School and kindergarten gardens as a place of education. History and contemporary design trends

• Autorzy: Jagiełło Marzanna , Malkusz Grzegorz , Szostek Sebastian

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc210203

Warianty tytułu

PL

Ogrody szkolne i przedszkolne jako miejsce edukacji. Historia i współczesne tendencje projektowe

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article presents the history of school and kindergarten gardens in the context of changing educational programs and social needs in a global review that also takes into account Poland. It was based on source texts and rich literature on this issue, including its historical, didactic and socio-ecological aspects. Next, contemporary layouts of this type are presented, and then innovative architectural and spatial solutions are discussed. This was done by means of the presentation of the selected projects developed for educational facilities functionally connected with gardens, mainly schools, but also kindergartens. Some of them have already been implemented. Some still remain at the concept stage. All of them present the direction of changes in the approach to designing educational facilities for children, being a response to contemporary didactic and social challenges.

PL

W artykule przedstawiono, w przeglądzie światowym uwzględniającym również Polskę, historię ogrodów przyszkolnych oraz przedszkolnych w kontekście zmieniających się programów edukacyjnych i potrzeb społecznych. Oparto ją na tekstach źródłowych oraz bogatej literaturze dotyczącej tego zakresu badań, obejmującej zagadnienia historyczno-dydaktyczne oraz społeczno-ekologiczne. Przedstawiono też współczesne założenia tego typu, a następnie omówiono nowatorskie dla nich rozwiązania architektoniczno-przestrzenne. Zaprezentowano wybrane projekty opracowane dla obiektów edukacyjnych połączonych funkcjonalnie z ogrodami, głównie szkolnymi, ale także przedszkolnymi. Część z nich została już zrealizowana. Niektóre pozostały na etapie koncepcji. Wszystkie prezentują kierunek zmian w podejściu do projektowania obiektów edukacyjnych dla dzieci, stanowiący odpowiedź na współczesne wyzwania dydaktyczne i społeczne.

Słowa kluczowe

EN

school garden; nursery garden; education; school architecture

PL

ogród szkolny; ogród przedszkolny; edukacja; architektura szkół

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 2 (66)
• Strony: 27--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., il.

