Chemizm niezagospodarowanych wód mineralnych rejonu Buska-Zdroju i Solca-Zdroju

• Autorzy: Chowaniec J. , Gągulski T. , Gorczyca G.

Warianty tytułu

EN

Chemistry of not utilized mineral water in Busko-Zdrój and Solec-Zdrój area

• Konferencja: VI Konferencja „Modelowanie przepływu wód podziemnych” Ciechocinek, 16–18.11.2014
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In Busko-Zdrój and Solec area two types of therapeutic waters: Cl–Na, S, I and Cl–Na, I are explored. Mineralization of these waters varies from 12.1 g/dm³ to 67.0 g/dm³ (brines). In this area we are also dealing with not utilized mineral water discharges appearing as springs as well as outflows in abandoned mineshafts. There are four chemical types with mineralization from 2.37 g/dm³ to 48.45 g/dm³. Water of the SO₄–Ca type is related to a Miocene gypsum bearing series which is leached by meteoric water. This is a shallow water circulation. Water of the Cl–Na type (infiltrating brines) is linked to a deep water circulation occurring in the Upper Jurassic beds. Water of Cl–SO₄–Na and Cl–SO₄–Ca types is assorted water related to Miocene and Upper Cretaceous beds.

Słowa kluczowe

PL

wody lecznicze; woda mineralna; siarkowodór; wskaźniki hydrochemiczne; szyby górnicze

EN

therapeutic waters; mineral water; hydrogen sulphide; hydrochemical indicators; mine shafts

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/1
• Strony: 645--651
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Chowaniec J.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Gągulski T.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Gorczyca G.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• 1. CHOWANIEC J., NAJMAN J., OLSZEWSKA B. & ZUBER A. 2009 - Pochodzenie i wiek wody mineralnej w Dobrowodzie k. Buska Zdroju. Prze. Geol., (57) 4: 286-293.
• 2. DOWGIAŁŁO J. 1973 - Wyniki badań składu izotopowego tlenu i wodoru w wodach podziemnych Polski południowej. Biul. Inst. Geol., 277: 319-338.
• 3. DOWGIAŁŁO J. & PACZYŃSKI B. 2002 - Podział regionalny wód leczniczych Polski. [W:] B. Paczyński (red.), Ocena zasobów dyspozycyjnych wód potencjalnie leczniczych. Poradnik metodyczny: 16-24. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
• 4. GĄGOL J. & HERMAN G. 2000 - Wody mineralne w rejonie Buska-Zdroju i Solca-Zdroju. Prz. Geol., 48 (7): 616-618.
• 5. GĄGOL J. & HERMAN G. 2005 - Aleksandra Michalskiego (1855-1904) badania buskich wód mineralnych. Prz. geol., 53 (1): 38^0.
• 6. GĄGOL J. & HERMAN G. 2009 - Od szybu w Gadawie do odwiertu Dobrowoda G-1 koło Buska-Zdroju. Posiedzenia Naukowe Państwowego Instytutu Geologicznego (1 stycznia - 31 grudnia 2008 r.) nr 65. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 7. GRABCZAK J., SZCZEPAŃSKI A. & ZUBER A. 1987 - Uwagi na temat genezy wód mineralnych Buska i Solca. [W:] 25 lat górnictwa uzdrowiskowego. AGH, Kraków: 91-99.
• 8. GRANICZNY M., SKRZYPCZYK L. & URBAN H. 2011 - Unikalne właściwości wód leczniczych Solca Zdroju. Prz. Geol., 59 (10): 660-665.
• 9. KRAWCZYK J., MATEŃKO T., MĄDRY J. & PORWISZ B. 1999 - Wody lecznicze Buska Zdroju w świetle dotychczasowych badań. Współczesne problemy hydrogeologii, 9: 159-164. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 10. KULIKOWSKA J. 1976 - O pochodzeniu wód mineralnych w rejonie Buska i Solca i możliwości zwiększenia ich zasobów. Problemy uzdrowiskowe, nr 6/8 (104/106): 191-222.
• 11. MACIOSZCZYK A. & DOBRZYŃSKI D. 2007 - Hydrogeochemia. Strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wyd. Naukowe PWP, Warszawa.
• 12. LISIK R. & SZCZEPAŃSKI A. 2014 - Siarczkowe wody lecznicze w części zapadliska przedkarpackiego. Wyd. Fundacja POSTERIS, Kielce.
• 13. MIGASZEWSKI A. 2010 - Analiza hydrogeologiczna wód siarkowodorowych ze źródeł i studni kopanych. [W:] Lisik R. (red.), Wody siarczkowe w rejonie Buska: 295-326. Wyd. XYZ, Kielce.
• 14. OSZCZYPKO N. & OSZCZYPKO-CLOWES M. 2010 - Alpejska tektonika południowej części synklinorium miechowskiego. [W:] Lisik R. (red.), Wody siarczkowe w rejonie Buska: 109-117. Wyd. XYZ, Kielce.
• 15. PACZYŃSKI B. & SADURSKI A. (red.) 2007 - Hydrogeologia regionalna Polski, T. 2. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 16. RÓŻKOWSKI J., JÓŻWIAK K. & ANDRZEJCZUK V. 2011 - Chemizm wód podziemnych serii gipsonośnej badenu w północnej części zapadliska przedkarpackiego. Biul. Państw. Inst. Geol. 445: 573-582.
• 17. RÓŻKOWSKI J. & RÓŻKOWSKI A. 2010 - Pochodzenie mineralizacji wód siarczkowych Buska - ich paleogeneza. [W:] Lisik R. (red.), Wody siarczkowe w rejonie Buska: 151-184. Wyd. XYZ, Kielce.
• 18. SZCZEPAŃSKI A. & PORWISZ B. 2007 - Lecznicze wody siarczkowe z miejscowości Las Winiarski k. Buska Zdroju. [W:] III krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna, Geologia stosowana i ochrona środowiska. PPU DCF, Kielce: 97-112.
• 19. WINID B. & LEWKIEWICZ-MAŁYSA A. 2010 - Mineralne wody lecznicze Wysowej w świetle badań wskaźników hydrochemicznych. Wiertnictwo Nafta Gaz, 27, (1/2): 457-466. Wyd. AGH, Kraków.
• 20. ZUBER A. & GRABCZAK J. 1985 - Pochodzenie niektórych wód mineralnych rejonu Polski południowej w świetle dotychczasowych badań izotopowych. [W:] Kleczkowski A. (red.), Aktualne problemy hydrogeologii: 135-148. Wyd. AGH, Kraków.
• 21. ZUBER A., WEISE M., OSENBRUCK K. MATEŃKO T. & GRABCZAK J., 1996 - Kompleksowe zastosowanie metod hydrochemicznych, izotopowych i gazów szlachetnych dla określenia genezy i wieku wód mineralnych. Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski: 361-367.
• 22. ZUBER A., CHOWANIEC J., PORWISZ B., NAJMAN J., MOCHALSKI P., ŚLIWKA I., DULIŃSKI M. & MATEŃKO T. 2010 - Pochodzenie i wiek wód mineralnych rejonu Buska-Zdrój, określone na podstawie znaczników środowiskowych. [W:] Lisik R. (red.), Wody siarczkowe w rejonie Buska: 125-149. Wyd. XYZ, Kielce.