Właściwości gleb organicznych popożarowych obszarów leśnych na przykładzie obiektu Mikorzyce-Górowo

• Autorzy: Bogacz A. , Łabaz B. , Woźniczka P.

Warianty tytułu

EN

Properties of organic soils in post fire forest areas – an example of Mikorzyce-Górowo object

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono na glebach leśnych, po pożarze, w pobliżu miejscowości Mikorzyce-Górowo w województwie dolnośląskim. Pożar na przesuszonych glebach organicznych obserwowano w 1986 r. na powierzchni kilkunastu hektarów. Próbki gleby zebrano z 4 wyznaczonych profili glebowych. Pożar zmniejszył miąższość poziomów organicznych i stworzył w glebie oraz na jej powierzchni poziomy z popiołem. Poziomy pożarowe miały kwaśny odczyn. Gleba była wzbogacona w wapń, magnez, sód i potas. Niektóre warstwy z domieszką popiołu miały ziarnistą strukturę. Na podstawie budowy morfologicznej oraz właściwości, gleby sklasyfikowano jako organiczne murszowe i organiczno-mineralne [PTG 2011]. Ze względu na zawartość materii organicznej, gleby klasyfikowano najczęściej jako Histic lub Humic Gleysols [FAO 2006].

EN

The study was conducted in burnt forest soils near Mikorzyce-Górowo. A fire over a few hectares of organic soil was observed in 1986. Soil samples were collected in 4 selected soil profiles which represented different intensity of fire effects. The fire decreased organic layer thickness and created soil layers with ash. Post fire soil horizons had strongly acidic and acidic reaction. The soil was enriched with calcium, magnesium, sodium and potassium. Layers with ash had grainy structured. Based on their morphology and properties, the soils were classified as muck and organicmineral soil [PTG 2011]. With regard to organic matter content, soils were most often classified as Histic, Humic Gleysols or Histosols with horizons enriched with ash [FAO 2006].

Słowa kluczowe

PL

mursz; pożar; torf; właściwości chemiczne; właściwości fizyczne

EN

chemical properties; fire; muck; peat; physical properties

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 14, z. 4
• Strony: 5--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bogacz A.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska

