Model złoża ropy naftowej Łodyna i jego otoczenia w interpretacji danych elektromagnetycznych

• Autorzy: Stefaniuk M. , Krzysztofik M. , Cygal A.

Warianty tytułu

EN

Model of the Lodyna oilfield and its vicinity interpreted on the basis of electromagnetic data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem artykułu są wyniki badań elektromagnetycznych wykonanych w rejonie złoża ropy naftowej Łodyna, występującego w obrębie warstw menilitowych w jednostce skolskiej. Specyficzna budowa geologiczna złoża i jego otoczenia skutecznie utrudnia zastosowanie do jego rozpoznawania powierzchniowych metod geofizycznych, w szczególności sejsmicznej metody refleksyjnej. W tej sytuacji w obszarze złoża i w jego otoczeniu podjęta została próba wykorzystania metod elektromagnetycznych, w szczególności metody magnetotellurycznej z kontrolowanym źródłem (CSAMT) oraz metody polaryzacji wzbudzonej (IP). Złoże Łodyna położone jest stosunkowo płytko, a więc pozostaje w zasięgu głębokościowym ww. metod. Niestety rozmiary wysokooporowych warstw nasyconych ropą w stosunku do niskooporowych skał otaczających powodują nieznaczny tylko i trudno zauważalny wzrost oporności strefy złożowej, co ogranicza skuteczność metody magnetotellurycznej. Obiecujące rezultaty dają natomiast wyniki polaryzacji wzbudzonej, wskazujące zasięg konturu złoża.

EN

The subject of the paper are results of an electromagnetic survey made in the area of the “Lodyna” oil field located within the Menilite Beds in the Skole Unit. The specific geological structure of the oil field and its surrounding effectively impede the use of geophysical surface methods, particularly the seismic reflection method for its recognition. In this case, an attempt at the application of electromagnetic methods, particularly Controlled Source Audiomagnetotelluric (CSAMT) and Induced Polarization (IP) methods was undertaken in the area of the oil field and its surrounding. Located relatively at shallow depths the oil field remains within the range of said methods. Unfortunately, the range of high-resistance oil saturated layers in relation to the low-resistance surrounding rocks, cause only a slight and hardly noticeable increase in resistance of the reservoir zone, which limits the effectiveness of magnetotelluric methods. Promising results are offered by the induced polarization method, which indicates the extent of the field’s contour.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty zewnętrzne; złoża węglowodorów; warstwy menilitowe; struktury fliszowe; metody elektromagnetyczne

EN

Outer Carpathians; hydrocarbon deposits; Menillite Beds; flysch structures; EM methods

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 71, nr 9
• Strony: 681--690
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Stefaniuk M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Krzysztofik M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska al. Mickiewicza 30 30-059 Kraków

autor

Cygal A.

