Bicyklo[4.4.0]dekan. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

• Autorzy: Jeżewska Anna , Woźnica Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.54215/PiMOSP/5.110.2021

Warianty tytułu

EN

Bicyclo[4.4.0]decane. Determination in workplace air

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bicyklo[4.4.0]dekan (BCD), znany też jako dekalina, to bezbarwna ciecz o zapachu: kamfory, mentolu i naftaliny. Związek może powodować śmierć w wyniku połknięcia i przedostania się do dróg oddechowych. Bicyklo[4.4.0]dekan może również wywoływać poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu, działa toksycznie w przypadku wdychania. Celem prac badawczych było opracowanie metody oznaczania bicyklo[4.4.0]dekanu w powietrzu na stanowiskach pracy, która umożliwi oznaczanie jego stężeń na poziomie 5 mg/m³ . Metoda polega na: adsorpcji zawartych w badanym powietrzu par bicyklo[4.4.0]dekanu na węglu aktywnym, desorpcji roztworem acetonu w disiarczku węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Badania wykonano z zastosowaniem chromatografu gazowego (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID) wyposażonym w kolumnę kapilarną DB-VRX (60 m × 0,25 mm, 1,4 µm). Walidację metody przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Metoda umożliwia oznaczanie bicyklo[4.4.0]dekanu w powietrzu środowiska pracy w zakresie stężeń 5 ÷ 200 mg/m³ . Metoda oznaczania bicyklo[4.4.0]dekanu została przedstawiona w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Bicyclo[4.4.0]decane (BCD), also known as decalin, is a colorless liquid with the scent of camphor, menthol and naphthalene. This substance can be fatal if swallowed or entered a respiratory tract. It can cause severe skin burns and eye damage, and is toxic if inhaled. The aim of this study was to develop a method for determining BCD in workplace air, which will allow the determination of its concentrations at the level of 5 mg/m³ . The method was based on adsorption of BCD vapors on activated carbon, desorption with acetone solution in carbon disulfide and chromatographic analysis of the obtained solution. The study was performed with a gas chromatograph (GC) with a flame ionization detector (FID) equipped with a DB-VRX capillary column (60 m × 0.25 mm, 1.4 µm). The method was validated in accordance with the requirements of Standard No. EN 482. The method allows the determination BCD in workplace air in the concentration range 5–200 mg/m³ . The method for determining BCD has been recorded in the form of an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

Słowa kluczowe

PL

dekahydronaftalen; dekalina; metoda analityczna; powietrze na stanowiskach pracy; nauki o zdrowiu; inżynieria środowiska

EN

decahydronaphthalene; decalin; determination method; workplace air; health sciences; environmental engineering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 4 (110)
• Strony: 167--177
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jeżewska Anna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Central Institute for Labour Protection - National Research Institute, Warsaw, Poland

• https://orcid.org//0000-0002-8765-4079

autor

Woźnica Agnieszka

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Central Institute for Labour Protection - National Research Institute, Warsaw, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-5335-5970

Bibliografia

• 1. ChemPył (2021). Baza wiedzy o zagrożeniach chemicznych i pyłowych [Knowledge base on chemical and dust hazards]. Warszawa, CIOP-PIB [https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ ciop/pl?_ nfpb=true&_pageLabel=P2740017141410159698248].
• 2. ECHA (2021). Decahydronaphthalene. General information. European Chemicals Agency [https://echa.europa.eu/pl/registration-dossier/-/registered-dossier/10843, dostęp: 19.01.2021].
• 3. GESTIS Substance database (2021a). Decahydronaphthalene. The Institute for Occupational Safety and Health of the German Social Accident Insurance [https://gestis-database.dguv. de/data?name=035140, dostęp: 20.01.2021].
• 4. GESTIS International Limit Values (2021b). Decahydronaphthalene. The Institute for Occupational Safety and Health of the German Social Accident Insurance [https://limitvalue.ifa. dguv.de/ WebForm_ueliste2.aspx, dostęp: 20.01.2021].
• 5. ILO (2018). Dekahydronaftalen (mieszanina izomerów cis/trans). International Chemical Safety Cards (ICSC): 1548 (2004) [https://www.ilo.org/dyn/icsc/showcard. display? p_lang=pl&p _card_id=1548&p_version=2, dostęp: 19.01.2021].
• 6. PN-EN 482+A1:2016 Narażenie na stanowiskach pracy – Wymagania ogólne dotyczące charakterystyki procedur pomiarów czynników chemicznych. [Workplace exposure – General requirements for the performance of procedures for the measurement of chemical agents].
• 7. PN-Z-04077:1984 Ochrona czystości powietrza – Badania zawartości dekaliny – Oznaczanie dekaliny na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej z wzbogaceniem próbki. [Air purity protection − Test for decalin content − Determination of decalin at workplaces by gas chromatography with sample enrichment].
• 8. PubChem (2021). Bethesda (MDO.): National Library of Medicine (US), National Center for Biotechnology Information [https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Decahydronaphthalene#datasheet=lcss, dostęp: 19.01.2021].
• 9. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU 2018, poz. 1286, ze zm. [Polish legal act].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).