Evaluation method for social costs, including economical ones, of road accidents in poland from the aspect of BRD

• Autorzy: Mitas A. W. , Jaździk-Osmólska A.

Identyfikatory

DOI

10.7409/rabdim.014.023

Warianty tytułu

PL

Metoda wyceny kosztów społecznych, w tym ekonomicznych, wypadków drogowych w Polsce w aspekcie BRD

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The paper covers a couple of road safety aspects. Attention was drawn to so far unduly (according to the authors) exposed problems of negative effects of road accidents, expressed in the form of economic losses. The article separates classes of losses, particularly incurred by both direct perpetrators of accidents and road traffic participants, as well as the general public. Attention was drawn to the values of costs of road accidents, attributed to GDP and the most spectacular budget expenditures. The discussion was centered on the issue of precise monitoring the legitimacy of the social costs implied in the human participation sensu largo in road transport. In reference to that subject some authorial ideas of global assessment of the costs methods were proposed. The article presents the economic dimension of the social consequences of road accidents taking into account both categories of purely economic losses and social costs related to decreased efficiency, impaired social cycles, and hard to measure pain and suffering of direct and indirect victims of road accidents.

PL

W artykule przedstawiono szerszy, społeczny aspekt bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD). Zwrócono uwagę na nienależycie (zdaniem autorów) eksponowany problem negatywnych skutków zdarzeń drogowych w postaci strat ekonomicznych. W artykule wyodrębniono klasy strat, w szczególności ponoszone zarówno przez bezpośrednich sprawców i uczestników ruchu drogowego, jak i przez ogół społeczeństwa. Zwrócono uwagę na wartości wskaźników kosztów zdarzeń drogowych, odniesionych do PKB, a także najbardziej spektakularnych wydatków budżetowych. Dyskusji poddano zasadność precyzyjnego monito¬rowania kosztów społecznych implikowanych sensu largo udziałem człowieka w transporcie drogowym. W nawiązaniu do tej tematyki zaproponowano autorskie koncepcje metod wyceny kosztów globalnych. W artykule przedstawiono ekonomiczny wymiar społecznych skutków wypadków drogowych, uwzględniając zarówno kategorie strat stricte gospodarczych, jak i kosztów społecznych obejmujących obniżenie wydajności, zaburzenie cyklu społecznego, a także trudno mierzalnego bólu i cierpienia, pośrednich i bezpośrednich ofiar wypadków drogowych.

Słowa kluczowe

EN

economic of transport; multi-criteria analysis; road accidents costs in Poland; road safety

PL

analiza wielokryterialna; bezpieczeństwo ruchu drogowego; ekonomika transportu; koszty wypadków drogowych w Polsce

• Wydawca: Instytut Badawczy Dróg i Mostów
• Czasopismo: Roads and Bridges - Drogi i Mosty
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 13, no. 4
• Strony: 379--391
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Mitas A. W.

• Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Inżynierii Biomedycznej

autor

Jaździk-Osmólska A.

• Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie

Bibliografia

• [1] Jaździk-Osmólska A. i inn.: Metodologia i wycena kosztów wypadków drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2011. IBDiM, Warszawa, 2012
• [2] Jaździk-Osmólska A., Mitas A.W.: Bezpieczeństwo w ruchu drogowym jako warunek konieczny bezpieczeństwa narodowego. Logistyka, 5, 2014, CD 1, 635-647
• [3] Jaździk-Osmólska A. i inn.: Metoda oraz wycena kosztów wypadków i kolizji drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2012, z wyodrębnieniem średnich kosztów społeczno-ekonomicznych zdarzeń drogowych na sieci TEN-T. IBDiM, Warszawa, 2013
• [4] Dyrektywa Komisji 2009/149/WE z dnia 27 listopada zmieniająca dyrektywę 2004/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnych wskaźników bezpieczeństwa oraz wspólnych metod obliczania kosztów wypadków. KE, Bruksela, 2009
• [5] Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych - weryfikacja metody badań zgodnie z zaleceniami UE oraz aktualizacja cen jednostkowych na poziomie 2008 roku. IBDiM, Warszawa, 2009
• [6] Mitas A.W.: Biocybernetic and technical aspect of transport safety. Bezpieczeństwo transportu w aspekcie technicznym i biocybernetycznym. Wyd. Wydział Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2013
• [7] HEATCO Developing Harmonised European Approaches for Transport Costing and Project Assessment, Deliver-able 5: Proposal for Harmonised Guidelines, 2005
• [8] Pawłowska B.: Zewnętrzne koszty transportu. Problem ekonomicznej wyceny. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2000
• [9] Wycinka E.: Wycena ekonomicznej wartości życia ludzkiego dla potrzeb ustalania odszkodowań w wypadkach drogowych. Uniwersytet Gdański, Gdańsk, 2012
• [10] Koszty hospitalizacji ofiar wypadków transportowych. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - PZH, Warszawa, 2013
• [11] Lipka A.: Zaufanie w metodach wyceny kapitału ludzkiego organizacji. Uniwersytet Ekonomiczny, Katowice, 2010
• [12] Łukasiewicz G. : Metody pomiaru kapitału ludzkiego. Akademia Ekonomiczna, Kraków, 2010
• [13] Roczne wskaźniki makroekonomiczne. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 2013