Wołyńska Brygada Kawalerii w bitwie pod Mokrą (1 września 1939 roku)

Włodarkiewicz, W.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wołyńska Brygada Kawalerii w bitwie pod Mokrą (1 września 1939 roku)

Autorzy

Włodarkiewicz W.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

https://kwartalnikbellona.com/

Identyfikatory

Warianty tytułu

The Volbynian Cavalry Brigade in the Battle of Mokra (September 1, 1939)

Języki publikacji

Abstrakty

W sierpniu 1939 roku Wołyńska Brygada Kawalerii po sprawnie przeprowadzonej mobilizacji została przewieziona transportami kolejowymi do dyspozycji dowództwa Armii „Łódź”. 31 sierpnia zajęła pozycje nad granicą państwa i otrzymała rozkaz rozpoznania sił przeciwnika, opóźniania jego natarcia oraz zamknięcia luki między armiami „Łódź” i „Kraków”. 1 września 1939 roku pod Mokrą Wołyńska Brygada Kawalerii stoczyła bitwę z 4 Dywizją Pancerną Wehrmachtu, silnie wspieraną uderzeniami Luftwaffe. Osią- gnęła w niej sukces, mimo przewagi przeciwnika odparła wszystkie jego natarcia i zadała mu poważne straty. Było to możliwe dzięki dobremu wyszkoleniu jej żołnierzy, szybkiemu przełamaniu kryzysu pierwszych godzin wojny, zaufaniu do dowódców, wewnętrznej spoistości, twórczemu i elastycznemu stosowaniu zasad sztuki wojennej oraz dobremu dowodzeniu, zwłaszcza przez płk. Juliana Filipowicza, a także dzięki błędom popełnionym przez przeciwnika.

In August 1939, after effective mobilization, the Volhynian Cavalry Brigade was transported by rail and posted to the command of the Lodz Army. On August 31 it took positions above the state's border and was given the order to carry out reconnaissance of enemy forces, delay their attack and close the gap between the Łódź and Kraków Armies On September 1, 1939 at Mokra, the Volhynian Cavalry Brigade fought the 4th Panzer Division of Wehrmacht, which was strongly supported by Luftwaffe strikes. The brigade came out victorious; despite the enemy's superiority it fought off all of its attacks and inflicted heavy losses on the adversary. It was possible because the soldiers of the brigade were well-trained, they quickly overcame the crisis of the first hours of war, fully trusted their commanders, had integrity, used the rules of the Art of War in a creative and flexible way and were well commanded, especially by Colonel Julian Filipowicz. The success was also due to the mistakes made by the adversary.

Słowa kluczowe

kampania polska 1939 roku Wołyńska Brygada Kawalerii bitawa pod Mokrą bitwa broń przeciwpancerna

Polish campaign of 1939 Volyn Cavalry Brigade Battle of Mokra battle antitank weapons

Wydawca

Wojskowy Instytut Wydawniczy

Czasopismo

Kwartalnik Bellona

Rocznik

2016

Tom

Nr 3

Strony

63--83

Opis fizyczny

Bibliogr. 44 poz., rys.

Twórcy

autor

Włodarkiewicz W.

