Wpływ robót konserwacyjnych na gatunki roślin w rowach melioracyjnych na pobagiennym obiekcie łąkowym

• Autorzy: Kiryluk A.

Warianty tytułu

EN

Influence of maintenance work on the plant of species in meliorated ditches on the post-bog meadows object

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono badania flory w rowach melioracyjnych na pobagiennym obiekcie łąkowym Supraśl Dolna w latach 2010–2012. Badano zbiorowiska roślinne występujące na skarpach i na dnie rowów w celu określenia różnorodności gatunkowej i pokrycia powierzchni przez poszczególne gatunki. Badania wykazały, że rodzaj częstotliwość wykonanie robót konserwacyjnych wpływa na stan flory w rowach, powodując zróżnicowanie bioróżnorodności, a w większości jej zmniejszeni. Stwierdzono, że w rowach melioracyjnych występowały 43 gatunki roślin naczyniowych. Najwięcej gatunków stwierdzono w zbiorowiskach roślinnych na dnie rowów. Najbardziej ubogie zbiorowiska występowały na skarpach rowów wykaszanych 2 razy w roku. W zbiorowiskach roślinnych dna rowu wykaszanego raz na 3 lata stwierdzono więcej gatunków niż w rowach z niewykaszanym dnem. Prace konserwacyjne polegające na wykaszaniu roślinności na skarpach i na dnie oraz na odmulaniu dna rowów powinny być wykonywane w sposób niezmniejszający przyrodniczych funkcji tych zbiorowisk roślinnych. Siedliska rowów melioracyjnych są miejscami lęgowymi wielu ptaków, a także zapewniają warunki bytowania dla wielu gatunków fauny.

EN

The flora surveys in the tributary ditches on the meadow post-boggy object called Lower Supraśl River were carried out in the period of 2010– –2012. The plant communities on the slopes and on the bottoms were investigated due to stipulate the species diversity and area coverage by peculiar species. The studies shown that the kind and frequency of conservation works influence the flora state in the ditches, causing the biological diversity changes and its decreasing eventually. It was discovered that 43 vascular plant species were present in tributary ditches. Most of the species were found on the bottom-communities. The poorest communities were found on the slopes in the ditches mowed twice-a-year. In the plant communities in the ditches mowed once in three years more plant species were found that in the non-mowed ones. The conservation works relying on slope and bottom plants mowing and bottom desludgins should be performed in the way not-effecting the environmental functions of plant communities. The tributary ditches are nesting grounds for many birds and assert the life conditions for many fauna species.

Słowa kluczowe

PL

łąki pobagienne; rowy melioracyjne; flora; bioróżnorodność; konserwacja rowów

EN

post-bog meadows; meliorated ditches; flora; biodiversity; conservation of ditches

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 22, No. 4
• Strony: 374--381
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., mapy, tab., zdj.

Twórcy

autor

Kiryluk A.

• Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45 A, 15-351 Białystok

Bibliografia

• BONDAR-NOWAKOWSKA E., DEJAS D., ROJEK S. 1997: Oddziaływanie robót konserwacyjnych na zbiorowisko roślinne w korycie cieku Dobra (dopływ Widawy). Roczniki AR w Poznaniu, Melioracje Inżynieria Środowiska CCXCIV, 19, cz. 1: 235–242.
• DAJDOK Z., WUCZYŃSKI A. 2005: Biocenotic differentiation, functions and protection problems of the small mid-field ditches (in Polish). In: Środowiskowe aspekty gospodarki wodnej, KOP PAN, Wrocław: 227–252.
• DĄBKOWSKI L.S., PACHUTA K. 1996. Roślinność i hydraulika koryt zarośniętych. Bibl. Wiad. IMUZ 89: 13–61.
• GAMRAT R., KOCHANOWSKA R., ARCIUSZKIEWICZ U. 2008: Różnorodność flory rowów melioracyjnych w dolinie rzeki Iny. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 528: 49–54.
• GNATOWSKI T., PAWLUŚKIEWICZ B., OLESZCZUK R., CHRZANOWSKI S. 2009. Analysis of temperature distribution changes and moisture contents of moorsh soil under permanent grassland. In: Contemporary problems of management and environmental protection: Wetlands – Their functions and protection. Ed. A. Łachacz. University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Olsztyn, Chapter III: 47–60.
• GRZYWNA A., SZAJDA J. 2008: Functioning of meadow ecosystems in river Piwonia valley 40 years after melioration. Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. – OL. PAN 5 A: 38–46.
• ILNICKI P. (red.) 1987: Warunki prowadzenia robót z zakresu melioracji i gospodarki wodnej na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych. PIOŚ, Warszawa.
• KIRYLUK A. 2004: Roślinność w rowach melioracyjnych jako wskaźnik zmian antropogenicznych łąki pobagiennej. Roczniki AR Poznań, Melior. Inż. Środ. CCCXLII 25: 231–237.
• KIRYLUK A. 2007: Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli. Wyd. IMUZ Falenty. Rozprawy Naukowe i Monografie 20: 146.
• KIRYLUK A. 2010: Species diversity of the flora in melioration ditches in dry-ground forest and post-bog meadow habitats. Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. – OL PAN 7, 130–137.
• KONDRACKI J. 1995: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 340.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Wyd. Instytutu Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków: 442.
• PODLASKA M. 2011: Flora rowów melioracyjnych nieużytkowanych łąk pobagiennych Dolnego Śląska. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie 11, 2 (34): 109–124.
• PRZYBYŁA C., BYKOWSKI J., RUTKOWSKI J. 2011: Środowiskowe uwarunkowania konserwacji cieków melioracyjnych w aspekcie wykorzystania wielozadaniowej maszyny nowej generacji. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 56(4): 73–78.
• RIIS T., SAND-JENSEN K., VESTERGAARD O. 2000: Plant communities in lowland streams: species composition and environmental factors. Aquatic Botany 66: 255–272.
• ZAŁUSKI T., KAMIEŃSKA A. 1999: Rola rowów melioracyjnych jako refugiów flory torfowiskowej na przykładzie kompleksu łąk w Koszelewkach. Fol. Univ. Agric. Stetin., Agricul. 197 (75): 373–376.
• ZBIERSKA J., SZOSZKIEWICZ K., ŁAWNICZAK A. 2002: Możliwości wykorzystania metody Mean Tropic Rank do bioindykacji rzek na przykładzie zlewni Samicy Stęszewskiej. Roczniki AR Poznań, Melior. Inż. Środ. CCCXLII, 23: 559–570.