Economic sub-criteria included in multi-criteria analyses of different national road route options

• Autorzy: Ołdakowska Ewa

Identyfikatory

DOI

10.15199/33.2024.12.15

Warianty tytułu

PL

Podkryteria ekonomiczne ujmowane w analizach wielokryterialnych różnych wariantów przebiegu dróg krajowych

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The possibility of achieving a single, common result in the face of the existence of a multidimensional, complex decision problem is the domain of multi-criteria analyses, often used in the evaluation of road investment options. The lack of standardised guidelines for carrying out analyses affects the freedom to select criteria, sub-criteria, and their impact weights. The article emphasizes particularly the economic sub-criteria included in sample design documents for the construction of bypasses and ing roads in Poland. It has been found that the most frequently occurring sub-criterion was the development cost/construction cost and the economic internal rate of return.

PL

Możliwość osiągnięcia jednego, wspólnego rezultatu w obliczu wielowymiarowego, złożonego problemu decyzyjnego to domena analiz wielokryterialnych, wykorzystywanych często w ocenie wariantów inwestycji drogowych. Brak ujednoliconych wytycznych wykonywania analiz wpływa na swobodę w doborze kryteriów, podkryteriów i wag ich oddziaływania. W artykule zwrócono szczególną uwagę na podkryteria ekonomiczne ujmowane w przykładowych dokumentacjach projektowych budowy obwodnic i dróg ekspresowych na terenie Polski. Ustalono, że najczęściej pojawiającym się podkryterium jest koszt realizacji inwestycji/koszt budowy oraz ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu.

Słowa kluczowe

EN

multi-criteria analysis; economic criteria; economic sub-criteria; road investment; investment cost

PL

analiza wielokryterialna; kryterium ekonomiczne; podkryteria ekonomiczne; inwestycja drogowa; koszt inwestycji

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Materiały Budowlane
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 12
• Strony: 138--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., il.

Twórcy

autor

Ołdakowska Ewa

• Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku

• https://orcid.org/0000-0002-5437-2470

Bibliografia

• [1] Despotin M., Moscarola J., Spronk C. A User Oriented Listing of Multiple Criteria Decision Methods. Revue Belge de Statistique, d’Informatique et de Recherche Operationnelle. 1983; 23, No. 4, 4-110.
• [2] Charnes A., Cooper W.W. Management Models and Industrial Applications of Linear Programming. John Wiley & Sons, 1961.
• [3] Charnes A., Cooper W.W., Ferguson R. Optimal Estimation of Executive Compensation by Linear Programming. Management Science. 1955; https://doi.org/10.1287/mnsc.1.2.138.
• [4] Kuhn H.W., Tucker A.W. Nonlinear Programming. Proceedings of the 2nd Berkeley Symposium on Mathematics, Statistics and Probability, University of California Press, Berkeley. 1951; 481-492.
• [5] Awasthi A., Omrani H., Gerber P. Investigating ideal – solution based multicriteria decision making techniques for sustainability evaluation of urban mobility projects. Transportation Research Part A: Policy and Practice, Elsevier. 2018. DOI: 10.1016/j.tra.2018.06.007.
• [6] Broniewicz E., Ogrodnik K. Multi-criteria analysis of transport infrastructure projects. Transportation Research Part D, Elsevier. 2020; https://doi.org/10.1016/j.trd.2020.102351.
• [7] Hamurcu M., Eren T. An Application of Multicriteria Decision-making for the Evaluation of Alternative Monorail Routes. Mathematics. 2019; https://doi.org/10.3390/math7010016.
• [8] Macharis C., Bernardini A. Reviewing the Use of Multi-Criteria Decision Analysis for the Evaluation of Transport Projects: Time for a Multi-Actor Approach. Transport Policy. 2015; https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2014.11.002.
• [9] Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (SEA).
• [10] Dyrektywa Rady 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (OOŚ).
• [11] Dean M. Assessing the Applicability of Participatory Multi-Criteria Analysis Methodologies to the Appraisal of Mega Transport Infrastructure. Ph. D. Dissertation. The Bartlett School of Planning, University College London, UK. (https://www.academia.edu/41754950/Assessing_the_Applicability_of_Participatory_Multi-Criteria_Analysis_Methodologies_to_the_Appraisal_of_Mega_Transport_Infrastructure), 2018.
• [12] Dean M. Multi-criteria analysis. Chapter 6 in Mouter. N. (ed.) Appraisal Methods. Series: Advances in Transport Policy and Planning, Elsevier. 2020 DOI: 10.1016/bs.atpp.2020.07.001.
• [13] Dean M. A Practical Guide to Multi-Criteria Analysis Dr Marco Dean Bartlett School of Planning, University College London, 2022.
• [14] Dean M., Hickman R. Comparing Cost-Benefit Analysis and Participatory Multi-Criteria Analysis Methodologies. In: Baudry G. and Macharis C. (Eds.), Decision – making for Sustainable Transport and Mobility: Multi Actor Multi Criteria Analysis. Edward Elgar. 2018; https://doi.org/10.4337/9781788111805.00014.
• [15] Dodgson J.S., Spackman M., Pearman A., Phillips L.D. Multi-Criteria Analysis: A Manual. Department for Communities and Local Government: London, 2009.
• [16] Mouter N. New Methods, Reflections and Application Domains in Transport Appraisal. Advances in Transport Policy and Planning; 7/2021. Academic Press. https://www.elsevier.com/books/newmethods-reflections-and-application-domains-in-transport-appraisal/mouter/978-0-323-85559-4.
• [17] Ward E.J., Dimitriou H.T., Dean M. Theory and Background of Multi-Criteria Analysis (MCA): Toward a Policy-led MCA for megaproject transport infrastructure appraisal, Special 2016 Edition of The Journal of Research in Transportation Economics.
• [18] Belton V., Stewart T. Multiple Criteria Decision Analysis: An Integrated Approach. Kluwer Academic Publisher, 2002.
• [19] Keeney R.L., Gregory R. S. Selecting Attributes to Measure the Achievement of Objectives. Operations Research. 2005, https://doi.org/10.1287/opre.1040.0158.
• [20] Mouter N., Dean M., Koopmans C., Vassallo J.M. Comparing cost-benefit analysis and multi-criteria analysis. In N. Mouter (Ed.), Standard Transport Appraisal Methods, 225-254. (Advances in Transport Policy and Planning 6/2020). Elsevier https://doi.org/10.1016/bs.atpp.2020.07.009.
• [21] Roy B. Multicriteria Methodology for Decision Aiding. Kluwer 1996.