Górnojurajsko–?dolnokredowy kompleks węglanowy w rejonie Dąbrowy Tarnowskiej–Szczucina (Przedgórze Karpat)

• Autorzy: Morycowa E. , Moryc W

Warianty tytułu

EN

Upper Jurassic–?Lower Cretaceous carbonate complex in Dąbrowa Tarnowska–Szczucin area (Carpathian Foreland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnojurajskie utwory formacji wapieni koralowcowo-glonowych ze Swarzowa, występujące w środkowej części przedgórza Karpat, w rejonie Dąbrowy Tarnowskiej–Szczucina, zawierają liczne makroskamieniałości (m.in. skleraktinie, mszywioły, ramienionogi, algi) oraz niezbyt liczne mikroskamieniałości. Niektóre mikroskamieniałości są interesującymi wskaźnikami biostratygraficznymi. Występujące sporadycznie w wyższej części tej formacji kalpionellidy (Calpionella alpina, C. aff. alpina, Crassicolaria cf. brevis, Tintinopsella cf. carpatica) wskazują na późnotytoński wiek tych osadów (zona Crassicollaria). Być może, do tytonu należy prawie cała formacja ze Swarzowa i najniższa część leżącej wyżej formacji wapienno-dolomitycznej, muszlowcowej ze Smęgorzowa. Wyższa część formacji ze Smęgorzowa może należeć już do kredy dolnej, do beriasu.

EN

The Upper Jurassic coral-algal Swarzów Formation in the Dąbrowa Tarnowska–Szczucin area, occuring in the middle part of the Carpathian Foreland Poland contains rich macrofossils (i.e. scleractinian corals, bryozoans, brachiopods, algae) and generally sparse assemblages of microfossils. Some of the latter are interesting as a biostratigraphical tool. Thus, the presence of rare calpionellids (Calpionella alpina, C. aff. alpina, Crassicolaria cf. brevis, Tintinopsella cf. carpatica) argues for Late Tithonian age (standard Crassicollaria zone) of the upper part of this formation. It is suggested that the Swarzów Limestone Formation almost entirely represents the Tithonian, which probably reaches the lowest part of the lithostratigraphic unit of the Smęgorzów Limestone-Dolomitic Coquina Formation. The upper part of this unit may belong to the Lower Cretaceous, to Berriasian.

Słowa kluczowe

PL

mikroskamieniałości; tyton; berias; przedgórze Karpat

EN

microfossils; Tithonian; Berriasian; Carpathian Foredeep

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 447
• Strony: 25--47
• Opis fizyczny: Bibliogr. 67 poz., 4 k. tabl., rys., wykr.

Twórcy

autor

Morycowa E.

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Nauk Geologicznych, ul. Oleandry 2a, 30-063 Kraków

autor

Moryc W

• Emerytowany pracownik Biura Geologicznego Geonafta, Kraków, PGNiG, Warszawa; adres prywatny: ul. Zakątek 8, 30-076 Kraków

