Mikroregiony fizycznogeograficzne Opolszczyzny

• Autorzy: Badora K.

Warianty tytułu

EN

Physical-geographical microregions of Opole province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono kompleksowy podział fizycznogeograficzny Opolszczyzny na mikroregiony dla potrzeb audytu krajobrazowego. Podstawowymi kryteriami podziału były rzeźba terenu i budowa geologiczna. Analizowano je w kompleksach genetycznych. Kryteriami uzupełniającymi były formy pokrycia terenu oraz charakterystyka hydrograficzna. W efekcie badań w 21 mezoregionach fizycznogeograficznych wydzielono 112 mikroregionów. Średnia powierzchnia mikroregionu wynosiła ok. 84 km2. Mikroregiony charakteryzowały się dużym zróżnicowaniem form pokrycia terenu i w większości niewielkim form ukształtowania. Dominującymi typami ukształtowania były: równinny i falisty. Ukształtowanie wzgórzowe i górskie były reprezentowane zaledwie w kilku mikroregionach. Ujednolicenie form ukształtowania terenu na terenach wyżyn, nizin i przedgórza ma związek z procesami zlodowaceń plejstoceńskich. Najbardziej mozaikowatą strukturę form pokrycia terenu miały mikroregiony dolin rzecznych. W mikroregionach górskich dominowały lasy. W pozostałych stwierdzono, że wraz ze wzrostem zróżnicowania ukształtowania terenu wzrasta mozaikowatość form pokrycia. Najprawdopodobniej na obszarach wyżynnych i podgórskich w audycie krajobrazowym będzie wyróżnianych więcej krajobrazów, a ich powierzchnie jednostkowe będą mniejsze. Badania wskazują na konieczność bardziej wnikliwego przeanalizowania podziału fizycznogeograficznego Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej na poziomie zarówno mezoregionów jak i mikroregionów.

EN

The article presents a comprehensive physical-geographical division of the Opole Province for microregions for landscape auditing purposes. The basic criteria of the division were relief and geological construction. They were analyzed in genetic complexes. Forms of land cover and hydrographic characteristics were complementary. As a result of the study in 21 physical-geographical mesoregions, 112 microregions were isolated. The average area of the microregion was about 84 km2. Microregions are characterized by a great diversity of forms of land cover and in most small forms of relief. Dominant types of relief were flat and wavy. The hills and mountains were represented in only a few microregions. The unification of the forms of terrain in highlands, lowlands and foothills is connected with the processes of Pleistocene glaciation. The most mosaic structure of land cover forms was microregions of river valleys. With the exception of mountain microregions, where forests dominated, it was found that with the increase in diversity of terrain, the mosaic of the cover forms increased. Most likely, in upland and mountainous areas, more landscapes will be distinguished in landscape audits, and their unit areas will be smaller. Studies indicate that the physical-geographical distribution of the Woźnicko-Wieluń Upland at the level of both mesoregions and microregions needs to be more closely examined.

Słowa kluczowe

PL

regionalizacja fizycznogeograficzna; mikroregion; Opolszczyzna

EN

physical-geographical regionalization; microregion; Opole Province

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 37
• Strony: 9--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., ryc., tab.

Twórcy

autor

Badora K.

• Uniwersytet Opolski, Wydział Przyrodniczo-Techniczny, Opole, Polska

Bibliografia

• Badora K., 2007: Regionalizacja fizycznogeograficzna Płaskowyżu Głubczyckiego [w:] Przyrodnicze wartości polsko-czeskiego pogranicza jako wspólne dziedzictwo Unii Europejskiej (red.): J. Lis, M. Mazur. Centrum Studiów nad Bioróżnorodnością, Uniwersytet Opolski: 177-189.
• Badora K., 2016: Wyspa w krajobrazie jako problem regionalizacji fizycznogeograficznej na przykładzie Garbu Opola. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 33: 67-78.
• Badora K., 2017a: Mikroregiony Gór Opawskich na tle podziału fizycznogeograficznego Sudetów Wschodnich. Maszynopis, Uniwersytet Opolski.
• Badora K., 2017b: Mikroregiony Równiny Opolskiej na tle podziału fizycznogeograficznego wschodniej części Niziny Śląskiej. Maszynopis, Uniwersytet Opolski.
• Badora K., 2017c Problemy wyróżniania mezoregionów fizycznogeograficznych w strefie podgórzy na przykładzie Płaskowyżu Głubczyckiego. Maszynopis, Uniwersytet Opolski.
• Badora K, Koziarski S., 2008: Regionalny system ochrony różnorodności krajobrazowej na przykładzie Opolszczyzny. Studia i Monografie 398, Uniwersytet Opolski.
• Kondracki J., 1976: Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej. PWN Warszawa.
• Kondracki J., 2002: Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., Richling A., 1997: Regiony fizycznogeograficzne [w:] Atlas Rzeczpospolitej Polskiej. Główny Geodeta Kraju, Warszawa.
• Myga-Piątek U., Nita J., Sobala M., Pukowiec K., Dzikowska P., Zemła-Siesicka A., Piątek J., 2015: Sporządzenie audytu krajobrazowego – testowanie metodyki identyfikacji i oceny krajobrazu. Envi Consulting. Będzin.
• Nita J., 2010: Jednostki fizycznogeograficzne na tle Numerycznego Modelu Terenu i ortofotomapy na przykładzie Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Physicogeographical units against the Digital Terrain Model and the orthophotomap as exemplified by Silesia and Krakow Highland. Landform Analysis, Vol. 13: 77-82.
• Nita J., Badora K., 2017: Problemy makro- i mezoregionalizacji fizycznogeograficznej pogranicza gór, wyżyn i nizin na przykładzie Kotliny Raciborskiej. Maszynopis, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Opolski.
• Ostaszewska K., 2002: Geografia krajobrazu. PWN Warszawa.
• OWI, 2017, Portal Opolskie w Internecie. System informacji przestrzennej i portal informacyjno-promocyjny Województwa Opolskiego.
• Richling A., 1993: Metody szczegółowych badań kompleksowej geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
• Richling A., 2002: Kompleksowa geografia fizyczna. PWN Warszawa.
• Richling A., 2005: Regionalizacja fizycznogeograficzna [w:] Geografia fizyczna Polski (red.). A. Richling, K. Ostaszewska PWN Warszawa.
• Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych, 2016: Ministerstwo Środowiska.
• Solon J., Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Kistowski M., 2014: Zadanie III.1. Opracowanie szczegółowej instrukcji postępowania, prowadzącej wykonawcę audytu od rozpoczęcia prac do pełnego zakończenia Wersja 02. GDOŚ Warszawa.
• Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., BrzezińskaWójcik B., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Superson J., Terpiłowski S., Turczyński M., Ziaja W., 2018: Mezoregiony fizyczno-geograficzne Polski – weryfikacja i uszczegółowienie granic na podstawie współczesnych danych przestrzennych. Geographia Polonica (w druku).
• ŹRÓDŁA ELEKTRONICZNE
• Dane do NMT_100 Numeryczny model terenu o interwale siatki co najmniej 100 m., 2017: Dane bez opłat z CODGiK http://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/ATOM/httpauth/atom/CODGIK_NMT100

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).