PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Kompleksy peptydów z jonami Cu2+ jako mimetyki dysmutazy ponadtlenkowej

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Peptides complexes with Cu2+ ions as mimetics of superoxide dismutase
Języki publikacji
PL
Abstrakty
EN
Disturbances in the balance between the rates of reactive oxygen species formation and the ability of cells to neutralize them are often cause dysfunction in the human body. Therefore the research on natural antioxidant systems protecting cells against destruction is very important. One of such system acting in human organism is superoxide dismutase (SOD), which is responsible for degradation of the superoxide radical anion into molecular oxygen and hydrogen peroxide. The SOD was discovered in the 40s of the twentieth century, and since then there has been a lot of research on it. Currently, these studies mainly concern searching compounds that may mimic the enzymatic activity of this protein. Groups of these compounds include, for example, peptides, salens, metalloporphyrins or vitamin derivatives. For the proper functioning of the CuZnSOD enzyme necessary is the active center containing metal ions (Rys.2). They mainly coordinate to the nitrogens of the imidazole histidine residues. Due to the fact that peptides may have many histidyl residues in their structure, they could rather than others coordinate with metal ions and they are promising compounds in studies on CuZnSOD mimetics. Therefore we will consider peptide complexes with copper(II) and zinc(II) ions as potential mimetics of superoxide dismutase. In presented review article we have focused on the differences in the coordination manner of divalent copper ions by linear, cyclic and branched peptides. As well as the possibility of creating hetero- and homo-dinuclear complexes are discussed. Moreover we have compared the ability of these complexes to decomposition the superoxide radical with activity of native enzyme.
Rocznik
Strony
735--759
Opis fizyczny
Bibliogr. 97 poz., schem., tab.
Twórcy
  • Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wydział Farmaceutyczny, ul. Borowska 211, 50-556 Wrocław
  • Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wydział Farmaceutyczny, ul. Borowska 211, 50-556 Wrocław
Bibliografia
  • [1] M. Woźniak, M. Czyż, Postępy Hig. Med. Dosw., 2008, 62, 613.
  • [2] K. Rahman, Clin. Interv. Aging, 2007, 2, 219.
  • [3] G. Bartosz, Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie., PWN, Warszawa, 2004.
  • [4] T. Mann, D. Keilin, Proc. R. Soc. Lond. B, 1938, 126, 303.
  • [5] H. Markowitz, G.E. Cartwright, M. Wintrobe, J. Biol. Chem. 1959, 234, 40.
  • [6] J.R. Kimmel, J. Biol. Chem., 1959, 234, 460.
  • [7] F.I. McCord, J. Biol. Chem., 1970, 245, 1374.
  • [8] F.I. McCord, J. Biol. Chem., 1969, 244, 6056.
  • [9] F.I. McCord, J. Biol. Chem., 1969, 244, 6049.
  • [10] J.V. Bannister, W.H. Bannister, G. Rotilio, Crit. Rev. Biochem. Mol. Biol., 1987, 22, 111.
  • [11] H.E. Parge, R.A. Hallewellt, J.A. Tainer, Proc. Natl. Acad. Sci. USA., 1992, 89, 6109.
  • [12] I.N. Zelko, T.J. Mariani, R.J. Folz, Free Radic. Biol. Med., 2002, 33, 337.
  • [13] P. Bueno, J. Varela, G. Gimenez-Gallego, L.A. Del Rio, Plant Physiol., 1995, 108, 1151.
  • [14] S. Ammendola, P. Pasquali, F. Pacello, G. Rotilio, M. Castor, S.J. Libby, N. Figueroa-Bossi, L. Bossi, F.C. Fang, A. Battistoni, J. Biol. Chem., 2008, 283, 13688.
  • [15] L.A. Sturtz, K. Diekert, L.T. Jensen, R. Lill, V.C. Culotta, J. Biol. Chem., 2001, 276, 38084.
  • [16] D.J. Kliebenstein, R.A. Monde, R.L. Last, Plant Physiol., 1998, 118, 637.
  • [17] F. Frederick, J. Yost, J. Biol. Chem., 1973, 248, 4905.
  • [18] S. Kanematsu, K. Asada, Arch. Biochem. Biophys., 1979, 195, 535.
  • [19] O.A. Asojo, E.J. Schott, G.R. Vasta, A.M. Silva, Acta Crystallogr. Sect. F Struct. Biol. Cryst. Commun., 2006, 62, 1072.
