Emissions of major air pollutants as an indicator of quality of life in Poland in 1990-2017

• Autorzy: Pakulska Jolanta

Identyfikatory

DOI

10.34659/2021/1/6

Warianty tytułu

PL

Emisja głównych zanieczyszczeń powietrza jako wskaźnik jakości życia w Polsce w latach 1990-2017

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In recent deliberations on the quality of life, the air quality that man breathes plays a significant role. It is beyond dispute that since 1990, Poland has been a period of making up for many years of neglect of the natural environment. The study aimed to check whether the measures taken to reduce pollutants’ emissions into the atmosphere were effective and to what extent it was possible to improve its condition and improve the environmental quality of life of Polish society in this area. The index of emission of the main air pollutants was used (this group includes: sulphur dioxide, nitrogen oxide, carbon oxide and dioxide, non-metallic volatile organic compounds, ammonia and particulates) to achieve the assumed objective. Using the statistical data available in the yearbooks Environment, an analysis of these compounds’ emissions was carried out. The study used the descriptive, statistical and analytical method. The analysis showed that over the period analysed, emissions of the main air pollutants had decreased significantly in most cases, which has undoubtedly contributed to improving the environmental quality of life.

PL

We współczesnych rozważaniach na temat jakości życia, jakość powietrza, którym oddycha człowiek odgrywa bardzo ważną rolę. Nie podlega dyskusji, że w Polsce okres od roku 1990 to czas nadrabiania wieloletnich zaniedbań dotyczących środowiska przyrodniczego. Celem podjętego badania było sprawdzenie czy podjęte działania służące zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego były skuteczne i na ile udało się poprawić jego stan i podnieść środowiskową jakość życia społeczeństwa polskiego w tym zakresie. Dla realizacji założonego celu użyto wskaźnika emisji głównych zanieczyszczeń powietrza (do tej grupy zaliczany jest: dwutlenek siarki, tlenek azotu, tlenek i dwutlenek węgla, niemetalowe lotne związki organiczna, amoniak oraz pyły). Wykorzystując dane statystyczne dostępne w rocznikach Ochrona Środowiska przeprowadzono analizę zmian emisji tych związków. W opracowaniu wykorzystano metodę opisową, statystyczną i analityczną. Wykazano, że w analizowanym okresie w większości przypadków znacznie zmniejszyła się emisja głównych zanieczyszczeń powietrza, co bez wątpienia przyczyniło się do poprawy środowiskowej jakości życia.

Słowa kluczowe

EN

emission of air pollutants; quality of life; welfare economics

PL

emisja zanieczyszczeń powietrza; jakość życia; ekonomia dobrobytu

• Wydawca: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 1
• Strony: 106--119
• Opis fizyczny: Bibliogr. 63 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Pakulska Jolanta

• Cardinal Stefan Wyszyński University (UKSW) in Warsaw, Faculty of Social and Economic Sciences, Wóycickiego Street 1/3, 01-938, Warsaw

