Struktura użytkowania powierzchni ziemi w Karpatach Polskich w aspekcie zrównoważonego rozwoju

• Autorzy: Józefko U. , Kostuch R. , Panek E.

Warianty tytułu

EN

Structure of land utilization in the Polish Carpathian Mountains in view of its sustainable development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy było przedstawienie obecnej struktury użytkowania ziemi w Karpatach oraz wskazanie kierunku przeobrażeń, które powinny być realizowane zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. Struktura użytkowania powierzchni ziemi w Karpatach Polskich nie uwzględnia zasad zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), gdyż nie jest dostosowana do warunków klimatyczno-glebowych i topograficznych tego obszaru, to jest wysokości nad poziomem morza oraz nachylenia zboczy. Zrównoważony rozwój będzie wymagał zmiany struktury użytkowania powierzchni ziemi co powinno zapobiec dalszej degradacji środowiska przyrodniczego w Karpatach Polskich. Proponuje się zmniejszenie powierzchni gruntów ornych z obecnych niemal 60% do około 30%. Na wysokości powyżej 800 m n.p.m. i nachyleniu zboczy powyżej 10° grunty orne nie powinny występować. Na zboczach o nachyleniu 10–20° winny występować użytki zielone, natomiast na zboczach o nachyleniu przekraczającym 20° powinien dominować las.

EN

This work was undertaken to show the present land use structure in the Carpathians and to point out eventual transformations, which should have taken place according to the rules of sustainable development. The paper describes climatic and soil conditions, land use structure and changes in land utilization. Land use structure does not fit to topographic, soil and climatic determinants, which results e.g. in the enhanced soil erosion. Agricultural lands cover 52.19 %, forests – 36.41 % and the remaining grounds, including waters and built up areas, 11.34 % of the area. Arable lands definitely dominate covering 59.93 % of agricultural lands. Meadows occupy 23.67 %, pastures – 14.66 % and gardens and orchards – 1.89 % of that area. There is a great differentiation between particular communes and counties in the land use structure. Spatial pattern of land use structure displays a zonal, parallel character. In the south, there is an intensively forested belt of land. It consists of areas of a severe climate, high and unavailable slopes of low population density. Northern part of the Carpathians neighbouring submontane dipping is of typical agricultural character. Land use structure in the Polish Carpathians does not consider the principles of sustainable development being not adopted to soil, climatic and topographic properties of the area i.e. to the altitude and slope inclination. Sustainable development would request changes in the land use, which should prevent from further degradation of the natural environment of the Polish Carpathians. It is proposed to restrict arable areas from the present 60 % to c. 30 %. At altitudes higher than 800 m a.s.l and on slopes steeper than 10°, arable lands should not be present at all. Slopes inclined between 10 and 20° should be covered by grasslands and those above 20° should be dominated by forests.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty; struktura użytkowania powierzchni ziemi; rozwój zrównoważony

EN

Carpathian Mountains; structure of land utilization; sustainable development

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2001
• Tom: T. 1, z. 1
• Strony: 49--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., il.

Twórcy

autor

Józefko U.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków

autor

Kostuch R.

• Akademia Rolnicza w Krakowie al. Mickiewicza 24/28, 31-120 Kraków

autor

Panek E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków