Agroekologiczne aspekty i możliwości identyfikacji hydrooksygenicznej degradacji gleb mineralnych

• Autorzy: Ostrowski J

Warianty tytułu

EN

Agriecological aspects and identification prospects of hydrooxygenic degradation of mineral soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca zawiera podsumowania wieloletnich badań nad skutkami oksydoredukcyjnych procesów zachodzących w glebach mineralnych wywołujących ich hydrooksygeniczną degradację. Wyróżniono trzy etapy badań: - identyfikacja niekorzystnych warunków wodnych gleb na podstawie cech morfologicznych gleby związanych z rozwojem procesu oglejenia, - zdefiniowanie i charakterystyka oksydoredukcyjnej odporności gleb wyrażonej czasem t ₃₀₀ w jakim potencjał oksydoredukcyjny Eh obniży się do +300mV w glebie całkowicie nasyconej wodą, - parametryzacja wrażliwości gleb na hydrooksygeniczną degradację wyrażoną różnicą między t300 a Tppw (czas odcieku w głąb profilu gleby wody grawitacyjnej wypełniającej makropory). Przyjmując, że potencjalna hydrooksygeniczna degradacja Dh0 wystąpi wówczas gdy T_ppw > t₃₀₀ zaproponowano wskaźnik: D = t /T Wskaźnik ten użyto do oceny hydrooksygenicznej degradacji gleb wyrażonej czterema stopniami jej nasilenia. Przedstawiono wyniki oceny dla 10 ważniejszych gleb Polski oraz mapę komputerową, prezentującą przestrzenne rozmieszczenie tej oceny.

EN

The paper recapitulates a many-year long study on the effects of redox processes occurring in mineral soils and causing their hydrooxygenic degradation. Three stages of research can be distinguished:- identification of unfavourable water conditions in the soil, based on soil morphological characteristics related of the gleying process,- identification and characterisation of soil redox resistance, expressed in time t300, in which the redox potential Eh in water-saturated soil decreases to +300mV,- parameterization of soil susceptibility to hydrooxygenic degradation, expressed by the difference between t₃₀₀ and T_ppw (time of gravitational outflow of pore-water from the soil-profile).Assuming that potential hydrooxygenic degradation (D_ho) occurs when T_ppw>t₃₀₀, the following indicator has been proposed: D_ho = t₃₀₀/T_ho 300 ppw This indicator has been used for estimating the hydrooxgenic degradation of soil classified in four degrees. Effects of the estimations for 10 main soil types of Poland are presented together with a digital map showing spatial distribution of this assessment.

Słowa kluczowe

PL

hydrooksydacyjna degradacja gleb; zmienność morfologii profilu glebowego

EN

hydrooxygenic degradation of soils; variability of soil profile morphology

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2005
• Tom: Nr 10
• Strony: 17--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Ostrowski J

• Instytut Melioracji I Użytków Zielonych w Falentach, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• 1. Gliński J., Ostrowski J., Stępniewska Z., Stępniewski W., 1991: Bank próbek glebowych reprezentujących gleby mineralne Polski. Problemy Agrofizyki z. 66:1-61.
• 2. Gliński J.,Stępniewska Z., Stępniewski W., Ostrowski J., 1992: Znaczenie warunków tlenowych gleb w programach melioracyjnych. Problemy Agrofizyki z. 67:65-84.
• 3. Gliński J., Stępniewski W., Stępniewska Z., Ostrowski J., Włodarczyk T., Brzezińska M., 2000: Agroekologiczne aspekty warunków tlenowych gleb ornych. Acta Agrophysica Nr. 32, Lublin: 1 - 87.
• 4. Gliński J., Stępniewska Z., 1986. Wskaźniki odporności gleb na redukcję. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 315:81 - 94.
• 5. Mengel K.,Kirbky E.A., 1983:Podstawy żywienia roślin. PWRiL, Warszawa.
• 6. Ostrowski J., Mazgajski J., Wojtaś Z., 1971: Zasady przeprowadzania badań gleb dla potrzeb wodnych melioracji. CBSiPWM, Materiały pomocnicze nr 5/71.
• 7. Ostrowski J., 1996: Baza Danych Glebowo-Kartograficznych - budowa i przykład zastosowania. Syst. Inf. Przestrz. Mat. VI Konf. PTIP: 471-480.
• 8. Ostrowski J., 2001: The importance of redox process for the formation of water conditions in alluvial soils of the Vistula River delta. Journal of Water and Land Development. No 5; 15-26.
• 9. Ostrowski J., 2002: Agroekologiczne aspekty kształtowania warunków natlenienia gleb uprawnych. Fragmenta Agronomica Nr 2(74): 207-214.
• 10. Ostrowski J., Sławiński C., Walczak R., 2004. Ocena i kartograficzna prezentacja wrażliwości gleb ornych na hydrooksygeniczną degradację. Woda - Środowisko -Obszary Wiejskie t. 4, z. 2a(11): 185-200.
• 11. Siuta J. 1961: Wpływ procesu glejowego na kształtowanie się cech morfologicznych i chemicznych profilu glebowego. Gleby wytworzone z lessu i gleby pylastej. Rocz. Glebozn. IX, 2.
• 12. Siuta J. 1962: Wpływ procesu glejowego na kształtowanie się cech morfologicznych i właściwości chemicznych Cz. II. Mady Żuławskie Cz. III Gleby bielicowe wytworzone z gleby zwałowej Pom. Puł. 9, 99-149
• 13. Siuta J., Ostrowski J. 1970: Rozpoznanie stosunków wilgotnościowych gleb na podstawie oglejenia i wytrąceń żelazistych. Melioracje rolne 5. CBSiPWM „Bipromel" W-wa.
• 14. Stępniewska Z., Stępniewski W., Gliński J., Ostrowski J., 1997. Atlas właściwości oksydore-dukcyjnych glab mineralnych Polski. Lublin, Morpol: 1-48.
• 15. Stępniewska Z., Ostrowski J., Stępniewski W., Gliński J.,2004. Klasyfikacja odporności oksy-doredukcyjnej gleb ornych Polski i ich przestrzenna charakterystyka. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 4, z. 2b(12): 125-133.
• 16. Stępniewski W. Gliński J., 1985. Reakcja roślin na stan aeracji gleby. Problemy Agrofizyki z. 45.
• 17. Strzemski M., Siuta J., Witek T., 1973. Przydatność rolnicza gleb Polski. PWRiL:
• 18. Walczak R., Ostrowski J., Witkowska-Walczak B., Sławiński C., 2002. Hydrofizyczne charakterystyki mineralnych gleb ornych Polski. Acta Agrophysica 79: 1 - 64.