Bibliografia

• [1] BARSKI M., MATYJA B.A., 2008 — Stratygrafia górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego w oparciu o mikroskamieniałości. Kwart. AGH, Geologia, 34, 3/1: 163-164.
• [2] BIELECKA W., GEROCH S., 1977 — Quelques foraminiferes du Jurassique suporieur des Carpathes externes polonaises. Actes du VIe Colloque Africain de Micropaleontologie. Tunis, 1974. Ann. Mines. Geol., 28, 185-199.
• [3] BOBREK L., GLINIAK P., ŚWIETLIK B., URBANIEC A., 2002 — Utwory kredy dolnej w środkowej części przedgórza polskich Karpat – weryfikacja zasięgu na podstawie badań mikro-faunistycznych i sedymentologicznych. Pr. Inst. Górn. Naft. Gaz., 116: 49-53.
• [4] BOBREK L., GLINIAK P., ŚWIETLIK B., URBANIEC A., 2003 Utwory dolnej kredy w środkowej części przedgórza polskich Karpat – weryfikacja zasięgu na podstawie badań mikrofaunistycznych i sedymentologcznych. Prz. Geol., 51, 11: 979-980.
• [5] BOBREK L., Ś WIETLIK B., URBANIEC A., 2005 — Zespoły mikroskamieniałości z utworów walanżynu w rejonie Czarna Tarnowska–Dębica. V Jubileuszowe Warsztaty Mikropaleontologiczne, Szymbark, 8-10 czerwca 2005: 36-37.
• [6] BORZA K., 1969 — Die Mikrofazies und Mikrofossilien des Oberjuras und der Unterkreide der Klippenzone der Westkarpaten. Vydav. Slov. Akad. Vied.: 1-301.
• [7] BORZA K., 1984 - The Upper Jurassic–Lower Cretaceous parabiostratigraphic scale on the basis of Tintinninae, Cadosinidae, Stomiosphaeridae, Calcisphaerulidae and other microfossils from the West Carpathians. Geol. Zbor. Geol. Carpath., 35, 5: 539-550.
• [8] BORZA K., MICHALIK J., 1987 — On stratigraphy and litology of Czorsztyn Limestone Formation in the central west Carpathians (Jurassic, Malm). Geol. Zbor. Geol. Carpath., 38, 3: 259-284.
• [9] BUCUR I.I., SENOWBARI-DARYAN B., ABATE B., 1996 — Remarks on some foraminifera from the Upper Jurassic (Tithonian) reef limestone of Madonie Mountains (Sicily). Boll. Soc. Paleont. Ital., 35: 65-80.
• [10] CIBOROWSKI T., KOŁODZIEJ B., 2001 — Tithonian–Beriassian calpionellids from the Stramberk-type limestones, Polish flysch Carpathians. Geol. Carpath., 52, 6: 343-348.
• [11] GEROCH S., 1966 — Lower Cretaceous Small Foraminifera of the Silesian Series, Polish Carpathians. Rocz. Pol. Tow. Geol., 36, 4: 413-480.
• [12] GEROCH S., 1967 — Some assemblages of microfauna from the Silesian Series of the Western Polish Carpathians. Z badań mikropaleontologicznych, T. 5. Biul. Inst. Geol., 211: 369-381.
• [13] GEROCH S., JEDNOROWSKA A., MORYC W., 1972 — Utwory dolnej kredy w południowej części Przedgórza Karpat. Rocz. Pol. Tow. Geol., 42, 4: 409-421.
• [14] GEROCH S., MORYCOWA E., 1966 - Przyczynek do znajomości facji i skamieniałości wapienia tytońskiego z Kruhela Wielkiego koło Przemyśla. Rocz. Pol. Tow. Geol., 36, 3: 295-301.
• [15] GOLONKA J., 1978 - Mikrofacje górnej jury przedgórza Karpat. Z badań geologicznych w Karpatach, T. 19. Biul. Inst. Geol., 310: 5-38.
• [16] GORBATCHIK T.N., 1968 — Jawlenije homeomorfii u foraminifer. Palaeont. Jour., 1: 3-10.
