Mały atom, wielka sprawa – krok w ewolucji czy rewolucja w polskiej energetyce

• Autorzy: Gorczyca-Goraj Anna

Warianty tytułu

EN

Small reactor, big deal – a step in evolution or revolution in Polish energy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Komisja Europejska zaprezentowała zbiór inicjatyw określonych jako Europejski Zielony Ład (European Green Deal) [1] wskazując kierunek rozwoju krajom członkowskim, a mianowicie w 2050 roku Europa ma być pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu. Z tą ambicją świat polityki kreuje wizję nowoczesnej polityki klimatycznej, jak również przemysłowej. Firmy zużywające dużo energii potrzebują zielonej energii elektrycznej, jeśli chcą, aby ich procesy produkcyjne były neutralne dla klimatu. Transformacji energetycznej towarzyszy również dynamiczny rozwój sieci elektroenergetycznej, zarówno na poziomie przesyłowym, jak i dystrybucyjnym. Sieci stanowić mają centralny interfejs dla zastosowań energetycznych, które do tej pory opierały się głównie na paliwach kopalnych, zarówno w transporcie drogowym, ciepłownictwie, jak i w procesach przemysłowych. Polska nie może dłużej opierać swojej energetyki na węglu. Konieczna jest dywersyfikacja wytwarzania energii, czyli wprowadzenie różnorodnych źródeł energii, przy założeniu ich niskoemisyjności. Polityka klimatyczna UE nie jest jedyną motywacją, chodzi także o względy czysto ekonomiczne związane z polskim górnictwem. Aby sprostać wymaganiom i zmianom w energetyce europejskiej w Polsce planuje się rozwój energetyki atomowej i to w wydaniu „dużego” i „małego” atomu. W artykule przedstawiono różnice między tymi technologiami, z naciskiem na podkreślenie potencjału małych reaktorów modułowych (Small Modular Reactors, SMR).

EN

The European Commission presented a set of initiatives known as the European Green Deal [1], indicating the direction of development for member states, namely in 2050 Europe is to be the first climate-neutral continent. With this ambition the world of politics creates a vision of modern climate and industrial policy. Companies that consume a lot of energy need green electricity if they intend to make their production processes climate neutral. The energy transformation is also accompanied by the dynamic development of the power grid, both at the transmission and distribution levels. The networks are to constitute a central interface for energy applications that so far have been mainly based on fossil fuels, in transport, heating and industrial processes. Poland cannot base the energy production on coal any longer. It is necessary to diversify energy production, i.e. introduce various energy sources assuming their low emission. However, the EU’s climate policy is not the only motivation, it is also about purely economic reasons related to Polish mining. In order to meet the requirements and changes in the European energy sector, the development of nuclear energy in Poland is planned in both ways, i.e. the conventional and small modular reactors. The article presents the differences between these technologies, with an emphasis on the potential of small modular reactors (Small Modular Reactors, SMR).

Słowa kluczowe

PL

transformacja energetyczna; Polska; dywersyfikacja; wytwarzanie energii; energetyka atomowa w wydaniu dużego atomu; energetyka atomowa w wydaniu małego atomu

EN

energy transformation; Poland; diversification; energy generation; nuclear energy in conventional modular reactors; nuclear energy in small modular reactors

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Energia [Stowarzyszenie Elektryków Polskich - COSiW]
• Czasopismo: Energetyka
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 1
• Strony: 13--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Gorczyca-Goraj Anna

• PSE Innowacje Sp. z o.o.

Bibliografia

• [1] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład COM/2019/640 final, Eur-Lex, 2019.
• [2] https://www.enut. world/nuclear/the-importance-of-smrs-for-the-european-energy-transition/
• [3] https://www.50hertz.com/en/Company/Strategy
• [4] https://www.orlen.pl/pl/o-firmie/media/komunikaty-prasowe/2023/Maj-2023/ORLEN-startuje-z-kampania-wizerunkowa-Maly-atom-wielka-sprawa
• [5] https://www.iaea.org/newscenter/news/what-are-small-modular-reactors-smrs
• [6] https://zielonagospodarka.pl/polska-ma-szanse-zostac-liderem-w-technologii-smr-7985
• [7] Sovacool B.K., Ramana M.V., Back to the Future: Small Modular Reactors, Nuclear Fantasies, and Symbolic Convergence, "Science, Technology, & Human Values", Volume 40, Issue 1, 2015.
• [8] Small Modular Reactors: Challenges and Opportunities, Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) 2021, Nuclear Energy Agency (NEA) No. 7560.
• [9] Technical Feasibility and Economics of Small Nuclear Reactors, OECD Publishing, Paris, www.oecd-nea.org/ndd/reports/2011/ current-status-small-reactors.pdf, NEA 2011.
• [10] Unlocking Reductions in the Construction Costs of Nuclear: A Practical Guide for Stakeholders, OECD Publishing, Paris, www.oecd-nea.org/jcms/pL30653, NEA 2020.
• [11] Nuclear Innovation 2050: An NEA initiative to accelerate R&D and market deployment of innovative nuclear fission technologies to contribute to a sustainable energy future, OECD Publi[shing, Paris, www.oecd-nea.org/ndd/ni2050/ni2050_%20bro-chure.pdf, NEA 2018.
• [12] Informacja prasowa https://www.neimagazine.com/news/newschina-completes-internal-structures-of-acp100-smr-building-10684539/
• [13] Woliński K., Przyszłość małych reaktorów jądrowych może być niepewna, „Wiadomości Elektrotechniczne" 2023, nr 8.
• [14] Rahul Rao, The future of Fission Reactors May Be Small, "IEEE Spectrum" 2023.
• [15] Advances in Small Modular Reactor Technology Developments, A supplement to: IAEA Advances Reactors Information System (ARIS), Vienna, 2020, https://aris.iaea.org/Publications/SMR_ Book_2020.pdf, IAEA 2020.
• [16] Advances in Small Modular Reactor Technology Developments, A supplement to: IAEA Advances Reactors Information System (ARIS), Vienna, 2018, https://aris.iaea.org/Publications/SMR-Book_2018.pdf, IAEA 2018.
• [17] Program polskiej energetyki jądrowej, „Monitor Polski" 2020, poz. 946.
• [18] Agencja badawcza PBS Sp. z o.o. na zamówienie Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o., Postawy wobec energetyki jądrowej. Raport z badania wśród mieszkańców gmin lokalizacyjnych oraz ościennych - raport, 2022.
• [19] Polski Instytut Ekonomiczny, Perspektywy wykorzystania reaktorów SMR w polskiej transformacji energetycznej - raport, 2023.
• [20] KPMG, Czy małe modułowe reaktory jądrowe mogą być odpowiedzią na kryzys energetyczny? - raport, 2023.
• [21] Zaporowski B., Bezpieczny zeroemisyjny i efektywny ekonomicznie Krajowy System Elektroenergetyczny z elektrowniami jądrowymi, Konferencja „Aktualne Problemy w Elektroenergetyce" 2023.
• [22] Lokhov A., Load-following with nuclear power plants, https:// www.oecd-nea.org/nea-news/2011/29-2/nea-news-29-2-load-following-e.pdf, NEA 2011.
• [23] Non-baseload operation in nuclear power plants: load following and frequency control modes of flexible operation, "IAEA Nuclear Energy" Series Nr NP-T-3.23 (2018).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).