Bioswales jako elementy dostosowania miast do zmian klimatu i nowy sposób kształtowania krajobrazu miejskiego na przykładzie Warszawy

• Autorzy: Dudzińska-Jarmolińska Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.30450/201909

Warianty tytułu

EN

Bioswales as elements which adapt cities to climate change and as a new concept of the shaping of the city landscape, taking Warsaw as example

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Dzisiejsze miasta – rozwijając się niezwykle dynamicznie, zajmują coraz to więcej terenów zewnętrznych, skutkiem czego, zwiększa się między innymi powierzchnia nawierzchni nieprzepuszczalnych. Przyczynia się to, po nawałnicowych opadach do powstawania lokalnych podtopień, co prowadzi do strat zarówno gospodarczych, jak i środowiskowych. Jednym z narzędzi przeciwdziałania negatywnym skutkom uszczelnienia zbyt dużej ilości nawierzchni w miastach mogą być rozwiązania oparte na tzw. usługach ekosystemowych (wykorzystujących naturalne procesy zachodzące w przyrodzie), z ang. Nature Based Solution (NBS). Jednym z adekwatnych w tym kierunku działań jest tworzenie rabat retencyjnych zwanych z angielska bioswales (po polsku można je nazwać liniowymi ogrodami deszczowymi), które to rozwiązania coraz częściej spotykane są w miastach na całym świecie. W niniejszym artykule przedstawione zostanie narzędzie z zakresu błękitno – zielonej infrastruktury, które można implementować w istniejącej tkance miejskiej na przykładzie ulic Dobrej i Solec w Warszawie.

EN

Today’s cities – develop in a very dynamic way and, thus, occupy more and more external areas. In consequence, among other things, the area of impermeable surfaces is increased. After torrential rains, this contributes to local flooding, which leads to both economic and environmental losses. One tool to counteract these negative effects – caused by the sealing of large areas – may be concepts based on the so-called Nature Based Solution (NBS). An adequate action in this field is the creation of bioswales – linear channels designed to concentrate and convey stormwater runoff (in Polish they could be referred to as rain gardens); they are becoming more and more common in towns worldwide. This article presents a tool belonging to blue-green infrastructure which may be implemented in the existing urban structure, taking as examples Dobra Street and Solec Streets in Warsaw.

Słowa kluczowe

PL

ogrody deszczowe; adaptacja miast do zmian klimatu; Nature Based Solution; Warszawa

EN

rain gardens; adaptation of towns to climate change; Nature Based Solution; Warsaw

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 41 (1)
• Strony: 147--166
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz., ryc., tab., fot.

