Ocena pułapek feromonowych zawierających estry geranylu stosowanych do monitorowania chrząszczy z rodziny Elateridae w uprawach

• Autorzy: Jakubowska M. , Bocianowski J.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2016.9.8

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the geranyl esters-containing pheromone traps used for monitoring Elateridae family beetles in crops

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki badań oceny selektywności trzech mieszanin feromonów płciowych do odłowu chrząszczy osiewnika rolowca (Agriotes lineatus L.), osiewnika skibowca (Agriotes sputator L.) i osiewnika ciemnego (Agriotes obscurus L.) w różnych uprawach. Komponentami zapachowymi (płciowymi) dla samców A. lineatus była mieszanina składników, w której składnikiem dominującym był geranial. Wabiące właściwości stwierdzono również dla (E,E)-octanu farnesylu, izowalerianianu geranylu, 6-(E)-octanu farnesylu, izowalerianianu nerylu, metyloheptadienonu, geraniolu, oktanianu (2,3)-epoksygeranylu i oktanianu (6,7)-epoksygeranylu. Dla gatunku A. sputator mieszanina składała się z butynianu (maślanu) geranylu, butynianu (6,7)-epoksygeranylu, geraniolu, butynianu (maślanu) nerylu, geranylu i heksanianu (E,E)-farnesylu. Dominującymi składnikami mieszaniny dla chrząszczy A. obscurus były heksanian geranylu oraz oktanian geranylu. Na liczebność odłowionych trzech gatunków dorosłych chrząszczy z rodzaju Agriotes istotny wpływ, oprócz warunków meteorologicznych oraz doboru odpowiednich komponentów feromonowych, mogły również mieć odległości ustawienia pułapek feromonowych pomiędzy sobą, jak również pomiędzy gatunkami.

EN

Three pheromone prepns. with geranyl octanoate, butanoate or hexanoate as a dominant component were used to assess the effectiveness of trapping the Agriotes lineatus L, A. obscurus L. and A. sputator L. beetles on agriculture fields located in Great Poland and Masuria regions. In 2011–2015, six traps with pheromones were placed at 1-week intervals on tested plantations of crops (size about 1 ha) to det. the no. of trapped beetles. Tests showed more effective trapping the beetles in Great Poland compared to Masuria. In both locations, A. lineatus L. and A. obscurus L. were trapped more efficiently than A. sputator L.

Słowa kluczowe

PL

pułapki feromonowe; odłów chrząszczy; monitorowanie chrząszczy

EN

pheromone trap; catch beetles; monitoring beetles

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 95, nr 9
• Strony: 1698--1704
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jakubowska M.

• Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, ul. W. Węgorka 20, 60-318 Poznań

autor

Bocianowski J.

• Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań

Bibliografia

• [1] M. Jakubowska, J. Bocianowski, Annales UMCS sectio E 2014, 69, nr 3, 55.
• [2] J.N.L. Stibick, Pacific Insects 1979, 20, 145.
• [3] G.V.P. Reddy, K. Tangtrakulwanich, ISRN Entomology 2014, http://dx.doi.org/10.1155/2014/531061, dostęp 20 grudnia 2015 r.
• [4] M. Tóth, L. Furlan, V.G. Yatsynin, I. Ujvary, I. Szurukan, Z. Imrei, T. Tolasch, W. Francke, W. Joasi, Pest Manage. Sci. 2003, 59, 417.
• [5] L. Trepashko, O. Ilyuk, Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 2012, 52, nr 4, 859.
• [6] T. Erlichowski, Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 2009, 49, nr 4, 1692.
• [7] T. Erlichowski, Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 2011, 51, nr 3, 1355.
• [8] L. Furlan, A. Di Bernardo, S. Maini, R. Ferrari, L. Boriani, M. Boriani, P. Nobili, G. Bourlot, A. Turcji, V. Vacante, C. Monsignore, G. Figlioli, M. Tóth, Proc. XXI IWGO Conference, Legnaro, Italia, 2001, 277.
• [9] M. Tóth, J. Pest. Sci. 2013, 86, 3.
• [10] R.P. Blackshaw, R.S. Vernon, Agric. Forest Entomol. 2008, 10, nr 1, 1.
• [11] M. Jakubowska, B. Wielkopolan, J. Bocianowski, Przem. Chem. 2015, 94, nr 5, 777.
• [12] M. Tóth, L. Furlan, I. Szarukan, I. Ujvary, J. Appl. Entomol. 2002, 126, 312.
• [13] M. Tóth, IOBC/WPRS Bull. 2011, 66, 497.
• [14] M. Tóth, L. Furlan, J. Vuts, I. Szarukan, I. Ujvary, V.G. Yatsynin, W. Francke, Chemoecology 2015, 25, 1.
• [15] R.S. Vernon, W.G. van Herk, R.P. Blackshaw, Y. Shimizu, M. Clodius, Agric. Forest Entomol. 2014, 16, 217.
• [16] M. Mangen, M. Landl, J. Glauninger, IOBC/WPRS Bull. 2011, 66, 535.
• [17] R.S. Vernon, W.G. van Herk, J.A. Tanaka, J. Pest. Sci. 2014, 87, 619.
• [18] L. Furlan, M. Tóth, IOBC/WPRS Bull. 2007, 30, nr 7, 135.
• [19] R.S. Vernon, M. Tóth, J. Chem. Ecol. 2007, 33, 345.
• [20] V.G. Yatsynin, E.V. Rubanova, N.V. Okhrimenko, J. Appl. Entomol. 1996, 120, 463.
• [21] L. Furlan, Acta Zool. Academ. Sci. Hungaricae 2002, 48 (Suppl. 1), 110.
• [22] M. Tóth, L. Furlan, A. Xavier, J. Vuts, T. Toshova, M. Subchev, I. Szarukan, V. Yatsynin, J. Chem. Ecol. 2008, 34, 107.
• [23] D. Tarnawski, Fauna Polski/Fauna Polaniae. Elateridae – Sprężykowate (Insecta: Coleoptera), PTE, Warszawa 2000.
• [24] K. Adamczewski, K. Matysiak, Klucz do określania faz rozwojowych roślin jedno- i dwuliściennych w skali BBCH, IOR, Poznań 2002.
• [25] M. Pusz, S. Bawoł, M. Jakubowska, Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 2013, 53, nr 4, 697.
• [26] M. Benefer, E. Knight, J. Eblis, H. Hicks, R. Blackshow, Appl. Soil Ecol. 2012, 53, 39.
• [27] W.E. Parker, J.J. Howard, Agric. Forest Entomol. 2001, 3, nr 2, 85.
• [28] H. Hicks, R.P. Blackshaw, Agric. Forest Entomol. 2008, 10, 443.
• [29] M. Sufyan, D. Neuhoff, L. Furlan, Bull. Insectol. 2013, 66, 135.
• [30] M. Sufyan, D. Neuhoff, L. Furlan, Agric. Forest Entomol. 2011, 13, nr 3, 3.
•  

Uwagi

PL

2. Praca wykonana w ramach tematu statutowego PRA-06 dla Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego.