaga dobrze opracowanych i zwalidowanych metod analitycznych, najlepiej ujętych w normach międzynarodowych. W tej pracy zaprezentowano możliwości oznaczania czterech powszechnie używanych biocydów w skórach wyprawionych i wyrobach skórzanych, ale również w półfabrykatach z kolejnych etapów przetwarzania. Opisane procedury umożliwiają oznaczenie całkowitej zawartości tych substancji oraz co niezwykle istotne w przypadku tapicerki skórzanej i galanterii skórzanej, oznaczenie substancji biobójczych potencjalnie uwalnianych podczas bezpośredniego kontaktu ze skórą użytkownika.

EN

Protection of hide and leather against microorganisms is achieved through the use of preservatives. However, biocidal substances remaining in leather as a result of preservation carried out at earlier stages of its processing may also pose a health risk to users of leather products. To ensure that there is no negative impact on the health of consumers, all prestigious Eco-certificates specify threshold levels of commonly used biocidal substances. A similar role is fulfilled by Restricted Substances Lists announced by large footwear manufacturers. The verification of these permissible contents of the biocides requires well-developed and validated analytical methods, preferably formulated in international standards. This paper presents the possibilities of determination of four commonly used biocides in leather and leather products, but also in semi-finished products from subsequent processing stages. The analytical procedures described make it possible to determine the total content of these substances and, which is extremely important in the case of leather upholstery and leather accessories, to determine the biocides which may be released during direct contact with the user’s skin.

Słowa kluczowe

PL

biocydy; konserwanty; metody oznaczania; 2-(tiocyjanometylotio)benzotiazol; TCMTB; 4-Chloro-3-metylofenol; PCMC; 2-fenylofenol; OPP; 2-oktyloizotiazol-3(2H)-on; OIT; skóra; obuwie; wyroby skórzane

EN

biocides; preservatives; determination method; 2-(Thiocyanomethylthio)benzothiazole; TCMTB; 4-Chloro-3-methylphenol; PCMC; 2-phenylphenol; OPP; 2-Octylisothiazol-3(2H)-one; OIT; leather; footwear; leather goods.

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 2
• Strony: 8--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Świetlik Ryszard

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Inżynierii Chemicznej i Towaroznawstwa, Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska 26-600 Radom, ul. Bolesława Chrobrego 27

autor

Żarłok Jan

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Inżynierii Chemicznej i Towaroznawstwa, Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska 26-600 Radom, ul. Bolesława Chrobrego 27