• Katedra Surowców Energetycznych na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Constable C. S., Parker R. L., Constable C. G.: Occam’s inversion: a practical algorithm for generating smooth models from electromagnetic sounding data. Geophysics 1987, vol. 52, no. 3, s. 289–300.
• [2] Garecka M.: Granica oligocen/miocen w polskich Karpatach zewnetrznych na podstawie nanoplanktonu wapiennego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 2008, nr 432, s. 1–53.
• [3] Gucik S., Jankowski L., Raczkowski W., Zytko K.: Szczegolowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000. Arkusz Rybotycze–Dobromil. Warszawa, Państwowy Instytut Geologiczny, 1991.
• [4] Gucik S., Paul Z., Slaczka A., Zytko K.: Mapa geologiczna Polski w skali 1:200 000, arkusz Przemysl–Kalnikow. Mapa bez utworow czwartorzedowych – wydanie B. Warszawa, Instytut Geologiczny, 1980.
• [5] Jankowski L., Probulski J.: Rozwoj tektoniczno-basenowy Karpat zewnetrznych na przykladzie budowy geologicznej zloz Grabownica, Strachocina i Lodyna oraz ich otoczenia. Geologia 2011, t. 37, s. 555–583.
• [6] Jankowski L., Rauch-Wlodarska M.: Proba interpretacji tektoniki w otoczeniu struktur zlozowych Grabownica, Strachocina i Lodyna. Inicjatywa Technologiczna I, projekt nr 13102, Kraków 2009, umowa nr 162/R/T02/2007/IT1 (materiały niepublikowane).
• [7] Katalog zloz ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce. Zjednoczenie Górnictwa Naftowego, Wydawnictwa Geologiczne „Geonafta”, 1973.
• [8] Kotlarczyk J.: Stratygrafia formacji z Ropianki (fm), czyli warstw inoceramowych w jednostce skolskiej Karpat fliszowych. Prace Geologiczne – Polska Akademia Nauk 1978, nr 108.
• [9] Kusmierek J., Leszczynski S., Machowski G.: Ocena mozliwosci wystepowania pulapek stratygraficznych w warstwach menilitowych w rejonie Tyrawa Woloska–Bandrow – Etap I. Towarzystwo Geosynoptyków „GEOS”, Kraków 2013, PGNiG S.A. (materiały niepublikowane).
• [10] Kusmierek J., Szczygiel M, Machowski G.: Analiza uwarunkowan roponosnosci piaskowcow kliwskich pod katem mozliwosci dokumentowania nowych zasobow w strefie Tyrawa Solna–Stebnik. Archiwum PGNiG S.A., Oddział w Sanoku, 2009/2010.
• [11] Malata T.: Analiza formalnych wydzielen litostratygraficznych oraz propozycja podzialu jednostki skolskiej polskich Karpat fliszowych. Przegląd Geologiczny 1996, vol. 44, nr 5, s. 509–513.
• [12] Rodi W., Mackie R. L.: Nonlinear conjugate gradients algorithm for 2-D magnetotellurics inversion. Geophysics 2001, vol. 66, s. 174–187.
• [13] Stefaniuk M.: Metody elektromagnetyczne w prospekcji naftowej. Geologia 2011, nr 37, s. 5–36.
• [14] Stefaniuk M. (red.): Opracowanie i interpretacja wynikow prac naukowo-badawczych wykonanych metodami elektromagnetycznymi w obszarze zloza Lodyna. Inicjatywa Technologiczna I, projekt nr 13102, umowa nr: 162/R/T02/2007/IT1, Kraków 2010 (materiały niepublikowane).
• [15] Stefaniuk M., Wojdyla M.: Badania magnetotelluryczne z zastosowaniem sztucznego zrodla pola pierwotnego. Geofizyka: Biuletyn Informacyjny 2007, nr 6.
• [16] Szeremeta M., Szewczyk E.: Dokumentacja wynikowa odwiertu eksploatacyjnego Lodyna-90k. Ustrzyki Dolne, PGNiG S.A., Oddział w Sanoku, 2012.
• [17] Szewczyk E.: Zloze ropy naftowej Lodyna tradycja i nowoczesnosc. Górnictwo Odkrywkowe 2009, R. 50, s. 154–157.
• [18] Szewczyk E., Grzys R., Kaminski A., Marcinkowski A., Rostowski R., Szeremeta M., Zola G., Rzeznik M.: Dodatek Nr 3 do dokumentacji geologicznej zloza ropy naftowej Lodyna. PGNiG S.A., Oddział w Sanoku, 2013.
• [19] Wojdyla M., Stefaniuk M.: Interpretacja zlozonych struktur geologicznych z wykorzystaniem prostych i inwersyjnych modelowan pola magnetotellurycznego. Geologia 2011, t. 37, s. 113–140.
• [20] Wojdyla M., Stefaniuk M., Sada M., Sito L.: Metoda polaryzacji wzbudzonej w prospekcji zloz weglowodorow. Geologia 2011, t. 37, s. 63–88.
• [21] Zytko K., Malata T., Zimnal Z.: Szczegolowa mapa geologiczna Polski 1:50 000. Arkusz Ustrzyki Dolne. Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa 1995 (materiały niepublikowane).
• [22] Zytko K., Zimnal Z.: Szczegolowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000. Arkusz Ustrzyki Dolne. Warszawa, Państwowy Instytut Geologiczny, 1997.

Uwagi

PL

Artykuł opracowany został w ramach realizacji prac statutowych Katedry Surowców Energetycznych AGH, umowa nr 11.11.140.322. Wykorzystane zostały wyniki badań objętych Projektem naukowo-badawczym nr 13102 pt. Opracowanie nowatorskich metod wykrywania złóż węglowodorów oraz rozpoznawania struktury i zmienności złóż w trakcie eksploatacji za pomocą głębokich i średniozasięgowych badań elektromagnetycznych – Inicjatywa Technologiczna I, lata 2008–2010.