Metody badań terenowych w analizie zmian ukształtowania akumulacyjnych odcinków wydm nadmorskich polskiego wybrzeża

• Autorzy: Łabuz T. A.

Identyfikatory

DOI

http://dx.doi.org/10.12657/landfana.028.004

Warianty tytułu

EN

The methods of field research in the analysis of accumulative foredunes development on the Polish coast

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono metody badań zastosowanych do analizy zmian rzeźby wydm nadmorskich na akumulacyjnych odcinków polskiego wybrzeża. Badania realizowane były przy użyciu różnych technik geodezyjnych, m.in. z zastosowaniem stabilizowanych w podłożu reperów, niwelatora, teodolitu. W ostatnich latach korzystano z nowoczesnych urządzeń, działających w oparciu o satelitarną lokalizację badanych miejsc, takich jak dGPS RTK oraz RTK GPS. Prace realizowane były w różnych skalach przestrzennych: od pomiarów punktowych, liniowych do powierzchniowych. Celem podjętych badań morfometrycznych było przetestowanie różnych technik i urządzeń badawczych pod kątem ich użyteczności w określaniu dynamiki współczesnej rzeźby najmłodszych wydm nadmorskich. Przedstawiono ustalenia potrzebne do klasyfikacji form i wskazania kierunku rozwoju wybrzeży mierzejewo-wydmowych w warunkach zmian klimatu i presji człowieka. Praca prezentuje możliwości wykorzystania dostępnych technik do określania parametrów zmian niestabilnej rzeźby wydm nadmorskich w różnych skalach czasowo-przestrzennych. W pracy zawarto przykładowe wyniki dynamiki rzeźby wydm i charakterystycznych wskaźników ich zmian oraz wybrane możliwości prezentacji graficznej. Badania prowadzono w wybranych miejscach obejmując 20% długości całego polskiego wybrzeża.

EN

The paper presents field research methods used to analyse relief changes of coastal dunes on the accumulative sections of the Polish coast. The research were carried out using a variety of surveying techniques, among others, using stabilized in the ground rods, leveler, theodolite. In recent years, the use of modern equipment, operating on the basis of satellite location, such as dGPS RTK and GPS RTK were used too. The work was carried out at different spatial scales, from the measurement point to line and the surface. The aim of this study was to test various morphometric techniques and research devices for their usefulness in determining the dynamics of contemporary relief of the youngest coastal dunes – foredunes. Paper also presents the findings needed to classify the relief forms and to indicate the direction of sand barrier and dunes development in conditions of climate change and human pressure. Work presents the possibilities of available techniques use, to characterise changes of unstable sand dunes in different time and space scales. This paper contains examples of the results on dune relief research dynamics and selected graphical presentation possibilities. Data from the realised studies are useful for different time scale comparison as vectors, volumes or 3D pictures. Those methods are clearly showing accumulation tendencies of some sections of the coast in different time and surface scale. The presented studies are covering almost 20% of dunes on the Polish coast.

Słowa kluczowe

PL

wydmy przednie; morfodynamika; metody badań morfometrycznych; polskie wybrzeże Bałtyku

EN

foredunes; morphodynamics; methods of morphometric research; Polish Baltic coast

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 28
• Strony: 45--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys.

Twórcy

autor

Łabuz T. A.