• https://orcid.org/0000-0002-8605-2295

Bibliografia

• Aksman, E., 2010. Redystrybucja dochodów i jej wpływ na dobrobyt społeczny w Polsce w latach 1995-2007. Wyd. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Allardt, E., 1992. Having, Loving, Being: An Alternative to the Swedish Model of Welfare Research. In: Nussbaum, M., Sen, A. (Eds.), The Quality of Life. Clarendon Press, Oxford.
• Allardt, E., 1993. Loving, Being. An Alternative to the Swedish model of welfare research. In: Nussbaum, M., Sen, A. (Eds.), The Quality of Life. Clarendon Press, Oxford.
• Bentham, J., 1958. Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa. PWN, Warszawa.
• Bergson, A., 1938. A Reformulation of Certain Aspects of Welfare Economics. Quarterly Journal of Economics, 52(2).
• Campbell, A., 1981. The sense of well-being in America: Recent patterns and trends. McGraw-Hill, New York.
• Czapiński, J., 2001. Szczęście – złudzenie czy konieczność? Cebulowa teoria szczęścia w świetle nowych danych empirycznych. In: Kofta, M., Szustrowa, T. (Eds.), Złudzenia, które pozwalają żyć. PWN, Warszawa.
• Czapiński, J., Panek, T. (Eds.), 2011. Diagnoza Społeczna. Rada Monitoringu Społecznego (2000-2009), http://www.diagnoza.com [30-03-2020].
• Diener, E. et al., 2002. Subjective well-being: The science of happiness and life satisfaction. In: Snyder, C.R., Lopez, S.J. (Eds.), Handbook of positive psychology. Oxford University Press, Oxford.
• Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/ekonomia-dobrobytu;389 7006.html [15-03-2020].
• Gillingham, R., Reece, W.S., 1980. Analytical Problems in the Measurement of the Quality of Life, Social Indicators Research, 7, 91-101, https://doi.org/10.1007/BF00305594.
• Gładka, A., Zatoński, T., 2016. Wpływ zanieczyszczenia powietrza na choroby układu oddechowego. Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 4(313).
• Gowdy, J., 2005. Towards a New welfare economics for sustainability. Ecological Economics, 53(2), 211-222, https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2004.08.007.
• GUS, 2001. Ochrona środowiska 2001. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2002. Ochrona środowiska 2002. Główny Urząd Statystyczny(Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2003. Ochrona środowiska 2003. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2004. Ochrona środowiska 2004. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2005. Ochrona środowiska 2005. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2006. Ochrona środowiska 2006. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2007. Ochrona środowiska 2007. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2008. Ochrona środowiska 2008. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2009. Ochrona środowiska 2009. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2010. Ochrona środowiska 2010. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2012. Ochrona środowiska 2012. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2013. Ochrona środowiska 2013. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2014. Ochrona środowiska 2014. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2015. Ochrona środowiska 2015. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2016. Ochrona środowiska 2016. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2017. Ochrona środowiska 2017. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2017. Wskaźniki zielonej gospodarki w Polsce 2017, Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok.
• GUS, 2018. Ochrona środowiska 2018. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• GUS, 2019. Ochrona środowiska 2019. Główny Urząd Statystyczny (Statistics Poland), Warszawa.
• Jędrak, J. et al., 2017. Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy, Kraków.
• Kahneman, D., 2012. Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Media Rodzina, Poznań.
• Kaldor, N., 1939. Welfare Propositions of Economics and Interpersonal Comparisons of Utility. The Economic Journal, 49(195), doi: 10.2307/2224835.
• Kasprzyk, B., 2015. Problem pomiaru w ekonomii dobrobytu – poglądy historyczne i współczesne. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 41(1).
• Kostrz, M., Satora, P., 2017. Związki odpowiedzialne za zanieczyszczenie powietrza. Inżynieria Ekologiczna, 18(6), doi: 10.12912/23920629/79820.
• Kot, S.M., 2000. Ekonometryczne modele dobrobytu. PWN, Warszawa-Kraków.
• Kot, S.M., 2004. Z punktu widzenia ekonomisty teoretyka. Dobrobyt. In: Kot, S.M. et al. (Eds.), Dobrobyt społeczny, nierówności i sprawiedliwość dystrybutywna. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Krabbe, J.J., 1989. The idea of environmental welfare economics. Agricultural University, Wageningen.
• Lykken, D.T., 2000. Happiness. The nature and nurture of joy and contentment. St. Martin’s Griffin, New York.
• Łopatka, A., 2015. Ekonomia dobrobytu. Rachunki narodowe w kontekście pomiaru dobrobytu. Zeszyty Naukowe nr 858, Współczesne Problemy Ekonomiczne, 11, doi:10.18276/wpe.2015.11-04.
• Michalos, A.C., 1985. Multiple discrepancies theory (MDT). Social Indicators Research, 16(4).
• Mill, J.S., 1979. Utylitaryzm. PWN, Warszawa.
• Nowicki, M., 2014. 25 lat ochrony środowiska w demokratycznej Polsce. Agencja Wydawnicza ALTER, Warszawa.
• Osiecka-Brzeska, K., 2011. Zrównoważony rozwój w świetle wybranych teorii ekonomicznych. Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego, 30.
• Pakulska, J., Rutkowska, M., 2002. Środowisko a zdrowie. Bigraf, Warszawa.
• Pankowska, M., Gorczyca, M., 2015. Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami – dlaczego w Polsce nie można odetchnąć pełną piersią? Kontrola Państwowa, 60, 3(362).
• Pearce, D., 2002. An intellectual history of environmental economics. Annu. Rev. Energy Environ., 27, doi: 10.1146/annurev.energy.27.122001.083429 [10-03-2020].
• Pielesiak, I., 2017. Tereny zieleni w gminie miejsko-wiejskiej Stryków i ich wpływ na jakość życia mieszkańców. Space-Society-Economy, 21, doi: 10.18778/1733-3180.21.
• Pigou, A.C., 1906. Protective & preferential import duties, Routledge.
• Pigou, A.C., 1912. Wealth and Welfare. Macmillan, London.
• Pigou, A.C., 1920. The Economics of the welfare. MacMillan, London.
• Polak, E., 2016. Jakość życia w polskich województwach – analiza porównawcza wybranych regionów. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 48(4), doi: 10.15584/nsawg.2016.4.6.
• Russell. S.J., 2001. Economic Theory and the Environment, Villanova Environ-mental Law Journal, 1(12), https://digitalcommons.law.villanova.edu/elj/vol12/iss1/1 [01-03-2020].
• Rybka, W., 2019. Problem istoty i pomiaru dobrobytu. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, 67. Seligman, M.E.P., 2004. Authentic happiness. Using the new positive psychology to realise your potential for lasting fulfillment. Free Press, New York.
• Sen A.K., 1982. Choice, Welfare and Measurement, Blackwell, Oxford.
• Sen, A.K., 1970. Collective Choice and Social Welfare, San Francisco.
• Sen, A.K., 1982. Choice, Welfare and Measurement. Blackwell, Oxford.
• Smith, A., 1954. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, 1, PWN, Warszawa.
• Szyguła, A., 2017. Ekonomiczny pomiar jakości życia gospodarstw domowych w Polsce. Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne, 1.
• Trzebiatowski, J., 2011. Jakość życia w perspektywie nauk społecznych i medycznych – systematyzacja ujęć definicyjnych. Hygeia Public Health, 46(1) Zeliaś, A., 2004. Poziom życia w Polsce i krajach Unii Europejskiej. PWE, Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).