Food waste in Polish households as an economic problem

• Autorzy: Siedlecka Agnieszka , Krzyżanowska Krystyna , Kuflewska Wioleta

Identyfikatory

DOI

10.34659/eis.2024.90.3.704

Warianty tytułu

PL

Marnotrawstwo żywności w polskich gospodarstwach domowych jako problem ekonomiczny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of our research was to investigate the scale and causes of food waste in households and its economic consequences, as well as the respondents’ attempts to curb food waste. Empirical research was performed in 2023 in the form of a diagnostic survey employing a standardised questionnaire on a total of 802 subjects. It was found that most frequently wasted food included ready meals, bread, vegetables and fruit. Exceeding the expiration date, food spoilage, and preparing excessive amounts of food were the most common reasons for wasting food. To limit food waste, the respondents used measures such as freezing food to eat later, drawing up a shopping list, using food to prepare other meals, checking the expiration date and purchasing less food. It was also found that during the constant rise in food prices in 2022, the respondents used these measures more often than before. A large-scale information campaign is required to raise awareness of the necessity of preventing food waste.

PL

Celem badań było rozpoznanie zakresu i przyczyn marnowania żywności w gospodarstwach domowych oraz skutków ekonomicznych, a także zakresu działań podejmowanych przez respondentów w celu ograniczania strat. Badania empiryczne przeprowadzone zostały w 2023 roku metodą sondażu diagnostycznego z techniką ankiety według standaryzowanego kwestionariusza ankiety i objęto nimi 802 osoby. Z przeprowadzonych badań wynika, że wśród najczęściej wyrzucanych produktów żywnościowych znalazły się dania gotowe, pieczywo, warzywa i owoce. Przekroczenie terminu ważności, zepsucie żywności i przygotowanie zbyt dużych ilości jedzenia wymieniane były jako najczęstsze przyczyny wyrzucania artykułów żywnościowych. W celu ograniczania marnotrawstwa żywności respondenci podejmowali takie działania, jak: zamrażanie i spożywanie w późniejszym terminie, sporządzanie listy potrzebnych produktów przed zakupami, wykorzystywanie produktów do przygotowania innych potraw na ich bazie, sprawdzanie terminów ważności i robienie mniejszych zakupów, przy czym w okresie systematycznego wzrostu cen artykułów żywnościowych w 2022 roku respondenci częściej podejmowali te działania niż wcześniej. Niezbędna jest szeroko zakrojona działalności informacyjna, mająca na celu budowanie świadomości społecznej o konieczności przeciwdziałania marnowaniu żywności.

Słowa kluczowe

EN

food waste; household; financial loss

PL

marnotrawstwo żywności; gospodarstwo domowe; strata finansowa

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Economics and Environment
• Rocznik: 2024
• Tom: No. 3
• Strony: art. no. 704
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Siedlecka Agnieszka

• John Paul II University in Biala Podlaska, Sidorska Street 95/97, 21-500 Biała Podlaska, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-1853-0590

