Porcelanowy ogród. Flora w ceramice europejskiej XVIII–XX wieku

• Autorzy: Grzejszczak Ł.

Warianty tytułu

EN

Porcelain Garden. Flora in the European Ceramics from the 18th to the 20th Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ojczyzną porcelany są Chiny, gdzie produkowana była już w czasach dynastii Han (206 p.n.e.–220 n.e.) i udoskonalona za panowania dynastii Tang (618–906) i Song (960–1279). W Europie porcelana pojawiła się dopiero po upływie stuleci. Pierwsze wiadomości zawierała relacja Marco Polo z podróży do Chin. A do XVI w. zaczęły docierać obiekty eksportowane przez Portugalczyków i Holendrów. Wzbudzały zachwyt kolekcjonerów i dostarczały inspiracji. Od XV w. podejmowano prace zmierzające do wynalezienia europejskiej porcelany. Udało się to z chwilą założenia w 1710 r. Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśni, a później dość licznych wytwórni m.in.: w Wiedniu, Berlinie, Nymphenburgu, Ludwigsburgu, Sèvres oraz polskich w Korcu i Baranówce. Dekoracje wczesnych wyrobów naśladowały porcelanę chińską i japońską, a jednym z popularnych motywów – malowanych emaliami ceramicznymi – były formy floralne, w tym kwiaty mające w sztuce orientalnej znaczenie symboliczne. Artykuł prezentuje historyczny rozwój form i rodzajów motywów kwiatowych wykorzystywanych w dekoracji wyrobów ceramicznych. Omówiono różnorodne źródła inspiracji motywami florystycznymi i zmieniającą się stylistykę dekoracji, która odpowiadała aktualnym prądom artystycznym (od rokoka do art deco).

EN

The homeland of porcelain is China, where it was produced in the times of the Han Dynasty (206 B.C.–220 A.D.) and improved during the reign of the Tang Dynasty (618–906) and the Song Dynasty (960–1279). In Europe, porcelain appeared only after centuries. The first news came with Marco Polo’s account of his trip to China. In the 16th century objects exported by the Portuguese and the Dutch appeared. They aroused delight among the collectors and provided inspiration. From the 15th century work aimed at inventing European porcelain was undertaken. The success came with the foundation of the Royal porcelain factory in Meissen in 1710, and subsequently with quite a number of manufactories in Vienna, Berlin, Nymphenburg, Ludwigsburg, Sèvres and Polish factories in Korzec and Baranówka. Decoration of the early products imitated Chinese and Japanese porcelain, and one of the popular motifs – painted with ceramic enamels – were floral forms, including flowers having symbolic meaning in Oriental art. The article presents the historical development of the forms and types of floral motifs used in the decoration of ceramic products. It discusses various sources of inspiration evoked by floristic motifs, and the changing style of decoration, which corresponded to the current artistic styles (from rococo to art deco).

Słowa kluczowe

PL

porcelana; motywy dekoracyjne; porcelana europejska; historia; Chiny; Japonia

EN

porcelain; decorative motifs; European porcelain; history; China; Japan

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 68, nr 1
• Strony: 11--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., fot.

Twórcy

autor

Grzejszczak Ł.

• Politechnika Łódzka, Instytut Architektury Tekstyliów

Bibliografia

• [1] Nowak J. (1934), Katalog wystawy kobierców mahometańskich ceramiki azjatyckiej i europejskiej urządzonej w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków, 65–69.
• [2] Maleszko-Sobkowiak K., Redlak M. (1990), Porcelana chińska epoki Qing (1644–1911) ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie [kat. wyst. Muzeum w Nieborowie i Arkadii], Warszawa.
• [3] Pacana B., Romanowicz B. (2015), W przestrzeni Smoka. Sztuka chińska w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie [kat. wyst. luty–maj 2015], Kraków, 297.
• [4] Róż-Mielecka D. (1998), Pierwiastek boski. Niezwykłość i wprawa, czyli dawna sztuka Japonii, Wrocław, 40–41.
• [5] Piątkiewicz-Dereniowa M. (1996), Fajanse z Delft w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków, 9, 11, 13, 20.
• [6] Szwejkowska H. (1961), Książka drukowana XV–XVIII w. Zarys historyczny, Wrocław–Warszawa, 138, 159.
• [7] Danckert L. (2008), Leksykon porcelany europejskiej, Gdańsk, 58, 163, 360, 503, 659.
• [8] Piątkiewicz-Dereniowa M. (1983), Porcelana miśnieńska w zbiorach Wawelskich. [kat. zbiorów], t. 1–2, Kraków, 65, 94, 106.
• [9] Sozańska J.(2002), Porcelana z wytwórni europejskich. [kat. zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu], Wrocław, 34, 38.
• [10] Helfricht J.(2012), A small Lexicon of Meissen Porcelain, Husum, 65.
• [11] Walcha O. (1975), Meißner Porzellan, Drezden.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).