  • [20] B.B. Keele, J.M. McCord, I. Fridovich, J. Biol. Chem., 1970, 245, 6176.
  • [21] F.I. Weisiger, J. Biol. Chem., 1973, 248, 4893.
  • [22] E. Fréalle, C. Noel, E. Viscogliosi, D. Camus, E. Dei-Cas, L. Delhaes, Immunol. Med. Microbiol., 2005, 45, 411.
  • [23] H.D. Youn, E.J. Kim, J.H. Roe, Y.C. Hah, S.O. Kang, Biochem. J., 1996, 318, 889.
  • [24] I. Fridovich, J. Biol. Chem., 1997, 272, 18515.
  • [25] D.K. St. Clair, T.D. Oberley, K.E. Muse, W.H. St. Clair, Free Radic. Biol. Med., 1994, 16, 275.
  • [26] J.R. Wispe, B.B. Warner, J.C. Clark, C.R. Dey, J. Neuman, S.W. Glasser, J.D. Crapo, L.Y. Chang, J.A. Whitsett, J. Biol. Chem., 1992, 267, 23937.
  • [27] S.L. Marklund, E. Holme, L. Hellner, Clin. Chim. Acta., 1982, 126, 41.
  • [28] S.L. Marklund, Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 1982, 79, 7634.
  • [29] M. Skrzycki, H. Czeczot, Postep. Hig. Med. Dosw., 2004, 58, 301.
  • [30] D. Levanon, J. Lieman-Hurwitz, N. Dafni, M. Wigderson, L. Sherman, Y. Bernstein, Z. Laver-Rudich, E. Danciger, O. Stein, Y. Groner, EMBO J., 1985, 4, 11.
  • [31] J.A. Tainer, E.D. Getzoff, K.M. Beem, J.S. Richardson, D.C. Richardson, J. Mol. Biol., 1982, 160, 181.
  • [32] F.I. Forman, J. Biol. Chem., 1913, 248, 2645.
  • [33] I.A. Abreu, D.E. Cabelli, Biochim. Biophys. Acta - Proteins Proteomics, 2010, 1804, 263.
  • [34] P.J. Hart, M.M. Balbirnie, N.L. Ogihara, A.M. Nersissian, M.S. Weiss, J.S. Valentine, D. Eisenberg, Biochemistry, 1999, 38, 2161.
  • [35] L.L. Costanzo, G. De Guidi, S. Giuffrida, E. Rizzarelli, G. Vecchio, J. Inorg. Biochem., 1993, 50, 213.
  • [36] H.A. Azab, C. Luchinat, L. Band, M.S. Viezzoli, M. Borsari, M. Sola, Inorg. Chem., 1992, 31, 4649.
  • [31] D. Klug, J. Rabani, I. Fridovich, J. Biol. Chem., 1912, 247, 4839.
  • [38] R.N. Patel, K.B. Pandeya, J. Inorg. Biochem., 1998, 72, 109.
  • [39] D.R. Brown, C. Clive, S.J. Haswell, J. Neurochem., 2001, 76, 69.
  • [40] Á. Danes, K. Selmeczi, D. Arus, D. Szunyogh, T. Gajda, Int. J. Pept. Res. Ther., 2018, 24, 511.
  • [41] A. Jancso, Z. Paksi, N. Jakab, B. Gyurcsik, A. Rockenbauer, T. Gajda, Dalt. Trans., 2005, 19, 3181.
  • [42] G. Csire, S. Timári, J. Aształos, J.M. Király, M. Kiss, K. Vámagy, J. Inorg. Biochem., 2011, 177, 198.
  • [43] D. Vaslensin, Ł. Szyrwiel, F. Camponeschi, M. Rowińska-Zyrek, E. Molteni, E. Jankowska, A. Szymańska, E. Gaggelli, G. Valensin, H. Kozłowski, Inorg. Chem., 2009, 48, 1330.
  • [44] D.R. Brown, B.S. Wong, F. Hafiz, C. Clive, S.J. Haswell, I.M. Jones, Biochem. J., 1999, 344, 1.
  • [45] A. Kotynia, T. Janek, Ż. Czyżnikowska, S. Bielińska, W. Kamysz, J. Brasuń, Int. J. Pept. Res. Ther., 2011, 23, 431.
  • [46] F.I. Beauchamp, Anal. Biochem., 1911, 44, 216.
  • [47] D.A. Kostić, D.S. Dimitrijević, G.S. Stojanović, I.R. Palić, A.S. Dordević, J.D. Ickovski, J. Chem., 2015, 2015.