• Instytut Nauk o Morzu, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin

Bibliografia

• Andrade F., Ferreira M. A., 2006. A simple method of measuring beach profiles. Journal of Coastal Research 22(4): 995–999.
• Bird E., 2002. Coastal Gomorphology. An introduction. John Wiley & Sons, LTD, Chichester: 1–322.
• Borówka M., 1979. Przebieg procesów deflacji i akumulacji na powierzchni nadbrzeżnych wałów wydmowych. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Geografia Fizyczna XXXIIA: 31–47.
• Carter R.W.G., Wilson P., 1990. The geomorphological, ecological and pedological development of coastal foredunes at Magilligan Point, Northern Ireland. W: K.F.Nordstrom, N.P.Psuty, B.Carter (eds.), Coastal dunes. Form and processes. John Wiley & Sons, Chichester:129–157.
• Davidson-Arnott R.G.D., Law M.N., 1990. Seasonal patterns and controls on sediment supply to coastal foredunes, Long Point, Lake Erie. W: K.F.Nordstrom, N.P.Psuty, B.Carter (eds.), Coastal dunes. Form and processes. John Wiley & Sons, Chichester: 177–200.
• Davidson-Arnott R.G.D., Law M.N., 1996. Measurement and prediction of long-term sediment supply to coastal foredunes. Journal of Coastal Research 12: 654–663.
• Feagin R.A., Williams A.M., Popescu S., Stukey J., Washington-Allen R.A., 2012. The use of terrestrial laser scanning (TLS) in dune ecosystems: the lessons learned. Journal of Coastal Research, http://dx.doi.org/10.2112/JCOASTRES-D-11-002231.
• Harley M.D., Turner I.L., Short A.D., Ranasinghe R., 2011. Assessment and integration of conventional, RTK-GPS and image-derived beach survey methods for daily to decadal coastal monitoring. Coastal Engineering 58: 194–205.
• Hesp P.A., 1984. Foredune formation in Southeast Australia. W: B.G.Thom (ed.), Coastal Geomorphology in Australia. Academic Press, Sydney: 69–97.
• Hesp P.A., 2013. A 34 year record of foredune morphodynamics at Dark Point, NSW, Australia. W: D.C.Conley, G.Masselink, P.E.Russell, T.J. O’Hare (eds.), Proceedings 12th International Coastal Symposium (Plymouth, England), Journal of Coastal Research, SI 65: 1295–1300.
• Houser C., Hapke C., Hamilton S., 2008. Controls on coastal dune morphology, shoreline erosion and barrier island response to extreme storms. Geomorphology 100: 223–240.
• Jeong-Min L., Jun-Yong P., Jin-Yong Ch., 2013. Evaluation of Sub-aerial Topographic Surveying Techniques Using Total Station and RTK-GPS for applications in Macro-tidal Sand Beach Environment., Proceedings 12th International Coastal Symposium (Plymouth, England), Journal of Coastal Research, SI 65: 535–540.
• Łabuz T.A., 2007. Zapis współczesnych procesów eolicznych na Mierzei Bramy Świny w powierzchniowych poletkach badawczych. W: W.Florek (red.), Geologia i geomorfologia pobrzeża i południowego Bałtyku, Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk, 7: 161–176.
• Łabuz T.A., 2009. The increase of the coastal dune area of the Swina Sandbar, West Polish coast. Zeitschrift der Deutschen Gesellschaft für Geowissenschaften 160(2): 123–135.
• Łabuz T.A., 2011. Wpływ spiętrzeń sztormowych na przebudowę profilu wybrzeża wydmowego Mierzei Bramy Świny. Czasopismo Geograficzne 82(4): 351–371.
• Łabuz T.A., 2013a. Polish coastal dunes – affecting factors and morphology. Landform Analysis, 22: 33–59.
• Łabuz T.A., 2013b. Erosion reasons and rate caused by January 2012 storm surge on accumulative Polish dune coast. W: M.Reckermann, S.Köppen (eds), Conference proceedings 7th Study Conference on BALTEX, Borgholm, Island of Öland, Sweden, 10–14 June 2013, International Baltex Secretariat, publication 53: 112–113
• Łabuz T.A., 2014a. Foredune development over 10 years (2002–2013) in relation to beach height and storm surge influence along Polish Baltic Sea coast. W: A.N.Green, J.A.G.Cooper (eds.), Proceedings 13th International Coastal Symposium , Durban, South Africa, Journal of Coastal Research, Special Issue 70: 743–748.
• Łabuz T.A., 2014b. Erosion and its rate on an accumulative Polish dune coast: the effects of the January 2012 storm surge. Oceanologia 56(2): 307–326.
• Łabuz T.A., 2014c. Metody analizy ilościowej dynamiki wydm nadmorskich w badaniach projektu FoMoBi. W: Streszczenia X Zjazdu Geomorfologów Polskich: Krajobrazy młodoglacjalne i ich morfogeneza, teraźniejszość i przyszłość, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, SGP, 16–19.09.2014, Toruń: 68.
• Łabuz T.A., 2014d. Zastosowanie naziemnego skaningu laserowego w badaniach morfografii klifowych i wydmowych nadbrzeży morskich. W: S.Rudowski, P.Sitkiewicz, R.Wróblewski (red.), II Sympozjum Morskiej Geomorfologii. Poziom Morza, linia brzegowa, Instytut Morski w Gdańsku, 24.10.2014, Gdańsk: 38–39.
• Łabuz T.A., 2015. Coastal dunes: Changes of their perception and environmental management. W: Ch.W.Finkl, Ch.Makowski (eds), Environmental management and governance. Advances in coastal and marine resources series. Coastal Research Library 8: 323–410.
• Łabuz T.A., Osóch P., 2012. Dynamika rzeźby akumulacyjnego odcinka brzegu wydmowego w rejonie Dźwirzyna. W: W.Florek (red.), Geologia i geomorfologia pobrzeża i południowego Bałtyku, Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk, 9: 97–109.
• Łabuz T.A., Osóch P., 2013. DTM models of coastal dune relief and dynamics as a tool for coast erosion and flooding prediction. W: 8th IAG International Conference on Geomorphology, 27–31.09.2013, Paris, France, 2: 1134.
• Łabuz T.A., Sławińska J., Osóch P., 2012. Issues of coastal dunes mapping in Poland. In: Book of Abstracts: IAG/AIG International Workshop on Objective Geomorphological Representation Models: Breaking through a New Geomorphological Mapping Frontier, University of Salerno, Cilento & Vallo di Diano Geopark, Italy, 15–19.10.2012: 85–87.
• Łabuz T.A., Wochna-Bartnik S., Osóch P., Sławińska J., 2013. Projekt badawczy FoMoBi i jego znaczenie w rozpoznaniu współczesnej dynamiki i różnorodności biologicznej wydm przednich polskiego wybrzeża. W: W.Florek (red.), Geologia i geomorfologia pobrzeża i południowego Bałtyku, Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk, 10: 81–98.
• Montreuil A-L., Bullard J.E., Chandler J.H., 2013. Detecting seasonal variations in embryo dune morphology using a terrestrial laser scanner. W: D.C.Conley, G.Masselink, P.E.Russell, T.J. O’Hare (eds.), Proceedings 12th International Coastal Symposium, Plymouth, England, Journal of Coastal Research, SI 65: 1313–1318.
• Pardo-Pascual J.E., García-Asenjo L., Palomar-Vázquez J., Garrigues-Talens P., 2005. New Methods and Tools to analyze beach-dune system evolution using a Real-Time Kinematic Global Positioning System and Geographic Information Systems. Journal of Coastal Research SI 49: 34–39.
• Pilecki R., 2012. Zastosowania naziemnego skanera laserowego. Czasopismo Techniczne 26(109): 223–233.
• Pye K., Blott S.J., 2008. Decadal-scale variation in dune erosion and accretion rates: an investigation of the significance of changing storm tide frequency and magnitude on the Sefton coast, UK. Geomorphology 102: 652–666.
• Rosa B., 1963. O rozwoju morfologicznym wybrzeża Polski w świetle dawnych form brzegowych. Studia Societatis Scientarum Torunensis V: 1–172.