autor

Krzyżanowska Krystyna

• Warsaw University of Life Sciences

• https://orcid.org/0000-0002-4160-6661

autor

Kuflewska Wioleta

• John Paul II University in Biala Podlaska

• https://orcid.org/0000-0003-3534-3647

Bibliografia

• Boiteau, J. M., & Pingali, P. (2023). Can we agree on a food loss and waste definition? An assessment of definitional elements for a globally applicable framework. Global Food Security, 37, 100677. https://doi.org/10.1016/j.gfs.2023.100677
• Dąbrowska, A., & Janoś-Kresło, M. (2013). Marnowanie żywności jako problem społeczny. Handel Wewnętrzny, 4(345), 14-26. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-81a1cb93-d425-4e42-821d-6370c9df1947 (in Polish).
• Eurostat. (2023). Food waste and food waste prevention by NACE Rev. 2 activity – tonnes of fresh mass. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/env_wasfw/default/table?lang=en
• FAO. (2014). SAVE FOOD: Global Initiative on Food Loss and Waste Reduction Definitional framework of food loss. https://www.ipcinfo.org/fileadmin/user_upload/save-food/PDF/FLW_Definition_and_Scope_2014.pdf
• Federacja Polskich Banków Żywności. (2013). Raport Federacji Polskich Banków Żywności: Zapobieganie marnowaniu żywności z korzyścią dla społeczeństwa. https://suwalki.bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2019/01/raport-marnowanie-zywnosci-2013.pdf (in Polish).
• Federacja Polskich Banków Żywności. (2020). Nie marnuj jedzenia 2020. Raport Federacji Polskich Banków Żywności. https://bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2020/10/Raport_NieMarnujJedzenia_2020.pdf (in Polish).
• Fundacja Nasza Ziemia. (2023). 12 świątecznych ekonawyków. https://lo5.wroc.pl/wp-content/uploads/2023/12/swiateczne_ekonawyki.pdf (in Polish).
• Gosiewska, M. (2013). Nie marnuj żywności: myśl ekologicznie. Przemysł Spożywczy, 67(9), 41-44. https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.baztech-a77e24fe-ba68-4f0f-bbbf-a8eecce8741b (in Polish).
• GUS. (2022). Budżety gospodarstw domowych w 2021 roku. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci/budzety-gospodarstw-domowych-w-2021-roku,9,17.html (in Polish).
• GUS. (2024). Półroczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych od 1989 roku. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-pot-inflacja-/polroczne-wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-w-latach-1989-2014/# (in Polish).
• Jakubowska, D. (2022). Nieracjonalne gospodarowanie żywnością w gospodarstwach domowych - analiza zachowań studentów. Management and Quality – Zarządzanie i Jakość, 4(2), 51-60. http://zij.edu.pl/wp-content/uploads/2022/07/Vol-4-no-2-nowa-wersja-51-60.pdf (in Polish).
• Kalinowski, S., & Wyduba, W. (2020). Moja sytuacja w okresie koronawirusa. Raport z badań. Część I. https://www.irwirpan.waw.pl/dir_upload/site/files/IRWiR_PAN/Raport_cz.1.pdf (in Polish).
• Korzeniowska-Ginter, R., & Dereszewska, A. (2018). Skala marnotrawstwa wyrobów piekarskich w gospodarstwach domowych. Roczniki Naukowe SERiA, XX(2), 91-97. https://dx.doi.org/10.22004/ag.econ.293646 (in Polish).
• Kosseva, M. R., & Webb, C. (Eds.). (2013). Food Industry Wastes – Assessment and Recuperation of Commodities. London: Elsevier Science Publishing.
• Kraków.pl. (2021, December 21). Po świętach podziel się jedzeniem w jadłodzielni! https://www.krakow.pl/aktualnosci/255829,29,komunikat,po_swietach_podziel_sie_jedzeniem_w_jadlodzielni_.html?_ga=2.226592669.1445280431.1640590284-10042732.1640089299 (in Polish).
• Łaba, S. (2020). Wstęp. In S. Łaba (Ed.), Straty i marnotrawstwo żywności w Polsce. Skala i przyczyny problemu (pp. 5). Warszawa: Wydawnictwo IOŚ-PIB. (in Polish).
• Łaba, S., Bilska, B., Tomaszewska, M., Łaba, R., Szczepański, K., Tul-Krzyszczuk, A., Kosicka-Gębska, M., & Kołożyn-Krajewska, D. (2020). Próba oszacowania strat i marnotrawstwa żywności w Polsce. Przemysł Spożywczy, 74, 10-18. http://dx.doi.org/10.15199/65.2020.11.2 (in Polish).
• Lemanowicz, M., & Jasiulewicz, A. (2023). Marnotrawstwo żywności w gospodarstwach domowych w Polsce a zrównoważona konsumpcja. Marketing I Rynek, XXX(6), 25-33. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2023.6.3 (in Polish).
