Przemiany rezydencji szlacheckich na obszarze Śląska Cieszyńskiego

• Autorzy: Sokół M.

Warianty tytułu

EN

Changes noble residence in area of Śląsk Cieszyński

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia przemiany wybranych rezydencji szlacheckich na Śląsku Cieszyńskim od czasu ich powstania do dnia dzisiejszego. Liczne dwory, pałace i zamki, wybudowane na terenie Śląska Cieszyńskiego, przetrwały do dziś przechodząc przemiany związane zarówno z ich funkcją, formą, jak i zagospodarowaniem terenu wokół. Niektóre obiekty zostały wybudowane jako zamki, pierwotnie pełniąc funkcję obronną, przebudowane na siedziby ziemskie, pałace i w tej formie przetrwały do dziś, zmieniły w ubiegłym wieku swoją funkcję. Artykuł zawiera przedstawienie opisanych zmian, wykorzystując zachowaną ikonografię wybranych obiektów z terenu Śląska Cieszyńskiego oraz analizę przemian na przykładzie pałacu w Zebrzydowicach.

EN

This article presents the transformation of selected noble residence in the area of Śląsk Cieszyński since their inception to the present day. Many stately homes, palaces and castles built on the area of Śląsk Cieszyński, have survived to this day by going changes associated with both their function, form and land development around. Some objects have been built as a castle, serving primarily defensive function, rebuilt the headquarters of gravity, and in this form palaces have survived to this Day and finaly in the last century, changing its function. Article contains a presentation of the changes described using the iconography of selected objects preserved from the area of Śląsk Cieszyński and the analysis of changes on the example of the palace in Zebrzydowice.

Słowa kluczowe

PL

rezydencja szlachecka; dwór; pałac; zamek; Śląsk Cieszyński

EN

noble residence; manor; palace; castle; Cieszyn Silesia

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2012
• Tom: z. 51
• Strony: 79--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Sokół M.

• Politechnika Śląska. Wydział Architektury

Bibliografia

• 1. Gumiński S.: Pałac w Zebrzydowicach. Dokumentacja naukowa. Wykonano w ramach prac Zespołu Dokumentacyjnego przy Katedrze Historii Sztuki Nowożytnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 1959.
• 2. Thullie Cz.: Zabytki Architektoniczne Województw Katowickiego i Opolskiego. Przewodnik. Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1969.
• 3. Walter M.: Ewidencja założenia pałacowo-parkowego w Zebrzydowicach. Przedsiębiorstwo "ARCHEO-HORTUS". Czeladź 1990.
• 4. Rejduch-Sarnkowa I., Samek J.: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Tom 6. Zeszyt 3. Miasto Cieszyn i Powiat Cieszyński. Instytut Sztuki PAN i Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach. Warszawa 1974.
• 5. Makowski M.: Szlacheckie siedziby na Śląsku Cieszyńskim. Muzeum Śląska Cieszyńskiego i REGlO Regionalni vydavatelstvi Irena Cicha 2005.
• 6. Makowski M.: Rodzina baronów von Mattencloit na Zebrzydowicach (1747-1888). Cieszyn 1996.
• 7. Poloczkowa B.: Testament Jerzego Liszki. Głos Ziemi Cieszyńskiej.
• 8. Gabzdyl A.: Kronika Zebrzydowic. Majątek hrabiego Larischa-Moonnicha z Karwiny. Rękopis z 1949 roku