Planowana kopalnia odkrywkowa na złożu węgla brunatnego „Oczkowice” zagrożeniem dla gospodarki wodnej i środowiska południowo-zachodniej Wielkopolski

• Autorzy: Przybyłek J. , Dąbrowski S.

Warianty tytułu

EN

The planned “Oczkowice” opencast brown coal mine as a threat to the environment and water management of the south-western Wielkopolska region

• Konferencja: Współczesne Problemy Hydrogeologii ( XVIII; 2017; 8–10.11.2017; Wojanów , Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The "Oczkowice” brown coal deposit composed of Neogene sediments was documented between 2011-2014 in SouthWest of Wielkopolska region. The lignite deposit, located between Miejska Górka and Krobia communities, occur 110-140 m below the surface. The designed open-pit mining requires the Quaternary and the Neogene-Paleogene aquifers to be drained and depleted up to the depth of 115-165 m for at least 50 years. The article is based on a hydrogeological expert report (Dąbrowski et al., 2015) and presents both analytical and model calculations as well as potential risks to the environment and water management of south-western Wielkopolska region. According to the expert estimation, the initial output resulting from draining of sector I would reach 4930 m³/h (81.7 m3/min). Thereafter, it would be reduced to 3520 m3/h (58.7 m³/min) at the end of sector I mining. The radius of depression cone of the Quaternary structures would be up to 3-10 km far away from the open-pit but it would be widespread by ca. 20-25 km in the Neogene-Paleogene basins. According to the calculations the groundwater losses caused by the "Oczkowice” open-pit draining would attain 59% resources of the Quaternary structures and 92% of the Neogene-Paleogene basins in the Gostyński district and 45% and 62%, respectively, in the Rawicki district. Reducing the piezometric pressure of the Neogene-Paleogene basins would result in increasing the chloride water ascension of the underlying basement and consequently its discharge to rivers.

Słowa kluczowe

PL

eksploatacja złóż; złoże węgla brunatnego "Oczkowice"; zagrożenie gospodarki wodnej; modelowanie matematyczne

EN

lignite deposit; "Oczkowice” brown coal deposit; water management hazards; mathematical modeling

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 65, nr 11/1
• Strony: 1000--1008
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Przybyłek J.

• Instytut Geologii, Uniwersytet im Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Bogumiła Krygowskiego 12, 61-680 Poznań

