Teoretyczne podstawy koncepcji miasta piętnastominutowego w kontekście debaty o związkach planowania przestrzennego i polityki transportowej

• Autorzy: Beim Michał

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.21.005.14948

Warianty tytułu

EN

Theoretical foundations of the concept of a fifteen-minute city in the context of the debate on the relationship between spatial planning and transport policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi omówienie koncepcji miasta piętnastominutowego. Immobilność i izolacja społeczna wywołana sytuacją pandemiczną była impulsem do poszukiwania nowych zasad organizacji przestrzeni i kierunków rozwoju miast. Jedną z odpowiedzi była koncepcja miasta piętnastominutowego, która zyskała dużą popularność dzięki wskazaniu jej przez władze Paryża. Miasto piętnastominutowe ma stanowić nie tylko najlepszą odpowiedź na wyzwania zrównoważonego rozwoju, ale również w optymalny sposób zapewniać odporność. Artykuł prezentuje ewolucję od idei zaprezentowanej przez w debacie publicznej do koncepcji badawczej. Miasto piętnastominutowe prezentowane jest także w odniesieniu do innych koncepcji urbanistycznych.

EN

The paper discusses the concept of a 15-minute city. The immobility and social isolation caused by the pandemic situation was an impulse to search for new rules of space organization and directions of urban development. One of the answers was the concept of the fifteen-minute city, which gained great popularity due to being adopted by the Paris authorities. A 15-minute city has been seen not only to be the best response to the challenges of sustainable development, but also to be an optimal resilience. The paper presents the evolution of 15-minute city: from the idea presented in the public debate to the research concept. A 15-minute city is also presented in relation to other concepts of urban development.

Słowa kluczowe

PL

planowanie przestrzenne; polityka transportowa; miasto piętnastominutowe; dostępność piesza

EN

urban planning; transport policy; fifteen minute city; walkability

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 24(1)
• Strony: 57--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Beim Michał

• Pracownia Gospodarki Przestrzennej, Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Piątkowska 94, 60-694 Poznań

• https://orcid.org/0000-0001-7103-5858

Bibliografia

• [1] Alexander C., 2008, Język wzorców. Miasta, budynki, konstrukcja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• [2] Balletto G., Ladu M., Milesi A., Borruso G., 2021, A Methodological Approach on Disused Public Properties in the 15-Minute City Perspective, Sustainability, 13(2), 593.
• [3] Banister D., Stead D., 2004, Impact of information and communications technology on transport, Transport Reviews, 24(5), 611-632.
• [4] Batty M., Xie Y., 1996, Preliminary Evidence for a Theory of the Fractal City, Environment and Planning A: Economy and Space, 28(10), 1745-1762.
• [5] Czarnecki W., 1960a, Planowanie miast i osiedli. Tom II. Miejsca pracy i zamieszkania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• [6] Czarnecki W., 1960b, Planowanie miast i osiedli. Tom III. Krajobraz i tereny zielone, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• [7] Duany A., Plater-Zyberk E., Speck J., 2001, Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of the American Dream, Macmillan, Nowy Jork.
• [8] Florida R., 2002, The Rise of the Creative Class, Basic Books, Nowy Jork.
• [9] Gothenburg 2035: Transport Strategy for a Close-Knit City, 2014, City of Gothenburg, Göteborg.
• [10] Gössling S., 2018, ICT and transport behavior: A conceptual review, International Journal of Sustainable Transportation, 12(3), 153-164.
• [11] Harris A., 2008, From London to Mumbai and back again: Gentrification and public policy in comparative perspective, Urban Studies, 45(12), 2407-2428.
• [12] Hyra D.S., 2017, Race and politics in the Cappuccino City, Chicago University Press, Chicago.
• [13] Jacobs J., 1961, The death and life of great American Cities, Random House, Nowy Jork.
• [14] Knoflacher H., 1996, Zur Harmonie von Stadt und Verkehr: Freiheit vom Zwang zum Autofahren, Böhlau Verlag, Wiedeń.
• [15] Levine J., Grengs J., Merlin L.A., 2019, From Mobility to Accessibility. Transforming Urban Transportation and Land-Use Planning, Cornell University Press, Nowy Jork.
• [16] Matteson J., 2016, Close-knit cities. Interdisciplinary Environmental Review, 17(2), 73-86.
• [17] Melia S., Parkhurst G., Barton H., 2011, The paradox of intensification, Transport Policy, 18(1), 46-52.
• [18] Moreno C., 2016, La ville du quart d’heure: pour un nouveau chrono-urbanisme. La Tribune. https://www.latribune.fr/regions/smart-cities/la-tribune-de-carlos-moreno/la-ville-du-quart-d-heure-pour-un-nouveau-chrono-urbanisme-604358.html [tekst z 5 października 2016 r.].
• [19] Moreno C., 2020, Vie urbaine et proximité à l’heure du CO¬VID-19?, Éditions de l’Observatoire, Paryż.
• [20] Moreno C., Allam Z., Chabaud D., Gall C., Pratlong F., 2021, Introducing the “15-Minute City”: Sustainability, resilience and place identity in future post-pandemic cities, Smart Cities, 4(1), 93-111.
• [21] Pajares E., Jehle U., 2021, GOAT: Ein interaktives Erreichbarkeitsinstrument zur Planung der 15-Minuten-Stadt. prezentacja wygłoszona na DFNS 2021 – Dresdner Flächennutzungssymposium, 28-29.01.2021.
• [22] Pozoukidou G., Chatziyiannaki Z., 2021, 15-Minute City: Decomposing the New Urban Planning Eutopia. Sustainability, 13(2), 928.
• [23] Salingaros N.A., 2006, Compact city replaces sprawl, [w:] A. Graafland, L. Jaye (red.), Crossover: Architecture, Urbanism, Technology; 010 Publishers, Rotterdam, 100-115.
• [24] Soja E.W., 2000, Postmetropolis critical studies of cities and regions, Blackwell Publishers, Oxford.
• [25] Streich B., 2011, Stadtplanung in der Wissensgesellschaft: Ein Handbuch. wyd. II, Springer Verlag, Wiesbaden.
• [26] Weng M., Ding N., Li J., Jin X., Xiao H., He Z., Su S., 2019, The 15-minute walkable neighbourhoods: Measurement, social inequalities and implications for building healthy communities in urban China, Journal of Transport & Health, 13, 259-273.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).