Prognoza energii sejsmicznej indukowanej eksploatacją ścianową na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego

• Autorzy: Sokoła-Szewioła V.

Warianty tytułu

EN

Forecast of total seismic energy induced by longwall mining basing on observed changes of mining area subsidence

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zaprezentowano metodę prognozowania sumarycznej energii sejsmicznej indukowanej prowadzoną eksploatacją ścianową na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego. W metodzie obniżenia terenu górniczego opisano powierzchnią poprzecznego przekroju niecki obniżeniowej Pw wzdłuż linii obserwacyjnej usytuowanej zgodnie z kierunkiem postępującego frontu ścianowego w przybliżeniu w osi pola ścianowego. Prognoza wykonywana jest na podstawie wyznaczonego modelu regresji liniowej zarejestrowanej sumarycznej narastającej energii sejsmicznej względem zaobserwowanego pola powierzchni Pw w rejonie prowadzonej eksploatacji. Powierzchnię Pw ustala się na podstawie wyników realizowanych okresowych pomiarów geodezyjnych dla rejonu prowadzonej eksploatacji ścianowej. Sumaryczną energię sejsmiczną ustala się na podstawie danych o energii sejsmicznej zarejestrowanych wstrząsów indukowanych tą eksploatacją. W pracy przedstawiono szczegółowo algorytm metody oraz ocenę jej zdolności predykcyjnych dla obszaru eksploatacji ścianowej prowadzonej w rejonie jednej z kopalń węgla kamiennego w obszarze GZW. Metodę można zastosować do prognozowania sumarycznej energii sejsmicznej wstrząsów w rejonie obejmującym obszar bezpośrednio związany z prowadzoną eksploatacją.

EN

The method of forecasting of total seismic energy induced by carried longwall mining, on the basis of mining area subsidence changes observed, is presented. Subsidence of the mining area has been described by the cross section of the subsidence trough Pw along the observation line situated according to the advancing longwall front direction, approximately in the axis of longwall field. The forecast is worked out on the basis of the determined model of linear regression of registered total growing seismic energy as regards observed surface field Pw in the region of mining. The surface Pw one establishes on the basis of results of realised periodical surveys for the region of longwall mining. The total seismic energy one establishes on the basis of data about seismic energy of registered tremors induced by this mining. The method algorithm as well as its predicting ability for the area of longwall mining in the region of one of the hard coal mines in the Upper Silesian Coal Basin are presented in details. The method can be used for forecasting of total seismic energy of tremors in the region including the area directly connected with carried out exploitation.

Słowa kluczowe

PL

deformacje terenu górniczego; zagrożenie sejsmiczne

EN

deformation of mining area; seismic hazard

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 66, nr 7-8
• Strony: 18--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., il.

Twórcy

autor

Sokoła-Szewioła V.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Białek J., Sokoła-Szewioła V., Opałka K.: Subsidence of land area points in relation to recorded rock mass seismic activity. Aachen, RWTH, s. 509÷518, 2006.
• 2. Dittmann P.: Prognozowanie w przedsiębiorstwie. Kraków, Oficyna Ekonomiczna, 2004.
• 3. Dorosiewicz S., Gruszczyński M., Kołatkowski D., Kuszewski T., Podgórska M., Syczewska E.: Ekonometria. Warszawa, SGH, 1996.
• 4. Drzęźla B., Białek J., Jaworski A., Bańka P., Kołodziejczyk P.: Badanie związków sejsmiczności indukowanej eksploatacją górniczą z parametrami opisującymi deformacje ośrodka skalnego. Sprawozdanie końcowe z realizacji projektu badawczego KBN nr 903759101. [Praca niepublik.]. Gliwice, 1994.
• 5. Goszcz A.: Wpływ gradientu prędkości obniżania się powierzchni pod wpływem robót górniczych na stan zagrożenia wstrząsami górniczymi. Kraków, Wydawnictwo AGH, ZN AGH s. Górnictwo z. 141, s. 67÷73, 1988.
• 6. Nowak E.: Zarys metod ekonometrii. Warszawa, PWN, 2006.
• 7. Sokoła-Szewioła V., Białek J., Bańka P. i inni.: Zależności pomiędzy wielkościami deformacji powierzchni terenu i aktywnością sejsmiczną górotworu. Projekt badawczy KBN 4T12A 032 26. [Praca niepublik]. Gliwice, 2007.
• 8. Sokoła-Szewioła V.: Jakościowe oraz ilościowe zależności pomiędzy sejsmicznością indukowaną i prędkościami obniżeń punktów obserwacyjnych na terenie górniczym. Prz. Gór. 11-12, s. 32÷37, 2008.
• 9. Sokoła-Szewioła V.: Models of dependences between induced seismic activity and observed deformations of surface in the area of conducted longwall exploitation. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, tom 24 z. 3/1, s. 159÷172, 2008.
• 10. Sokoła-Szewioła V.: Method of prediction the probability of a strong tremor on the basis of observed changes of mining ground subsidences, Archives of Mining Sciences, V. 54, Issue 4, s. 725÷737, 2009.
• 11. Wanior J.: Metoda prognozowania wstrząsów i tąpnięć w oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych. Częstochowa, PTPNOZ, 1982.