autor

Łabaz B.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska

autor

Woźniczka P.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• 1. BOGACZ A., KABAŁA C., WOŹNICZKA P., KASZUBKIEWICZ J. 2010. Kształtowanie się właściwości gleb łąkowych i leśnych obszarów popożarowych Dolnego Śląska. Sprawozdanie z projektu badawczego nr 1499/P01/2008/35. Wrocław. UP we Wrocławiu. Maszynopis ss. 90.
• 2. BOGACZ A., MICHAŁCZYK A., WAŚKO A., SZULC A., MILLER A. 2006. Oddziaływanie pożarów na leśne gleby organiczne Nadleśnictwa Chocianów. W: Właściwości fizyczne i chemiczne gleb organicznych. Pr. zbior. Red. T. Brandyk, L. Szajdak, J. Szatyłowicz. Warszawa. Wydaw. SGGW s. 223–232.
• 3. BOGACZ A., RUTKOWSKA H. 2010. Różnicowanie się płytkich gleb organicznych obszarów dolinowych Parku Narodowego Gór Stołowych. Roczniki Gleboznawcze. T. 61. Z. 4 s. 15–25.
• 4. DE BANO L.F. 1998. The effects of fire on the soil properties. W: Proceedings: Management and Productivity of Western-Montane Forest Soil. Pr. zbior. Red. A.E. Harvey, L.F. Neuenschwander. General Technical Report PS W-46. Ogden UT. USDA Forest Service s. 151–156.
• 5. DIKICI H., YILMAZ C.H. 2006. Peat fire effects on some properties of an artificially drained peatlands. Journal of Environmental Quality. Vol. 35. Iss. 3 s. 866–872.
• 6. EFREMOVA T.T., EFREMOV S.P. 2006. Pyrogenic transformation of organic matter in soils of forest bogs. Eurasian Soil Science. Vol. 39. Iss. 12 s. 1297–1305.
• 7. EWEL K.C., MITSCH W.J. 1978. The effects of fire on species composition in cypress dome ecosystems. Florida Scientists. Vol. 41 s. 25–31.
• 8. FAO 2006. World reference base for soil resources. World Soil Resources Reports. No. 103. Rome. ISBN 92-5-105511-4 ss. 142.
• 9. FERNANDEZ I., CABANEIRO A., CARBALLAS T. 1997. Organic matter changes immediately after a wildfire in an Atlantic forest soil comparison with laboratory soil heating. Soil Biology and Biochemistry. Vol. 29. Iss. 1 s. 1–11.
• 10. GARCIA-CORONA R.E., BENITO E. DE BLAS, VARELA M.E. 2004. Effects of heating on some physical properties related to its hydrological behavior in two north-western Spanish soil. International Journal of Wildland Fire. Vol. 13. No. 2 s. 195–199.
• 11. KANIA J., MALAWSKA M., GRUBY P., KAMIŃSKA J., WIŁKOMIRSKI B. 2006. Zmiany torfowiska niskiego spowodowane pożarem. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. 2 s. 155–173.
• 12. KUTIEL P., SHAVIV A. 1993. Effects of soil type, plant composition, and leaching on soil nutrients following simulated forest fire. Forest Ecology and Environment. Vol. 53. s. 329–343.
• 13. LANGNER A., SIEGERT F. 2001. Spatiotemporal fire occurrence in Borneo over a period of 10 year. Global Change Biology. Vol. 15. Iss. 1 s. 48–62.
• 14. A. Bogacz i in.: Właściwości gleb organicznych popożarowych obszarów leśnych… 15
• 15. LIPKA K., GODEK K. 1995. Pożary torfowisk jako następstwa pomelioracyjnego przesuszenia. Zeszyty Naukowe AR Kraków. Ses. Nauk. T. 298. Z. 45 s. 103–111.
• 16. LYNN W.C., MCKINZIE W.E., GROSSMAN R.B. 1974. Field laboratory tests for characterization of Histosols. W: Histosols: Their Characteristics, Classification and Use. Pr. zbior. Red.: M. Stelly. Medison WI. SSSA Spec. Pub. s. 11–20.
• 17. MACPHALI M.K., PEMBERTON M., JACOBSON G. 1999. Peat mounds of Southwest Tasmania, possibile origins. Australian Journal of Earth Science. Vol. 46. Iss. 5 s. 667–677.
• 18. MĘTRAK M., MALAWSKA M., KAMIŃSKI J., WIŁKOMIRSKI B. 2006. Chemical changes of peat soils and plant succesion on the deeply burnt mires. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 15. No. 5d s. 57–66.
• 19. MOODY J.A., MARTIN D.A. 2001. Comparison of soil infiltration rates in burned and unburned mountainous watersheds. Hydrological Processes. Vol. 15. Iss.15 s. 2981–2993.
• 20. OKRUSZKO H. 1971. Określenie ciężaru właściwego gleb hydrogenicznych na podstawie zawartości w nich części mineralnych. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. T. 10. Z. 1 s. 47–54.
• 21. OKRUSZKO H. 1974. Zasady podziału gleb hydrogenicznych. Wiadomości IMUZ. T. 12. Z. 1 s. 19–38.
• 22. OKRUSZKO H. 1981. Faza decesji w naturalnej ewolucji torfowisk niskich. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Rolnictwo. T. 38. Z. 134 s. 39–47.
• 23. PAGE S.E., RIELEY J.O., BOLIRN H-D.V., SIEGERT F., MUHAMAD N.Z. 2000. Impact of the 1997 fire on the peatlands of Central Kalimantan, Indonesia. W: Proceedings of the 11th International Peat
• 24. Congres. T. 2. Pr. zbior. Red. L. Rochefort, J-Y. Daile. Quebec, Canada. International Peat Society s. 962–970.
• 25. PN-76-G-02501 1977. Oznaczanie gatunku, rodzaju i typu torfu.
• 26. RADLEY J. 1962. Peat erosion on the high moors of Derby Shire and West York Shire. East Meadlands Geographer. Vol. 3. Iss. 17 s. 40–50.
• 27. RAISON R.J., KEITH H., KHANNA P.K. 1990. Effects of fire on the nutrient-supplying capacity of forest soils. W: Impact of intensive harvesting of forest site productivity. Pr. zbior. Red. W.J. Dyck, C.A. Mees. FRI Bulletin. Z. 159 s. 39–54.
• 28. SAPEK A., SAPEK B. 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 80.
• 29. SCOTT A.C. 2001. Preservation by fire. W: Palaeobiology II. Pr. zbior. Red. D.E.G. Brigss, P.J. Crowther. Oxford. Blackwells UK s. 277–280.
• 30. SOTO B., DIAZ FIERROS F. 1993. Interaction between plant ash leachates and soil. International Journal of Wildland Fire. Vol. 13(4) s. 207–216.
• 31. PTG 2011. Systematyka gleb Polski 2011. Roczniki Gleboznawcze. T. 60. Nr 3. ISBN 2300-4967 ss. 193.
• 32. TALLIS J.H. 1987. Fire and flood at Holme Moss erosion processes in an upland blanket mire. Journal of Ecology. Vol. 75. Iss. 6 s. 1099–1129.
• 33. USDA-NRCS 1999. Soil taxonomy. A basic system of soil classification for making and interpreting soil survey. 2nd Ed. Agriculture Handbook 436. Washington DC, USA. Government Printing Office ss. 869.
• 34. WELLS C.G., CAMPBELL R.E., DEBANO L.F., LEVIS C.E., FREDRIKSEN R.L., FRANKLIN E.C., FROELICH R.C., DUNN P.H. 1979. Effects of fire on soil. A State-of-Knowledge Review. General Technical Report WO-7. Forest Service, USDA ss. 34.
• 35. ZAIDELMAN F.R. 2011. The problem of fire control on drained peatlands and its solution. Eurasian Soil Science. Vol. 44. Iss. 8 s. 919–926.
• 36. ZAIDELMAN F.R., BANNIKOV M.V., SHVAROV A.P. 1999. Properties and fertility of pyrogenic formations on burnt drained peaty soils. Eurasian Soil Science. Vol. 32. Iss. 9 s. 1032–1039.
• 37. ZAIDELMAN F.R., SHVAROV A.P. 2002. Pyrogenic and hydrothermic degradation of peat soils. Agroecology, Sand Cultures, Remediation. Moscow. Moscow State University Press s. 43–45.