  • [48] C.G. Goldstein, Ch. Michel, W. Bors, M. Saran, G. Czapski, Free Radic. Biol. Med., 1988, 4, 295.
  • [49] L. Szyrwiel, M. Shimura, B. Setner, Z. Szewczuk, K. Malec, W. Malinka, J. Brasun, J.S. Pap, Int. J. Pept. Res. Ther., 2019, 25, 111.
  • [50] L.W. Kaska, C. Carrano, J. Michalowski, J. Jackson, Bioinorg. Chem., 1918, 8, 225.
  • [51] M. Sun, S. Zigman, Anal. Biochem., 1918, 90, 81.
  • [52] H.P. Misra, I. Fridovich, J. Biol. Chem., 1912, 247, 3110.
  • [53] S. Marklund, G. Marklund, Eur. J. Biochem., 1914, 47, 469.
  • [54] R. Gao, Z. Yuan, Z. Zhao, X. Gao, Bioelectrochemistry Bioenerg., 1998, 45, 41.
  • [55] Y. Kono, Arch. Biochem. Biophys., 1918, 186, 189.
  • [56] N. Crosti, T. Servidei, J. Bajer, A. Serra, Clin. Chem. Lab. Med., 1981, 25, 265.
  • [51] R.E. Bensinger, C.M. Johnson, Anal. Biochem., 1981, 116, 142.
  • [58] S. Girotti, F. Fini, E. Ferri, R. Budini, S. Piazzi, D. Cantagalli, Talanta., 2000, 51, 685.
  • [59] T.V. Zhidkova, E.V. Proskurnina, E.A. Parfenov, Y.A. Vladimirov, Anal. Bioanal. Chem., 2011, 401, 381.
  • [60] R. Pogni, M.C. Baratto, E. Busi, R. Basosi, J. Inorg. Biochem., 1999, 73, 151.
  • [61] A. Myari, G. Malandrinos, J. Plakatouras, N. Hadjiliadis, I. Sovago, Bioinorg. Chem. Appl., 2003, 1, 99.
  • [62] B. Bóka, A. Myari, I. Sóvágó, N. Hadjiliadis, J. Inorg. Biochem., 2004, 98, 113.
  • [63] S. Rajković, C. Kállay, R. Serényi, G. Malandrinos, N. Hadjiliadis, D. Sanna, I. Sóvágó, Dalt. Trans., 2008, 37, 5059.
  • [64] M. Ciuffi, C. Cellai, S. Franchi-Micheli, P. Failli, L. Zilletti, M. Ginanneschi, M. Chelli, A.M. Papini, F. Paoletti, Pharmacol. Res., 1998, 38, 279.
  • [65] M. Casolaro, M. Chelli, M. Ginanneschi, F. Laschi, L. Messori, M. Muniz-Miranda, A.M. Papini, T. Kowalik-Jankowska, H. Kozlowski, J. Inorg. Biochem., 2002, 89, 181.
  • [66] M. Casolaro, M. Chelli, M. Ginanneschi, F. Laschi, M. Muniz-Miranda, A.M. Papini, G. Sbrana, Spectrochim. Acta - Part A Mol. Biomol. Spectrosc., 1999, 55, 1675.
  • [67] Z. Paksi, A. Jancsó, F. Pacello, N. Nagy, A. Battistoni, T. Gajda, J. Inorg. Biochem., 2008, 102, 1700.
  • [68] C. Kállay, K. Várnagy, G. Malandrinos, N. Hadjiliadis, D. Sanna, I. Sóvágó, Inorgánica Chim. Acta., 2009, 362, 935.
  • [69] D.R. Brown, H. Kozlowski, Dalton Trans., 2004, 1907.
  • [70] H.A. Kretzschmar, S.B. Pruisner, L.E. Stowring, S.J. DeArmond, Am. J. Pathol., 1986, 122, 1.
  • [71] D.R. Brown, A. Besinger, Biochem. J., 1998, 334, 423.
  • [72] D. La Mendola, R.P. Bonomo, S. Caminati, G. Di Natale, S.S. Emmi, Ö. Hansson, G. Maccarrone, G. Pappalardo, A. Pietropaolo, E. Rizzarelli, J. Inorg. Biochem., 2009, 103, 195.
  • [73] P. Stańczak, H. Kozowski, Biochem. Biophys. Res. Commun., 2007, 352, 198.
  • [74] J. Yin, J. Zhuang, S. Lv, Y. Mu, J. Mol. Recognit., 2018, 31, 1.