• Lorek, S., & Fuchs, D. (2013). Strong sustainable consumption governance - precondition for a degrowth path? Journal of Cleaner Production, 38, 36-43. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2011.08.008
• Luchs, M. G. (Ed.). (2011). Toward a sustainable marketplace: Expanding options and benefits for consumers. Journal of Research for Consumers, 19, 1-12. https://scholarworks.wm.edu/businesspubs/1/
• Malinowski, S. (2012). Ku nowoczesności – CAWI jako metoda badawcza w naukach o obronności – wybrane zagadnienia. Studia Bezpieczeństwa Narodowego, 3(1), 403-409. https://doi.org/10.37055/sbn/129788 (in Polish).
• Mitka, M. (2022). Marnowanie żywności w gospodarstwach domowych w Polsce. Problems of Economics and Law, 4(1), 1-14. https://journals.anstar.edu.pl/index.php/pel/article/view/348 (in Polish).
• Morawski, P. (2021). Internet w metodykach badań ilościowych. In Ł. Sułkowski, R. Lenart-Gasiniec & K. Kolasińska-Morawska (Eds.), Metody badań ilościowych w zarządzaniu (pp. 195-226). Łódź: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk. (in Polish).
• Najwyższa Izba Kontroli. (2021). Przeciwdziałanie marnowaniu żywności. https://www.nik.gov.pl/plik/id,25262,vp,28013.pdf (in Polish).
• Neffe-Skocińska, K., Tomaszewska, M., Bilska, B., & Kołożyn-Krajewska, D. (2020). Zachowania starszych konsumentów wobec zjawiska marnotrawstwa żywności. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1(122), 122-136. https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2020/06/09_Neffe.pdf (in Polish).
• Niedek, M., & Krajewski, K. (2021). Problematyka marnowania żywności w Polsce a kształtowanie wzorca zrównoważonej konsumpcji. Studia Ecologiae et Bioethicae, 1(2), 17-28. http://doi.org/10.21697/seb.2021.19.2.02 (in Polish).
• Piotrowska-Puchała, A., & Stasiak, S. (2019). Zachowanie konsumentów wobec zjawiska marnowania żywności – analiza przypadku. Intercathedra, 3(40), 253-260. https://www.researchgate.net/publication/353211546_ZACHOWANIE_KONSUMENTOW_WOBEC_ZJAWISKA_MARNOWANIA_ZYWNOSCI_-ANALIZA_PRZYPADKU (in Polish).
• Śmiechowska, M. (2015). Zrównoważona konsumpcja a marnotrawstwo żywności. Annales Academiae Medicae Gedanensis, 45, 89-97. https://annales.gumed.edu.pl/articles/180 (in Polish).
• Sroczyński, R. (2022, December 19). Marnowanie jedzenia na święta. „Nie do końca zdajemy sobie sprawę ze skali problemu”. https://www.tvp.pl/65172242/marnowanie-jedzenia-na-swieta-nie-do-konca-zdajemy-sobie-sprawe-ze-skali-problemu (in Polish).
• Szczygieł, D., & Kadzikowska-Wrzosek, R. (2014). Emocje a zachowania żywieniowe – przegląd badań. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 86, 69-79. https://sj.umg.edu.pl/sites/default/files/ZN322.pdf (in Polish).
• Timmermans, A. M. J. (2015). Fusions Food waste data set for EU-28: New Estimates and Environmental Impact. https://research.wur.nl/en/publications/fusions-food-waste-data-set-for-eu-28-new-estimates-and-environme
• Tomaszewska, M., Bilska, B., Kołożyn-Krajewska, D., & Piecek, M. (2020). Analiza przyczyn marnotrawstwa żywności w polskich gospodarstwach domowych. In S. Łaba (Ed.), Straty i marnotrawstwo żywności w Polsce. Skala i przyczyny problemu (pp. 107-127). Warszawa: Wydawnictwo IOŚ-PIB. (in Polish).
• Wrzosek, M., Kołożyn-Krajewska, D., & Krajewski, K. (2014). Ocena strat i marnotrawstwa żywności w obiektach handlowych a działania strategiczne handlu: wyniki badań. Marketing i Rynek, 6, 835-849. (in Polish).
• Żurek, J. (2023). Wpływ wybranych determinant ekonomicznych, demograficznych i kulturowych na zachowania żywieniowe konsumentów. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 73(1), 166-180. https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.1.10 (in Polish).
• Żyromska, E., Bilska, B., & Kołożyn-Krajewska, D. (2020). Wybrane zwyczaje zakupowe mieszkańców województwa łódzkiego jako przyczyna marnotrawstwa żywności. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3(124), 143-157. http://doi.org/10.15193/zntj/2020/124/354 (in Polish).