Zastosowanie źródeł sterowanych w symulacji obwodów nieliniowych prądu stałego

• Autorzy: Trojnar M.

Identyfikatory

DOI

10.7862/re.2015.35

Warianty tytułu

EN

The application of controlled sources in simulations of direct current non-linear circuits

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przykłady zastosowania źródeł sterowanych do wykreślania charakterystyk prądowo-napięciowych elementów nieliniowych. Ze względu na graficzne sposoby rozwiązywania obwodów nieliniowych prądu stałego, podstawowym elementem rozwiązywania obwodu staje się dokładne wykreślenie charakterystyk elementów występujących w obwodzie, a następnie - zgodnie z określonymi zasadami postępowania - odpowiednie dodawanie do siebie charakterystyk elementów. W oparciu o trzy przykłady obliczeniowe zilustrowano zastosowanie metody charakterystyki zastępczej oraz metody przecięcia charakterystyk do wyznaczania określonych prądów i napięć w obwodzie. Zastosowanie źródła napięcia sterowanego prądem (z instrukcją POLY) umożliwiło wykreślenie charakterystyki elementu nieliniowego podanej w postaci wielomianu. Charakterystyki elementów nieliniowych podane w postaci tabeli zawierających współrzędne ich punktów (napięcie, prąd) wykreślono dzięki zastosowaniu źródła prądu sterowanego napięciem (wraz z instrukcją TABLE). Obliczenia przeprowadzono za pomocą programu PSpice, popularnego programu do komputerowej analizy obwodów elektrycznych i elektronicznych.

EN

The article presents examples of application of controlled sources for determining current-voltage characteristics of non-linear elements. The precise determination of element characteristics is the key element for circuit calculation due to graphic ways of solving direct current non-linear circuits. The next step is adequate adding of element characteristics according with certain rules. The method of REPLACEMENT characteristics and method of characteristics crossing to deter-mine certain circuit currents and circuit voltage were illustrated using three calculation examples. The application of current-controlled voltage sources (with POLY instruction) made it possible to PLOT/DETERMINE non-linear element characteristics in the form of polynomial. Non-linear elements characteristics presented in form of a TABLE/CHART including the coordinates of their points (voltage, current) were PLOTTED/DETERMINED thanks to the application of voltage-controlled current sources (also with TABLE instruction). The calculations were conducted using PSpice program, which is a very popular program used for computer analysis of electric and elec-tronic circuits.

Słowa kluczowe

PL

obwody nieliniowe; metody analizy; źródła sterowane; PSpice

EN

nonlinear circuits; methods of analysis; controlled source; PSpice

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika
• Rocznik: 2015
• Tom: z. 34 [292], nr 4
• Strony: 15--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Trojnar M.

• Politechnika Rzeszowska, Wydział Elektrotechniki i Informatyki, Katedra Elektrotechniki i Informatyki, ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

• [1] Turkiewicz L: Elementy teorii obwodów. Materiały do wykładów, http://oen.dydaktyka.agh.edu.pl/dydaktyka/automatyka/a_teoria_obwodow/teoria_obwodow.pdf [dostęp: październik 2015r.].
• [2] Badanie liniowego obwodu prądu stałego ze źródłem sterowanym, http://zpel.utp.edu.pl/lto/t2.pdf [dostęp: październik 2015r.].
• [3] Szczepański A., Trojnar M.: Obwody i Sygnały. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006.
• [4] Górecki K., Instrukcje laboratoryjne z symulacji komputerowych, http://atol.am.gdynia.pl/~gorecki/dla_taty_pliki/symulacje%20komputerowe%20-%20lab.pdf [dostęp: październik 2015r.].
• [5] Izydorczyk J.: PSpice. Komputerowa Symulacja Układów Elektronicznych. Wydawnictwo HELION, Gliwice, 1993.
• [6] Porębski J., Korohoda P.: SPICE. Program analizy nieliniowej układów elektronicznych. WNT, Warszawa, 1993.
• [7] Wojtuszkiewicz K., Zachara Z.: PSpice. Przykłady praktyczne. Wydawnictwo MIKOM, Warszawa, 2000.
• [8] Szczepański A., Trojnar M.: Obwody i Sygnały. Laboratorium komputerowe. Instrukcje do ćwiczeń (Wydanie III). Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2014.
• [9] Bajorek J., Gołębiowski L., Posiewała W.: Obwody elektryczne. Laboratorium mikrokomputerowe. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów, 1996.