Radioterapia protonowa. Cz. 5, Pozycjonowanie pacjenta w radioterapii protonowej nowotworów zlokalizowanych poza narządem wzroku

• Autorzy: Mikołajski Tomasz , Dziechciarz Weronika , Rydygier Marzena , Radolińska Monika , Kopeć Renata

Warianty tytułu

EN

Proton radiotherapy. Part 5, Positioning of the patient in proton radiotherapy of tumors located outside the organ of vision

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Radioterapia protonowa, dostępna w Polsce od 2011 roku, wymaga szczególnie dokładnego pozycjonowania pacjenta ze względu na fizykę wiązki protonowej. Unieruchomienia stosowane dla pacjentów, napromienianych z powodu nowotworów zlokalizowanych w okolicy mózgowia czy też głowy/ szyi, nie odbiegają znacząco od unieruchomień stosowanych w nowoczesnych metodach radioterapii fotonowej. Jednakże wykorzystywane zestawy unieruchomień indywidualnych muszą zapewnić jak najwierniejsze codzienne odtworzenie pozycji terapeutycznej pacjenta, aby przeprowadzane napromienianie mogło być jak najbardziej konformalne. Szereg czynności – od wykonania unieruchomienia, poprzez obrazowanie i weryfikację pozycji pacjenta – ma finalnie na celu zapewnienie jak najmniejszej toksyczności leczenia przy zachowanej jego radykalności. W niniejszym artykule przedstawiono elementy składające się na indywidualny zestaw unieruchomień pacjenta oraz przybliżono procedury obrazowania i weryfikacji pozycji pacjenta, z uwzględnieniem różnic między radioterapią protonową a konwencjonalną radioterapią fotonową.

EN

Proton beam therapy has been available in Poland since 2011. Patients with brain tumors or head and neck tumors are immobilized in a very similar way to the patients undergoing photon radiotherapy. However, the individual immobilization sets used must ensure that the patient’s therapeutic position is reproduced as closely as possible on a daily basis, so that the irradiation can be as conformal as possible. Each activity, from immobilization, through imaging and verification of the patient’s position, is aimed at ensuring the minimum toxicity of treatment while maintaining its radicality. This article presents the components of an individual patient immobilization set, introduces imaging and patient position verification procedures, and presents the differences between proton radiotherapy and conventional photon radiotherapy.

Słowa kluczowe

PL

radioterapia protonowa; planowanie leczenia; pozycjonowanie pacjenta; system weryfikacji pozycji pacjenta; unieruchomienie

EN

proton radiotherapy; treatment planning; patient positioning; patient positioning verification system; immobilization

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 11, nr 5
• Strony: 381--387
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Mikołajski Tomasz

• Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków

autor

Dziechciarz Weronika

• Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków

autor

Rydygier Marzena

• Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków

autor

Radolińska Monika

• Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków

autor

Kopeć Renata

• Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków

Bibliografia

• 1. R. Kopeć: Rozwój i zastosowanie metod pomiarowych i obliczeniowych na potrzeby ochrony radiologicznej personelu w medycynie, Rozprawa habilitacyjna, Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2019.
• 2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 czerwca 2016 roku [online] Available: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160000855/O/D20160855.pdf.
• 3. Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 stycznia 2019 r. [online] Available: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000077/O/D20190077.pdf.
• 4. Radioterapia protonowa nowotworów zlokalizowanych poza narządem wzroku – rozszerzenie wskazań [online] Available: http://bipold.aotm.gov.pl/assets/files/zlecenia_mz/2015/090/RPT/AOTMiT_OT_430_7_rozszerzenie_wskazan_2018.pdf (dostęp: 26.07.2018).
• 5. U. Gaikwad, M.P. Noufal, J. Sylvia et al.: Encouraging early outcomes with image guided pencil beam proton therapy for cranio-spinal irradiation: first report from India, Radiat Oncol 17, 2022, 115.
• 6. Qfix Catalog Web [online] Available: https://qfix.com/sites/default/files/Qfix%20Catalog-Web.pdf.
• 7. Combifix™ 3 [online] Available: https://civcort.com/ro/hip-pelvic-positioning/bellyboards/combifix-HP2.htm.
• 8. M.-C. Ma Charlie, T. Lomax: Proton and carbon ion therapy, CRC PRESS, Boston 2012.
• 9. D. Yerramilli, M.R. Bussière, J.S. Loeffler, H.A. Shih: Proton beamtherapy (for CNS tumors), Adult CNS Radiation Oncology, Springer, Cham., 2018, 709-722.
• 10. A. Singh Gautam et al.: Immobilization and Simulation, Proton Therapy E-Book: Indications, Techniques, and Outcomes, 2020, 45.
• 11. M. Garbacz, G. Foltyńska, M. Rydygier, D. Krzempek, R. Kopeć: Radioterapia protonowa, cz. 4: Wstęp do planowania leczenia, Inżynier i Fizyk Medyczny, 11, 2022, 269-276.
• 12. M. Rydygier, M. Bałamut, K. Czerska, K. Guguła, H. Jabłoński, W. Komenda, D. Krzempek, M. Liszka, N. Mojżeszek, P. Rogalski, R. Kopeć: Radioterapia protonowa, cz. 2: Charakterystyka wiązek, Inżynier i Fizyk Medyczny, 11, 2022, 149-155.
• 13. Ch. Udell: DoF, FoV, Anchors, and Markers: Demystifying Common AR Terms [online] available: https://learningsolutionsmag.com/articles/dof-fov-anchors-and-markers-demystifying-common-ar-terms (dostęp: 10.07.2019).