• [17] GUTOWSKI J., URBANIEC A., ZŁONKIEWICZ Z., BOBREK L., ŚWIETLIK B., GLINIAK P., 2007 — Stratygrafia górnej jury i dolnej kredy środkowej części przedpola polskich Karpat. Biul. Państ. Inst. Geol., 426: 1-26.
• [18] HOUSA V., 1990 — Stratigraphy and calpionellid zonation of the Stramberg Limestone and associated Lower Cretaceous beds. II Conv. Int. F.E.A. Pergola, 1987: 365-370. Pergola.
• [19] IVANOVA D., KOŁODZIEJ B., 2004 — New Foraminiferal date on the age of Stramberg type limestones, Polish Carpathians. Compt. Rend. Acad. Bulg. Sci., 57, 12: 69-74.
• [20] IVANOVA D., KOŁODZIEJ B., 2010 — Late Jurassic-Early Cretaceous foraminifera from Stramberk-type limestones, Polish Outer Carpathians. Studia Universitatis Babes-Bolyai, Geologia, 2: 3-31.
• [21] IVANOVA D., KOŁODZIEJ B., KOLEVA-REKALOVA E., RONIEWICZ E., 2008 — Oxfordian to Valanginian palaeoenvironmental evolution on the Western Moesian Carbonate Platform: A case study from SW Bulgaria. Ann. Soc. Geol. Pol., 78: 65-90.
• [22] JAWOR E., 1970 — Wgłębna budowa geologiczna na wschód od Krakowa. Acta Geol Pol., 20, 4: 709-769.
• [23] KARNKOWSKI P., GŁOWACKI E., 1961 — O budowie geologicznej utworów podmioceńskich przedgórza Karpat środkowych. Kwart. Geol., 5: 372-419.
• [24] KARNKOWSKI P., OŁTUSZYK S., 1968 — Atlas geologiczny Przedgórza Karpat. Inst. Geol., Warszawa.
• [25] KIJAKOWA S., MORYC W., 1991 — Nowe stanowisko z epikontynentalnymi utworami kredy dolnej w rejonie Dębicy. Kwart. Geol., 35, 4: 421-436.
• [26] KONARSKI E., 1974 — Oksford i kimeryd przedgórza Karpat polskich. Acta Geol. Pol., 18, 1: 117-131.
• [27] KRAJEWSKI M., OLSZEWSKA B., 2007 — Foraminifera from the Late Jurassic and Early Cretaceous carbonate platform facies of the southern part of the Crimea Mountains, southern Ukraine. Ann. Soc. Geol. Pol., 77: 291-311.
• [28] KRÓL K., 2004 — Warunki sedymentacji utworów węglanowych jury górnej przedgórza Karpat w rejonie Słupiec–Pacanów. Kwart. AGH, Geologia, 30, 4: 349-387.
• [29] MAKSYM A., BASZKIEWICZ A., GRĘGOSIEWICZ Z., LISZKA B., ZDANOWSKI P., 2001 — Środowiska sedymentacji i właściwości zbiornikowe utworów najwyższej jury i kredy dolnej rejonu Brzezówka–Zagórzyce na tle budowy geologicznej S części zapadliska przedkarpackiego. Prz. Geol., 49, 5: 401-407.
• [30] MARTINI R., ZANINETTI L., 1995 — Meandrospira favrei (Charollais, Bronnimann et Zaninetti, 1966) (= Citaella ?favrei Charollais, Bronniman et Zaninetti,1966) (red. R Martini i in.). Universite de Geneve, Publ Depart. Geol. et Paleont., 19: 137-140.
• [31] MATYJA B.A., 2009 — Development of the Mid-Polish Trough versus Late Jurassic evolution in the Carpathian Foredeep area. Geol. Quart., 53, 1: 49-62.
• [32] MATYJA B.A., BARSKI M., 2007 — Stratygrafia górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego. Tomy Jurajskie, 4: 39-50.
• [33] MICHALIK J., REHAKOVA D., ZITT J., 1993 — Upper Jurassic and Lower Cretaceous facies, microplancton and crinoids in the Kuchyna Unit, Male Karpaty Mts. Geol Carpath., 44, 3: 161-178.
• [34] MORYC W., 1965 - Uwagi do stratygrafii i rozwoju jury środkowej na Przedgórzu Karpat w strefie Dąbrowa Tarnowska-Szczucin. Geof. i Geol. Naft., 10/12: 1-8.