Bibliografia

• [1] Anses. French agency for food environmental and occupational health and safety. "Assessment of the skin sensitizing/irritant effects of chemicals found in footwear and textile clothing". Report No 2014-SA-0237. on-line: https://www.anses.fr/en/sys-tem/files/CONSO2014SA0237RaEN.pdf (dostęp 22.02.2023).
• [2] Austrian Ecolabel EC 65. Footwear. 2015. on-line: https:// www.umweltzeichen.at/file/Guideline/UZ%2065/Long/Ec65--Footwear%28Austrian-Ecolabel%29_R1.1a_2014.pdf (dostęp 2.02.2023).
• [3] Best Available Technigues (BAT) Reference Document for the Tanning of Hides and Skins. JRC Reference Reports. JRC-IPTS-EIPPCB, Hiszpania (Sevilla) 2013. https://eippcb.jrc.ec.europa.eu/sites/default/files/2019-11/TAN_Published_def.pdfBest (dostęp 12.02.2023).
• [4] Biocides For Leather Market Size. Industry Report, 2021-2028. on-line: https://www.grandviewresearch.com/industry-analy-sis/biocides-leather-market-report (dostęp 28.01.2023).
• [5] Blauer Engel. Leder. DE-UZ 148. Etykieta ekologiczna, kryteria przyznawania. Marzec, 2015. on-line https://produktinfo.blauer-engel.de/uploads/criteriafile/de/DE-UZ%20148-201503-de%20 Kriterien-V5.pdf (dostęp 30.01.2023).
• [6] Bryant S.D., E.L. Hurlow, M.S. Whittemore. 2011. „A new antifungal agent for the leather industry: S-Hexyl-S'- Chloromethylcy-anodithiocarbimate (CHED)". Journal of the Society of Leather Technologists and Chemists 95: 7-10.
• [7] ECCO Product Restricted Substances List. Version 10, April 2023. on-line: https://group.ecco.com/en/responsibility/chemicals (dostęp 10.02.2023).
• [8] Falkiewicz-Dulik M. 2020. „Biocidal Activity of Selected Preparations for Leather Protection". FIBRES & TEXTILES in Eastern Europe 28 1(139): 115-122.
• [9] Font J., M. Reyes, S. Cuadros, A. Bacardit, A. Marsal. 2011. „Determination of TCMTB and other Fungicides in Leather". Journal of the American Leather Chemists Association 106: 341 -348.
• [10] Fontoura J. T, D. Ody, M. Gutierres. 2016. "Performance of Antimicrobial Agents for the Preservation of Chrome Leather". Journal of the American Leather Chemists Association 111: 221-229.
• [11] Fontoura J. T., D. Ody, M. Gutterres. 2016. .Performance of Microbicides for the Preservation of Vegetable Tanned Leather". Journal of the American Leather Chemists Association 111: 259-266.
• [12] Force Technology Applied Environmental Assessment. Chemical in shoes for children. Final report 01 June 2016. on-line: https://www.verbraucherrat.at/media/pages/news/archiv-2015-2016/study-chemical-requirements-for-shoes-for-children/8334bb010c-1613593751 /chemicalproducts9.pdf (dostęp 15.03.2023).
• [13] Herman Anne, An Goossens, Dominique Tennstedt, Ola Bergendorff, Marléne Isaksso, Martin Mowitz, Marie Baeck. 2019. „The preservative 2-(thiocyanomethylthio)benzothiazole: A potential allergen in leather products". Contact Dermatitis 81: 262-265.
• [14] Kanagaraj, J., V. John Sundar, C. Muralidharan, S. Sadulla. 2005. "Alternatives to sodium chloride in prevention of skin protein degradation a case study". Journal of Cleaner Production 13: 825-831.
• [15] Katalog środków do wyprawy skór. 2016. Centralkimica Prodotti chimici. Castelfranco di Sotto, Włochy.
• [16] Lei Xuan, He-Wei Ma. 2023. „An Improved Method for Accurately Determining Total Content of Four Fungicides (TCMTB, OIT, OPP and PCMC) in Leather". Journal of the American Leather Chemists Association 118 (3): 102-108.
• [17] Nawrocki ST., K.D. Drake, C.F. Watson, G.D. Foster, K.J. Maier. 2005. "Comparative Aquatic Toxicity Evaluation of 2-(Thiocyano-methylthio)benzothlazole and Selected Degradation Products Using Ceriodaphnia dubia". Archives of Environmental Contamination and Toxicology 48: 344-350.
• [18] OEKO-TEX® Leather Standard. Edition 01.2023. International Association for Research and Testing in the Field of Textile and Leather Ecology, on-line: https://www.oeko-tex.com/importedmedia/downloadfiles/LeatherStandard_01.2023_en_de.pdf (dostęp 22.02.2023).
• [19] PubChem National Center for Biotechnology Information U.S. National Library of Medicine, on-line: https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/#query=26530-20-1 (dostęp 12.02.2023).
• [20] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych. Dz.U. L 167/1 z 27.6.2012.
• [21] Sitarek K. 2014. "4-Chloro-3-metylofenol - frakcja wdychalna. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego". Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 79 (1): 7-24.
• [22] Stockman G., D.T. Didato, R. Rangarajan. 2006. "Alternative solutions for fungal protection of packaged wet-blue". Journal of the American Leather Chemists Association 101: 461-466.
• [23] Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Wykaz produktów biobójczych. on line: https://bip.urpl.gov.pl/pl/biuletyny-i-wykazy/produkty-biob%C3%B3jcze (dostęp 10.02.2023).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).