Twórcy

autor

Dudzińska-Jarmolińska Agnieszka

• University of Warsaw, Faculty of Geography and Regional Studies, Poland

Bibliografia

• Al-Rubaei A., Viklander M., Blecken G., 2015: Longterm hydraulic performance of stormwater infiltration systems: Urban Water Journal 12, 8:660-671.
• Bartosiewicz H., Weszpiński P., 2017: Plan Warszawy 1825, korpus inżynierów wojskowych: Muzeum Warszawy: Warszawa.
• Błaszczyk M., Suchocka M., Maksymiuk G., 2017: Kultura czy Natura? Mechanizmy percepcji i preferencji wobec krajobrazu i form roślinnych: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 36: 21-32.
• Brown R., Hunt W., 2011: Underdrain Configuration to Enhance Bioretention Exfiltration to Reduce Pollutant Loads: Journal of Environmental Engineering 137, 11.
• Brudler, S., Arnbjerg-Nielsen, K., Hauschild, M.Z., Rygaard, M., 2016: Life cycle assessment of stormwater management in the context of climate change adaptation: Water Research 106:394-404
• Carter J., Cavan G., Connelly A., Guy S., Handley J., Kazimierczak A., 2015: Climate change and the city: Building capacity for urban adaptation., Progress in Planning 95: 1-66.
• Derek M., Dudek–Mańkowska S., 2015: Rozwój historyczny Powiśla: Prace i Studia Geograficzne 60: 7-23.
• Dropkin E., Bassuk N., Signorelli T.: Woody Shrubs for Stormwater Retention Practices, Northeast and Mid-Atlantic Regions: Cornell University: School of Integrative Plant Science, Horticulture Section http://www.hort.cornell.edu/uhi/outreach/pdfs/woody_shrubs_stormwater.pdf [access: 08.05.2019].
• Ghofrani Z., Sposito V., Faggian R., 2017: A Comprehensive Review of Blue-Green Infrastructure Concepts: International Journal of Environment and Sustainability 6: 1: 15-36.
• Hewelke E., Graczyk M., 2016: Usługi ekosystemów jako instrument wspierania decyzji w gospodarce przestrzennej i ochronie środowiska: Inżynieria Ekologiczna 49: 33-40.
• Houdeshel D., Pomeroy Ch., 2014: Storm-Water Bioinfiltration as No-Irrigation Landscaping Alternative in Semiarid Climates: Journal of Irrigation and Drainage Engineering 140:2
• Jakubowski K., 2013: Systemy terenów zieleni kanwą ekologicznego rozwoju miasta. Przyrodnicza jakość projektowania na przykładzie London Wetland Centre: Przestrzeń i Forma 19: 249-262.
• Jankowski A., 2003: Woda w przestrzeni przyrodniczej i kulturowej: Prace komisji krajobrazu kulturowego T.II: 15-24.
• Januchta-Szostak A., 2008: Błękitna krew miasta. Woda jako ożywcza siła przestrzeni publicznych: Czasopismo techniczne A z.3-A/2008: 22-28.
• Januchta-Szostak A., 2012: Usługi ekosystemów wodnych w miastach: https://sendzimir.org.pl/wp-content/uploads/2019/08/ZRZ3_str_91-110.pdf.
• Komlos J., Traver R., 2012: Long-Term Orthophosphate Removal in a Field-Scale Storm-Water Bioinfiltration Rain Garden: Journal of Environmental Engineering138, 10.
• Kopczyński K., 2009: Edukacyjne walory krajobrazu kulturowego: Problemy Ekologii Krajobrazu T. XXV:53-62.
• Markowska M., Hamerla A., 2015: Nowoczesna gospodarka wodami opadowymi jako element kształtowania wysokiej jakości przestrzeni publicznej [in:] Przestrzenny i środowiskowy wymiar zrównoważonego rozwoju terenów zurbanizowanych (ed.): L. Trząski, Główny Instytut Górnictwa Katowice:122-134.
• Madsen H., Brown R., Elle M., Mikkelsen P., 2017: Social construction of stormwater control measures in Melbourne and Copenhagen: A discourse analysis of technological change, embedded meanings and potential mainstreaming: Technological Forecasting and Social Change 115:198-209
• Myga-Piątek U., 2010: Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju: Problemy ekorozwoju 5: 1: 95-108 .
• Myga-Piątek U., 2014: O wzajemnych relacjach przestrzeni i krajobrazu kulturowego. Rozważania wstępne: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 24: 27-44.
• Olszewski J., Davis A., 2012: Comparing the Hydrologic Performance of a Bioretention Cell with Predevelopment Values: Journal of Irrigation and Drainage Engineering 139, 2:124-130.
• Piro P., Porti M., Veltri S.,, Lupo E., Moroni M., 2017: Hyperspectral Monitoring of Green Roof Vegetation Health State in Sub-Mediterranean Climate: Preliminary Results: Sensors (Basel) 17(4): 662.
• Puzdrakiewicz K., 2017: Zielona infrastruktura jako wielozadaniowe narzędzie zrównoważonego rozwoju: Studia miejskie 27: 155-174.
• Roy-Poirier A., Champagne P, Filion Y., 2010: Bioretention processes for phosphorus pollution control: Environmental Reviews 18(NA): 159-173
• Solon J., 2008: Koncepcja „Ecosystem Services” i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych: Problemy Ekologii Krajobrazu 21: 25-44
• Somarakis G., Stagakis S., Chrysoulakis N., 2019: Thinknature Nature-Based Solutions Handbook. ThinkNature project funded by the EU Horizon 2020 research and innovation programme.
• Sørup H., Lerer S., Arnbjerg-Nielsen K., Mikkelsen P., Rygaard M., 2016: Efficiency of stormwater control measures for combined sewer retrofitting under varying rain conditions: Quantifying the Three Points Approach (3PA): Environmental Science & Policy 63:19-26.
• Sudra P., 2015: Usługi ekosystemowe na tle wybranych koncepcji ekologii miasta: Człowiek i Środowisko 39:1:61-73
• Szulczewska B., 2018: Zielona infrastruktura – czy koniec historii?: Polska Akademia Nauk Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa.
• Trząski L., Gieroszka A., 2015: Szansa dla polskich miast: kształtowanie przyjaznej przestrzeni przez zieloną infrastrukturę [in:] Przestrzenny i środowiskowy wymiar zrównoważonego rozwoju terenów zurbanizowanych (ed.): L. Trząski, Główny Instytut Górnictwa Katowice: 21-37.
• Trząski L., Pierzchała Ł., 2015: Zielona infrastruktura miasta w świetle krajowych dokumentów strategicznych i operacyjnych [in:] Przestrzenny i środowiskowy wymiar zrównoważonego rozwoju terenów zurbanizowanych (ed.): L. Trząski, Główny Instytut Górnictwa Katowice: 5-20.
• Wagner I., Krauze K., Zalewski M., 2013: Błękitne aspekty zielonej infrastruktury: Zrównoważony Rozwój — Zastosowania 4.
• Winston R., Hunt W., Kennedy S., Wright J., Lauffer M., 2012: Field Evaluation of Storm-Water Control Measures for Highway Runoff Treatment: Journal of Environmental Engineering 138
• www.asla.org, https://www.asla.org/2016awards/171784.html [access: 08.05.2019].
• www.businessinsider.com.pl https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/zmiany-klimatu-koszt-dla-europy-i-polski/h452ktl [access: 08.05.2019].
• http://www.e-katalogroslin.pl [access: 08.05.2019].
• www.klimada.mos.gov.pl, http://klimada.mos.gov.pl/adaptacja-do-zmian-klimatu/europejska-polityka-adaptacyjna/ [access: 08.05.2019].
• www.inucn.org https://www.iucn.org/commissions/commission-ecosystem-management/our-work/nature-based-solutions [access: 08.05.2019].
• www.mpwik.com.pl [access: 08.05.2019].
• www.stage.mortonarb.org http://stage.mortonarb.org/files/MainParkingLot-PavingtheWay_0.pdf[access: 08.05.2019].
• www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/adaptacja-zmiany-klimatu-Slask-warsztaty-7690.html [access:12.12.2019].
• www.unhabitat.org, https://unhabitat.org/urban-themes/climate-change/ [access: 08.05.2019].
• www.um.warszawa.pl [access: 08.05.2019].
• Xiao Q, McPherson E, 2011: Performance of engineered soil and trees in a parking lot bioswale: Urban Water Journal 8, 4:241-253.
• Zölch T., 2017: The potential of ecosystem-based adaptation: Integration into urban planning and effectiveness for heat and flood mitigation https://mediatum.ub.tum.de/doc/1368091/1368091.pdf [access: 08.05.2019].