• [35] MORYC W., 1992 - Budowa geologiczna utworów podłoża miocenu w rejonie Sędziszów Młp.-Rzeszów i ich perspektywiczność. Nafta-Gaz, 9/10: 205-223.
• [36] MORYC W., 1996 - Budowa geologiczna podłoża miocenu w rejonie Pilzno-Dębica-Sędziszów Młp. Nafta-Gaz,12: 521-550.
• [37] MORYC W., 1997 - The Lower Cretaceous in the Pre-Miocene Substratum of the southern part of the Carpathian Foredeep in Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 67: 287-296.
• [38] MORYC W., 2006 - Budowa geologiczna podłoża miocenu w rejonie Kraków-Pilzno. Cz. II. Perm i mezozoik. Nafta-Gaz, 62: 263-282.
• [39] MORYC W., JABŁOŃSKA B, ŁAPINKIEWICZ A., 1986 - Mapa geologiczno-strukturalna podłoża miocenu przedgórza Karpat Polskich. Prz. Geol., 34, 9: 514-518.
• [40] MORYCOWA E., 1971 - Opracowanie mikrofacjalne utworów węglanowych jury górnej ze szczególnym uwzględnieniem astartu i kimerydu jako detrytycznych zbiorników skał Przedgórza w rej. Dąbrowy Tarnowskiej, z. 2: 1-73. Inst. Geol., Arch. Państw. Inst. Geol. -Państw. Inst. Bad., Oddział Karpacki w Krakowie.
• [41] MORYCOWA E., MORYC W., 1976 - Rozwój utworów jurajskich na przedgórzu Karpat w rejonie Dąbrowy Tarnowskie-Szczucina. Rocz. Pol. Tow. Geol., 46: 231-288.
• [42] NEAGU T., NEAGU M., 1993 - Smaller agglutinated foraminifera from the acanthicum Limestone (Upper Jurassic), Eastern Carpathians, Romania. W: Proceedings of the Fourth International Workshop on Agglutinated Foraminifera (red. M.A. Kamiński i in.). Grzybowski Foundation Sp. Publ., 3: 211-19.
• [43] NOWAK W., 1968 - Stomiosferidy warstw cieszyńskich (kimeryd-hoteryw) polskiego Śląska Cieszyńskiego i ich znaczenie stratygraficzne. Rocz. Pol. Tow. Geol., 38: 275-327.
• [44] OBUCHOWICZ Z., 1963 - Budowa geologiczna przedgórza Karpat środkowych. Pr. Inst Geol, 30: 321-354.
• [45] OLSZEWSKA B., 1998 - Nowe kierunki w badaniach stratygraficznych Karpat i podłoża i ich znaczenie dla poszukiwań węglowodorów. Mat. Konf. Nauk.-Techn. Dzień dzisiejszy przemysłu naftowego. Wysowa, 27-30 maj 1998: 62-65.
• [46] OLSZEWSKA B., 1999 - Thin sections microbiostratigraphy of the well Zagórzyce 6. Biul Państ. Inst Geol., 387: 149-153.
• [47] OLSZEWSKA B., 2001 - Stratygrafia malmu i neokomu podłoża Karpat fliszowych i zapadliska w świetle nowych danych mikropaleontologicznych. Prz. Geol., 49, 5: 451.
• [48] OLSZEWSKA B., 2004 -Próba korelacji wydzieleń litostratygraficznych górnej jury w podłożu Karpat zewnętrznych i zapadliska na podstawie mikroskamieniałości. Tomy Jurajskie II:165.
• [49] OLSZEWSKA B, 2005a - Charakterystyka mikropaleontologiczna budowli biohermalnych Polski południowej. Nafta-Gaz, 61, 7/8:299-307.
• [50] OLSZEWSKA B., 2005b - Microfossils of the Cieszyn Beds (Silesian Unit, Polish Outer Carpathians) - a thin sections study. Pol. Geol. Inst. Sp. Papers, 19: 1-58.
• [51] OLSZEWSKA B., 2010 - Microfossils of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formations of the Lublin Upland (SE Poland) based on thin section studies. Pol. Geol. Inst. Sp. Papers, 26: 5-37.