Twórcy

autor

Jagiełło Marzanna

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

• https://orcid.org/0000-0001-9400-8967

autor

Malkusz Grzegorz

• Grzegorz Malkusz Pracownia Architektury Krajobrazu Garden’s Philosophy

• https://orcid.org/0000-0001-5385-2045

autor

Szostek Sebastian

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

• https://orcid.org/0000-0002-6028-5680

Bibliografia

• [1] Komeński J.A., Wielka dydaktyka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1956.
• [2] Rousseau J.J., Émile ou De l’éducation, Jean Neaulme, La Haye 1762, http://www.ac-grenoble.fr/PhiloSophie/old2/file/rousseau_emile.pdf [accessed: 10.05.2021].
• [3] Pestalozzi J.H., Schwanengesang, J.G. Cotta’schen Buchhandlung, Stuttgart/Tübingen 1826.
• [4] Froebel J.F. The education of man, D. Appleton and Company, New York 1887, https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=njp.32101068982626&view=1up&seq=14 [accessed: 14.05.2021].
• [5] Dewey J., Dewey E., Schools of Tomorrow, E.P. Dutton and Company, New York 1915, http://www.gutenberg.org/files/48906/48906-h/48906-h.htm [accessed: 12.06.2017].
• [6] Decroly O., Vers l’École rénovée. Une première étape, Forgotten Books Publisher, London 2017.
• [7] Montessori M., The Absorbent Mind, C.A. Claremont (transl.), Dell Pub. Co., New York 1969.
• [8] Comenius J.A., The Orbis Pictus, C.W. Bardeen Publisher, Syracuse, NY 1887, http://gutenberg.readingroo.ms/2/8/2/9/28299/28299-h/28299-h.htm [accessed: 27.08.2017].
• [9] Furttenbach J., Architectura universalis: das ist: von Kriegs-, Statt- u. Wasser-Gebäwen [...], Ulm 1635, https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/furttenbach1635 [accessed: 27.08.2017].
• [10] Furttenbach J., Mannhaffter Kunst-Spiegel, Oder Continuatio [...], Augsburg 1663, https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/furttenbach1663 [accessed: 2.09.2017].
• [11] Schulgarten, https://de.wikipedia.org/wiki/Schulgarten#cite_note-5 [accessed: 2.09.2017].
• [12] Lukaš M., Školní zahrada jako učebna, Bakalářská prace, Masarykova univerzita, Filozofická fakulta, Brno 2010, https://is.muni.cz/th/218171/ff_b/ [accessed: 2.02.2021].
• [13] Schwab E., The school garden. Being a practical contribution to the subject of education, M.L. Holbrook, New York 1879, https://archive.org/details/schoolgardenbein00schw [accessed: 2.02.2021].
• [14] Graeber C., Ideal-Schulgarten im XX. Jahrhundert, Königlichen Hofbuchdruckerei Trowitzsch & Sohn, Frankfurt a. Oder 1907.
• [15] Szpytma C., Szkoły typu Open-Air: eksperymenty architektoniczno-pedagogiczne szkolnictwa w pierwszych dziesięcioleciach XX w., “Problemy Wczesnej Edukacji” 2015, 4(31), 23–41.
• [16] Châtelet M., A breath of the fresh air, [in:] M. Gutman, N. De Coninck-Smith (eds.), Designing Modern Childhoods: History, Space and the Material Culture of Children, Rutgers University Press, New Brunswick 2012.
• [17] https://ro-w.tumblr.com/post/41776358018/architectureofdoom-open-air-school-suresnes/amp [accessed: 15.05.2021].
• [18] Waldorf World List. Adressverzeichnis der Waldorfschulen, Waldorf - kindergärten und Ausbildungsstätten weltweit, Mai 2020, http://www.freunde-waldorf.de/fileadmin/user_upload/images/Waldorf_World_List/Waldorf_World_List.pdf [accessed: 27.08.2020].
• [19] Ferriére A., Project d’École Nouvelle, Foyer Solidariste, Saint-Blaise 1909.
• [20] Freinet C., L’École moderne française, Ophrys, Paris 1946.
• [21] Tuszyńska L., Nauka o środowisku przyrodniczym, [in:] A. Korwin-Szymanowska, E. Lewandowska, L. Tuszyńska, Edukacja środowiskowa w kształceniu nauczycieli w perspektywie praktycznej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2015, 9–36.
• [22] Dudek-Klimiuk J., Ogrody szkolne w Polsce międzywojennej, Semper Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2019.
• [23] Projekty budynków szkół powszechnych, z. 1–6, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Warszawa 1925–1935.
• [24] Instrukcja z 13 maja 1954 r. (Nr. GM 1-1335/54) w sprawie szkolnej działki doświadczalnej, Dz.U. Ministerstwa Oświaty nr 8 z dnia 7 czerwca 1954 r., http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/plain-content?id=35887 [accessed: 25.05.2021].
• [25] Kowalski R., Grott E., Ogrody szkolne we współczesnej szkole. Znak edukacyjnego zacofania a może jednak postępu?, “Studia Ecologiae et Bioethicae” 2015, Vol. 13, Iss. 1, 35–58, http://docplayer.pl/14877634-Ogrody-szkolne-we-wspolczesnej-szkole-znak-edukacyjnego-zacofania-a-moze-jednak-postepu.html [accessed: 27.01.2021].
• [26] UNESCO Learning: the treasure within, http://www.unic.un.org.pl/edukacja_rozwoj/ [accessed: 29.08.2017].
• [27] Blair D., The Child in the Garden: An Evaluative Review of the Benefits of School Gardening, “Journal of Environmental Education” 2009, Vol. 40, No. 2, 15–38, doi: 10.3200/JOEE.40.2.15-38.
• [28] Desmond D.H., Grieshop J., Subramaniam A., Revisiting Garden-based Learning in Basic Education Philosophical Roots, Historical Foundations, Best Practices and Products, Impacts, Outcomes, and Future Directions, FAO, International Institute for Educational Planning, Paris 2004, http://www.fao.org/3/aj462e/aj462e.pdf [accessed: 27.04.2021].
• [29] Setting up and running up the school garden. A manual for teachers, parents and cummunities, FAO, Roma 2005, http://www.fao.org/3/a0218e/a0218e00.htm [accessed: 16.05.2021].
• [30] Sawiński J.P., Ogród szkolny w nauczaniu środowiska społeczno-przyrodniczego, WSiP, Warszawa 1991.
• [31] Horton R.P., New York City Public School’s Rooftop Hydroponic Garden and Urban Farm Classroom, “Urban Gardens”, November 16, 2011, https://www.urbangardensweb.com/2011/11/16/nyc-classroom-in-an-urban-rooftop-farm/ [accessed: 15.05.2021].
• [32] https://www.hoerrschaudt.com/project/gary-comer-youth-center/ [accessed: 15.09.2020].
• [33] Wang L., Organic rooftop farm grows atop an elementary school in China, https://inhabitat.com/organic-rooftop-farm-grows-atop-an-elementary-school-in-china [accessed: 16.05.2021].
• [34] https://www.archdaily.com/927103/shanghai-thomas-school-tjad [accessed: 16.05.2021].
• [35] https://www.archilovers.com/projects/60432/green-school-stock-holm.html [accessed: 27.01.2021].
• [36] https://archello.com/project/smart-school#stories [accessed: 27.01.2021].
• [37] https://cebraarchitecture.dk/project/smart-school/ [accessed: 27.01.2021].
• [38] Kindergarten, https://de.wikipedia.org/wiki/Kindergarten [accessed: 17.05.2021].
• [39] AWR Official blog – Architectural and Design news, http://awr-competitions.blogspot.com/2016/03/lns-london-sursery-school-first-prize.html [accessed: 13.02.2021].
• [40] https://medium.com/@leftsideoffashion/farming-kindergarten-is-a-prototype-garden-made-to-inspire-and-teach-environmental-sustainability-d85916aa3b0e [accessed: 13.05.2021].
• [41] https://takashiniwa.com/Farming-Kindergarten [accessed: 12.05.2021].
• [42] Szpytma C., Dostosowanie środowiska architektonicznego szkół podstawowych w Polsce do potrzeb współczesnej edukacji, PhD Thesis, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska, Wrocław 2016.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).