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie

Bibliografia

1. L. Mitkiewicz, Kawaleria samodzielna Rzeczypospolitej Polskiej w wojnie 1939 roku, J. S. Tym (wstęp, oprac. i red. nauk.),Kraków 2013.
2. A. Konstankiewicz, Jeszcze o ilości uzbrojenia w polskich DP, BK i BPM z 1939 r., „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1989nr 2, s. 282-284.
3. J. Wielhorski, Na 50 rocznicę Kampanii Wrześniowej, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1989 nr 132, s. 88.
4. M. Dutkiewicz, Bitwa Wołyńskiej Brygady Kawalerii pod Mokrą - historia, pamięć i tradycje, w: Pola bitew wczoraj i dziś, A. Olejko, P. Korzeniowski, K. Mroczkowski (red.), Oświęcim 2013, s. 498.
5. I. Kienzler, Mokra 1939, Warszawa 2014,s. 22-26.
6. E. Piwowarski, Mobilizacja Wołyńskiej Brygady Kawalerii, „Wojsko i Wychowanie” 1992 nr 8.
7. M. Bielski, Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939, Warszawa 1991.
8. Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (dalej: Archiwum IPMS), sygn. B.I.43/A, mjr dypl. W. Lewicki, Wołyńska Brygada Kawalerii. Przygotowania do wojny i przebieg działań Wołyńskiej BK we wrześniu 1939 r.; Archiwum IPMS, sygn. B.I.43/D, rtm. E. Białkowski, Relacje z kampanii wrześniowej 1939 roku.
9. K. J. Skrzesiński, Wołyńska Brygada Kawalerii „Żelazna Brygada”, Grajewo 2012, s. 138-141.
10. K. L. Galster, Księga pamiątkowa artylerii polskiej 1914-1939, Londyn 1975, s. 334.
11. Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie (dalej: CAW), II/3/13, kpt. F. Knapik, Relacja z okresu kampanii wrześniowej 1939 r., Opole 20 VI 1946, k. 233.
12. J. Tarczyński, 12 batalion pancerny, Pruszków 1995, s. 22-23.
13. M. W. Żebrowski, Zarys historii polskiej broni pancernej1918-1947, Londyn 1971, s. 343.
14. R. Szubański, Broń pancerna w bitwie pod Mokrą, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1991 nr 145, s. 200.
15. W. Słupczyński, Jeszcze trochę o karabinie przeciwpancernym „Ur”, „Poligon” 2015 nr 1, s. 15.
16. M. Mackiewicz, Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939. Kb ppanc. wz. 35. Kb sp. wz. 38M.Pm Mors wz. 39, Warszawa2014, s. 18.
17. CAW, GISZ, sygn.. I.302.4.61, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Departament Dowodzenia Ogólnego, Zapoznanie strzelców wyborowych ze sprzętem specjalnym, L.920/MOB., Warszawa, 15 VII 1939, k. 124-126.
18. A. Smoliński, Wybrane problemy z historii karabinu przeciwpancernego wz. 35, „Arsenał Poznański” 1993 nr 1 (specjalny),s. 19-21.
19. M. Klimecki, Polska technika wojskowa 1914-1939 r., w: Technika a wojna X-XX w., P. Matusak, J. Piłatowicz (red.),Siedlce 2000, s. 226; K. Satora, Polski karabin przeciwpancerny wz. 35 (UR). Prace konstrukcyjne, „Wojskowy PrzeglądHistoryczny” 1996 nr 2, s. 166.
20. W. i P. Słupczyńscy, Armata przeciwpancerna 37 mm wz. 36, Siedlce 2009.
21. A. Konstankiewicz, Broń piechoty polskiej1918-1939, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1982 nr 3, s. 81.
22. T. Felsztyn, Uzbrojenie piechoty w czasie dwudziestu lat niepodległości, „Bellona” (Londyn) 1955 z. 2, s. 52.
23. Archiwum IPMS, sygn. B.I.116/19, Komisja Powołana w związku z Wynikiem Kampanii Wojennej 1939 r., nr sprawy 146,Protokół przesłuchania ppłk. inż. Michała Dembińskiego, Londyn, 20 IV 1943, k. 197.
24. CAW, Ministerstwo Spraw Wojskowych, sygn. 231, Wydawnictwo Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego, Instrukcja o broni piechoty, część V, 37 mm armata wz. 36, Warszawa 1938, s. 1-2.
25. R. Łoś, Artyleria polska 1914-1939, Warszawa 1991, s. 288.
26. A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i Wojska Polskiego w latach 1914-1939, Lublin2003, s. 187-189.
27. J. Korbal, Artyleria konna Wojska Polskiego w 1939 r., „Technika Wojskowa. Historia” 2014 nr 5, s. 33-34.
28. J. S. Tym, Przygotowania wojenne i mobilizacja Wołyńskiej Brygady Kawalerii, w: A. Jońca et al., Mokra-Działoszyn 1939,Warszawa 2005.
29. J. Wróblewski, Armia „Łódź” 1939, Warszawa 1975, s. 20-22.
30. Ogólny rozkaz operacyjny dowódcy Wołyńskiej Brygady Kawalerii, Kruplin Radomszczański, 25 VIII 1939, w: Wojna obronna Polski 1939. Wybór źródeł, E. Kozłowski (red.), Warszawa 1968, s. 350-354.
31. J. Rómmel, Za honor i Ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”, Warszawa 1958.
32. A. Woźny, Niemieckie przygotowania do wojny z Polską w ocenach polskich naczelnych władz wojskowych w latach1933-1939, s. Warszawa 2000, s. 307.
33. A. Kiński, T. Nowakowski, R. Sawicki, M. Skotnicki, 4 Panzer Division 1939-1943, Warszawa 1999, s. 5-8.
34. R. Szubański, Polska broń pancerna 1939, Warszawa 2004.
35. Charakterystyka czołgów Wehrmachtu: J. Ledwoch, Czołginiemieckie 1933-1945, Warszawa 1994, s. 25 i nast.
36. A. Wilczkowski, Anatomia boju. Wołyńska Brygada Kawalerii pod Mokrą 1 września 1939, Łódź 1992, s. 147.
37. M. Paluch, Działania bojowe Wołyńskiej Brygady Kawalerii w pierwszej fazie kampanii wrześniowej 1939 roku, Toruń2004, s. 82-84.
38. Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. I, Kampania wrześniowa 1939, cz. II, Przebieg działań od 1 do 8 września, wyd. II, Londyn 1986, s. 157-158.
39. WBBH, VII/1/91, 4 Panzer-Division im Feldzug in Polen 1939 (Wyciąg z Dziennika działań wojennych 4 DPanc), cyt. za: A. Wesołowski, Działania XVI Korpusu Armijnego w dniach 1-3 września 1939, w: A. Jońca et al., Mokra Działoszyn 1939,Warszawa 2005, s. 279.
40. M. Dziekoński, Wyjątki z relacji, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1989 nr 132, s. 126-127.
41. W. Drzewiecki, Wyjątki z relacji, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1989 nr 132, s. 146.
42. J. S. Tym, Kawaleria w operacji i w walce, Warszawa 2006, s. 501.
43. M. Porwit, Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, cz. I, Plany i bitwy graniczne, Warszawa 1983.
44. S. Koszutski, Bitwa pod Mokrą Rozważania na temat Wołyńskiej BK pod wsiami Miedzno–Mokra, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1976 nr 83, s. 220.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-55d1a191-c64a-401c-8443-27048009c8fc