• [52] OLSZEWSKA B, WIECZOREK J., 2001- Jurassic sediments and microfossils of the Andrychów Klippes (outer western Carpathians). Geol. Carpath., 52, 4: 217-228.
• [53] REHAKOVA D., 2000 - Evolution and distribution of the Late Jurassic and Early Cretaceous calcareous dinoflagellates recorded in the Western Carpathian pelagic carbonate facies. Miner. Slov., 32: 79-88.
• [54] REHANEK J., 1985 - Cadosinidae Wanner and Stomiosphaeridae Wanner (incertae sedis) from the Mesozoic limestones of southern Moravia. Cas. Miner. Geol., 30, 4: 367-380.
• [55] REHANEK J., CECCA F., 1993 - Calcareous~dinoflagellate cysts biostratigraphy in Upper Kimeridgian-Lower Tithonian pelagic limestones of Marches Apennines (Central Italy). Rev. Micropal., 36, 2: 143-163.
• [56] REMANE J., 1985 - Calpionellids. W: Plankton stratigraphy. (red. H.M. Bolli i in.): 555-572. Cambridge Univ. Press. Cambridge.
• [57] REMANE J., 1986 - Calpionellids and the Jurassic-Cretaceous boundary. Acta Geol. Hung., 29: 15-26.
• [58] REMANE J., BAKALOVA-IVANOVA D., BORZA K., KNAUER J., NAGY I., POP GR., TARDI-FILACZ E., 1986 - Agreement on the subdivision of the standard calpionellid zones defined at the II Planktonic Conference, Roma 1970. Acta Geol. Hung., 29, 1/2: 5-14.
• [59] SCHLAGINTWEIT F., EBLI O., 1999 -New Results on Microfacies, Biostratigraphy and Sedimentology of Late Jurassic-Early Cretaceous platform carbonates of the Northern Calcareous Alps. Abh. Geol. B.-A., 56, 2: 379-418.
• [60] SCHLAGINTWEIT F., GAWLICK H.-J., 2009 - Lituola? baculi-formis n.sp., a new benthic foraminifer from Late Jurassic peri-reefal carbonates of the Western Tethyan domain. Jour. Alpinie Geol., 51: 39-49.
• [61] STEMULAK J., JAWOR E., 1963 – Wgłębna budowa geologiczna przedgórza Karpat w obszarze na zachód od Dunajca i Wisły. Kwart. Geol., 7: 169-186.
• [62] STYK O., 1997 - Jura górna. Biostratygrafia, Mikrofauna. W: Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce (red. S. Marek, M. Pajchlowa). Pr. Państw. Instyt. Geol., 153: 300-308.
• [63] SZYDŁO A., 1997 - Biostratigraphical and paleoecological significance of amall foraminiferal assemblages of the Silesian (Cieszyn) Unit, Polish Western Carpathians. Ann. Soc. Geol. Pol., 67: 345-354.
• [64] TOKARSKI A., 1962 - Struktura Niwisk. Pr. Geol. Kom. Nauk. Geol. PAN, Oddz. w Krakowie, 13: 1-41.
• [65] URBANIEC A., 2005 - Charakterystyka geologiczna utworów kredy dolnej w środkowej części przedgórza polskich Karpat w aspekcie poszukiwania złóż węglowodorów. Seminaria naukowe Zakładu Surowców Energetycznych AGH (Streszczenie referatów wygłoszonych w okresie 7.11.2003-1.04.2005 r):130-132.
• [66] URBANIEC A., ŚWIETLIK B., 2003 - Weryfikacja stratygrafii utworów wyższej górnej jury i niższej dolnej kredy w środkowej części przedgórza Karpat w świetle nowych danych mikro-paleontologicznych. Tomy Jurajskie, 1: 105-110.
• [67] ZDANOWSKI P., BASZKIEWICZ A., GREGOSIEWICZ Z, 2001 - Analiza facjalna utworów najwyższej jury i kredy dolnej rejonu Zagórzyc. Prz. Geol., 49, 1: 161-178.