  • [75] F. Yan, G. Yan, S. Lv, N. Shen, Y. Mu, T. Chen, P. Gong, Y. Xu, L. Lv, J. Liu, J. Shen, G. Luo, Int. J. Biochem. Cell Biol., 2011, 43, 1802.
  • [76] C.J. White, A.K. Yudin, Nat. Chem., 2011, 3, 509.
  • [77] D.J. Craik, Y. Young Shim, U. Göransson, G.P. Moss, N. Tan, P.D. Jadhav, J. Shen, M.J.T. Reaney, Biopolymers., 2016, 106, 917.
  • [78] G. Arena, R.P. Bonomo, L. Casella, M. Gullotti, G. Impellizzeri, G. Maccarrone, E. Rizzarelli, J. Chem. Soc., Dalt. Trans., 1991, 3203.
  • [79] G. Arena, G. Impellizzeri, G. Maccarrone, G. Pappalardo, D. Sciotto, E. Rizzarelli, J. Chem. Soc., Perkin Trans., 1992, 2, 371.
  • [80] S. Kubota, J.T. Yang, Proc Natl Acad Sci U S A, 1984, 81, 3283.
  • [81] R.P. Bonomo, E. Conte, G. Impellizzeri, G. Pappalardo, R. Purrello, E. Rizzarelli, J. Chem. Soc., Dalt. Trans., 1996, 3093.
  • [82] R.P. Bonomo, R. Marchelli, G. Tabbi, J. Inorg. Biochem., 1995, 60, 205.
  • [83] R.P. Bonomo, G. Impellizzeri, G. Pappalardo, R. Purrello, E. Rizzarelli, G. Tabbi, J. Chem. Soc. - Dalt. Trans., 1998, 3851.
  • [84] G. Formicka-Kozlowska, H. Kozlowska, I.Z. Siemion, K. Sobczyk, E. Nawrocka, J. Inorg. Biochem., 1981, 15, 201.
  • [85] L.D. Pettit, I. Steel, G. Formicka-Kozlowska, T. Tatarowski, M. Bataille, J. Chem. Soc. Dalt. Trans., 1985, 535.
  • [86] M. Bataille, G. Formicka-Kozlowska, H. Kozlowski, L.D. Pettit, I. Steel, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1984, 231.
  • [87] A. Fragoso, P. Lamosa, R. Delgado, O. Iranzo, Chem. - A Eur. J., 2013, 19, 2076.
  • [88] A. Fragoso, T. Carvalho, P. Rousselot-Pailley, M.M. Correia Dos Santos, R. Delgado, O. Iranzo, Chem. - A Eur. J., 2015, 21, 13100.
  • [89] J.F. Galey, B.D.-L. Reverend, A. Lebkiri, L.D. Pettit, S.I. Pyburn, H. Kozlowski, J. Chem. Soc. Dalt. Trans., 1991, 2281-2287
  • [90] A. Fragoso, R. Delgado, O. Iranzo, Dalt. Trans., 2013, 42, 6182.
  • [91] A. Kotynia, Z. Czyznikowska, S. Bielińska, Ł. Szyrwiel, W. Kamysz, W. Malinka, J. Brasuń, New J. Chem., 2014, 38, 5198.
  • [92] A. Kotynia, S. Bielińska, W. Kamysz, J. Brasuń, Dalt. Trans., 2012, 41, 12114.
  • [93] G. Arena, R.P. Bonomo, G. Impellizzeri, R.M. Izatt, J.D. Lamb, E. Rizzarelli, Am. Chem. Soc., 1987, 26, 795.
  • [94] Á. Danes, N. V. May, K. Selmeczi, Z. Darula, A. Szorcsik, F. Matyuska, T. Pali, T. Gajda, New J. Chem., 2017, 41, 808.
  • [95] Á. Danes, K. Selmeczi, N. V. May, T. Gajda, New J. Chem., 2018, 42, 7746.
  • [96] Ł. Szyrwiel, J.S. Pap, Ł. Szczukowski, Z. Kemer, J. Brasuń, B. Setner, Z. Szewczuk, W. Malinka, RSC Adv., 2015, 5, 56922.
  • [97] Ł. Szyrwiel, Ł. Szczukowski, J.S. Pap, B. Setner, Z. Szewczuk, W. Malinka, Inorg. Chem., 2014, 53, 7951.
Uwagi
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-52e42dcf-fac5-4b85-ae8d-4727e240504c
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.