autor

Dąbrowski S.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

Bibliografia

• 1. BOJARSKI L. (red.) 1996 - Atlas hydrochemiczny i hydrodynamiczny paleozoiku i mezozoiku oraz ascenzyjnego zasolenia wód podziemnych na Niżu Polskim. Państw. Inst. Geol., Warszawa, s. 138.
• 2. DECZKOWSKI Z., GAJEWSKA I. 1980 - Mezozoiczne i trzeciorzędowe rowy obszaru monokliny przedsudeckiej. Prz. Geol., 28 (3): 151-156.
• 3. DĄBROWSKI S., OLEJNIK Z., WIJURA A. 1996 - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych z utworów czwartorzędowych systemu wodonośnego Baryczy-Rowu Polskiego, woj. leszczyńskie. „Hydroconsult” Sp. z o.o., Oddział w Poznaniu.
• 4. DĄBROWSKI S., ZBORALSKA E., ZBOROWSKA T. 1989 - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów zwykłych wód podziemnych z utworów trzeciorzędowych i jurajskich podsystemu wodonośnego Wysoczyzny Kaliskiej regionu wielkopolskiego, część województw: kaliskiego, leszczyńskiego, poznańskiego. Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu, Oddział w Poznaniu.
• 5. DĄBROWSKI S., DĄBROWSKA M., TRZECIAKOWSKA M., WESOŁOWSKI K., PAWLAK A. 2015 - Bilans wód podziemnych w obrębie struktur wodonośnych wraz z oceną ich udokumentowania, wykorzystania i określeniem rezerw zasobowych dla firmy Pudliszki Sp. z o.o. oraz ich utraty w warunkach działalności górniczej na odkrywce złoża węgla brunatnego Oczkowice z uwzględnieniem gmin: Miejska Górka, Krobia, Poniec, Bojanowo, Rawicz, Jutrosin i Pępowo. Hydroconsult Sp. z o.o. w Poznaniu, dla: Pudliszki Sp. z o.o., Poznań (pr. niepubl.).
• 6. DĄBROWSKI S., NOWAK I., ZBORALSKA E., ZBOROWSKA T., RYSZKOWSKA J., WIJURA A. 1994 - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów zwykłych wód podziemnych z utworów trzeciorzędowych podsystemu wodonośnego wysoczyzny leszczyńskiej regionu wielkopolskiego, część województw: leszczyńskiego, legnickiego, zielonogórskiego i poznańskiego. Przedsiębiorstwo Geologiczne „Proxima” S.A. we Wrocławiu, Oddział w Poznaniu.
• 7. GÓRSKI J. 2015 - Opinia dotycząca opracowania pt. Dodatek nr 1 do dokumentacji geologicznej złoża węgla brunatnego „Oczkowice” - Część XI - Hydrogeologiczna - badania hydrochemiczne jakości wód podziemnych. Poznań, Starostwo Powiatowe Gostyń (pr. niepubl.).
• 8. KASZTELEWICZ Z., SIKORA M., ZAJĄCZKOWSKI M. 2012 - Złoże Poniec-Krobia w bilansie konińskiego zagłębia górniczo-energetycznego węgla brunatnego. Polit. Energ., 15 (3): 135-146.
• 9. KĘPIŃSKA-KASPRZAK M. 2015 - Susze hydrologiczne w Polsce i ich wpływ na gospodarowanie wodą. Bogucki Wydaw. Nauk., Poznań: 1-132.
• 10. ŁASZCZ-FILAKOWA B. 1978 - Chemizm wód podziemnych pstrego piaskowca środkowego monokliny przedsudeckiej. Biul. Państw. Inst. Geol., 312 (4): 29-127.
• 11. PROXIMA S.A. (praca zbiorowa) 2014 - Dodatek do dokumentacji geologicznej złoża węgla brunatnego „Oczkowice” w kat. C1 i C2; miejscowości: Rozstępniewo, Oczkowice, Dłoń, Niepart, Chwałkowo, Kuczyna, gm. Miejska Górka, gm. Krobia, pow. rawicki, pow. gostyński, woj. wielkopolskie. Wrocław (pr. niepubl.).
• 12. PRZYBYŁEK J. 1986 - Wody podziemne w sąsiedztwie rowu tektonicznego Poznań-Gostyń. Pr. Nauk. Inst. Geotech. PWroc., 49: 145-152.
• 13. PRZYBYŁEK J. 2015 - Opinia dotycząca opracowania pt. Dodatek nr 1 do dokumentacji geologicznej złoża węgla brunatnego „Oczkowice” - Część XI - Hydrogeologiczna oraz część XII - Model numeryczny warunków hydrogeologicznych. Starostwo Powiatowe. Rawicz (pr. niepubl.).
• 14. PRZYBYŁEK J., GÓRSKI J. 2016 - Złoże węgla brunatnego Oczkowi- ce. Głos w trosce o właściwe rozpoznanie hydrogeologiczne. Prz. Geol., 64 (3): 183-191.
• 15. SZYMANKO J. 1980 - Koncepcje systemu wodonośnego i metod jego modelowania. Wyd. Geol., Warszawa, s. 155.
• 16. TAJDUŚ A., KOCZOROWSKI J., KASZTELEWICZ Z., CZAJA P, CAŁA M., BRYJA Z., ŻUK S. 2014 - Węgiel brunatny - oferta dla polskiej energetyki. Możliwości rozwoju działalności górnictwa węgla brunatnego do 2050 roku. Agencja Wyd.-Poligraf. Art-Test, Kraków, s. 308.
• 17. URBAŃSKI P, WIDERA M. 2016 - Geologia złóż węgla brunatnego w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Prz. Geol., 64 (10): 791-798.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).