Charakterystyka olejów tłoczonych na zimno z wybranych nasion ziół i pestek owoców

• Autorzy: Goździk Patrycja , Wroniak Małgorzata , Florowska Anna

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2020.12.4

Warianty tytułu

EN

Characteristics of cold-pressed oil from selected seeds of herbs and fruit

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oleje tłoczone na zimno dostarczają nie tylko nienasyconych kwasów tłuszczowych, ale także składników bioaktywnych, takich jak tokoferole, tokotrienole, fitosterole, karotenoidy, chlorofile, związki fenolowe, olejki eteryczne. Na rynku pojawiają się wciąż nowe oleje, dotąd nieznane konsumentom, a pochodzące z nietypowych surowców, m.in. oleje z nasion ziół czy pestek owoców. Oleje z pestek moreli czy nasion pietruszki i marchwi są bardzo dobrym źródłem kwasów jednonienasyconych (kwasu oleinowego oraz kwasu petroselinowego), pozostałe oleje dostarczają głównie kwasu linolowego. Olej z nasion papryki to bogate źródło karotenoidów (629-848 mg/kg), w tym β-karotenu (43-59 mg/kg). W oleju z pestek winogron znajdują się znaczne ilości fitosteroli roślinnych: od ok. 2600 do ok. 11 300 mg/kg. Tokoferole natomiast w znacznych ilościach występują w oleju z nasion papryki (266-1000 mg/kg), pokrzywy (662 mg/kg), pestek moreli (476-599 mg/kg) oraz nasion pietruszki (495 mg/kg). Niektóre z nich charakteryzują się wysoką zawartością γ-tokoferolu o silnych właściwościach przeciwutleniających, np. olej z nasion papryki (257-761 mg/kg), z pestek moreli (369-583 mg/kg) oraz z nasion pokrzywy (372 mg/kg). Wysoką zawartością tokotrienoli cechuje się natomiast olej z nasion marchwi, w którym zawartość tych związków wynosi ok. 238 mg/kg.

EN

Oils obtained only by mechanical methods provide not only unsaturated fatty acids, but also bioactive ingredients such as tocopherols, tocotrienols, phytosterols, carotenoids, chlorophylls, phenolic compounds, essential oils. Apart from oils that have an established market position, there are still new ones on the market, not known to consumers so far and coming from unusual raw materials, among others oils from herb seeds or fruit seeds. Oils from apricot kernels or parsley, and carrot seeds are a very good source of monounsaturated acids(oleic acid or petroselinic acid), the remaining ones provide mainly linoleic acid. Pepper seed oil is a rich source of carotenoids (629-848 mg/kg), including β-carotene (43-59 mg/kg). Grape seed oil contains significant amounts of plant phytosterols, ranging from 2,600 to 11,300 mg/kg. Tocopherols, on the other hand, are found in significant amounts in pepper seed oil (266-1000 mg/kg), nettle (662 mg/kg), apricot kernels (476-599 mg/kg) and parsley seeds (495 mg/kg). Some of them are characterized by a high content of γ-tocopherol with strong antioxidant properties, i.e. pepper seed oil (257-761 mg/kg), apricot kernel oil (369-583 mg/kg) and nettle seed oil (372 mg/kg). Carrot seed oil is characterized by a high content of tocotrienols,with the content of these compounds being approximately 238 mg/kg.

Słowa kluczowe

PL

oleje tłoczone na zimno; nasiona; zioła; skład kwasów tłuszczowych; tokoferole; sterole

EN

cold-pressed oils; seeds; herbs; fatty acid composition; tocopherols; sterols

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 74, nr 12
• Strony: 19--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 58 poz.

Twórcy

autor

Goździk Patrycja

• Katedra Technologii i Oceny Żywności, Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Wroniak Małgorzata

• Katedra Technologii i Oceny Żywności, Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Florowska Anna

• Katedra Technologii i Oceny Żywności, Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Al-Jasass F.M., M.S. Al-Jasser. 2012. „Chemical composition and fatty acid content of some spices and herbs under Saudi Arabia conditions”. The Scientific World Journal 2012 (4) : 1-5.
• [2] Argon U.Z., A. Gokyer, Z. Gumuş, M. Buyukhelvacıgil. 2017. „Evaluation of Some Medicinal Herbs Cold Pressed Oils According Their Physicochemical Properties with Chemometry”. International Journal of Secondary Metabolite 4 : 473-481.
• [3] Bakir T.K. 2018. „Investigation of oxidation rate relationship between fatty acid contents of St. John’s Wort (Hypericum perforatum) oil and nettle (Urtica dioica) seed oil”. Turkish Journal of Agriculture – Food Science and Technology 6 (11) : 1647-1652.
• [4] Bjelica M., V. Vujasinović, B. Rabrenović, S. Dimić. 2019. „Some chemical characteristics and oxidative stability of cold pressed grape seed oils obtained from different winery waste”. European Journal of Lipid Science and Technology 121 : 1800416.
• [5] Celenk V.U., Z.P. Gumus, Z.U. Argon, M. Buyukhelvacigil, E. Karasulu. 2018. „Analysis of chemical compositions of 15 different cold-pressed oils produced in Turkey: A case study of tocopherol and fatty acid analysis”. Journal of the Turkish Chemical Society Section A: Chemistry 5 (1) : 1-18.
• [6] Crews C., P. Hough, J. Godward, P. Brereton, M. Lees, S. Guiet, W. Winkelmann. 2006. „Quantitation of the main constituents of some authentic grape-seed oils of different origin”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 54 (17) : 6261-6265.
• [7] Franke S., K. Frohlich, S. Werner, V. Bohm, F. Schone. 2010. „Analysis of carotenoids and vitamin E in selected oilseeds, press cakes and oils”. European Journal of Lipid Science and Technology 112 (10) : 1122-1129.
• [8] Guil-Guerrero J.L., M.M. Rebolloso-Fuentes, M.E.T. Isasa. 2003. „Fatty acids and carotenoids from Stinging Nettle (Urtica dioica L.)”. Journal of Food Composition and Analysis 16 (2) : 111-119.
• [9] Gornaś P., E. Radziejewska-Kubzdela, I. Mišina, R. Biegańska-Marecik, A. Grygier, M. Rudzińska. 2017. „Tocopherols, tocotrienols and carotenoids in kernel oils recovered from 15 apricot (Prunus armeniaca l.) Genotypes”. Journal of the American Oil Chemists’ Society 94 (5) : 693-699.
• [10] Gunther A., B. Bednarczyk-Cwynar, A. Turała. 2018. „Usprawniona metoda ekstrakcji amigdaliny z nasion pestek moreli”. Aparatura Badawcza i Dydaktyczna 23 (4) : 164-167.
• [11] http://www.fao.org/faostat/en/#rankings/countries_by_commodity. (Grapes) [dostęp: 30.11.2020].
• [12] http://www.fao.org/faostat/en/#rankings/countries_by_commodity. (Apricots) [dostęp: 30.11.2020].
• [13] Jafari Z., S.A. Samani, M. Jafari. 2020. „Insights into the bioactive compounds and physico-chemical characteristics of the extracted oils from Urtica dioica and Urtica pilulifera”. SN Applied Sciences 2 : 416.
• [14] Jarret R.L., I.J. Levy, T.L. Potter, i S.C. Cermak. 2013. „Seed oil and fatty acid composition in Capsicum spp”. Journal of Food Composition and Analysis 30 : 102-108.
• [15] Jeong T. M., T. Itoh, T. Tamura, T. Matsumoto. 1974. „Analysis of sterol fractions from twenty vegetable oils”. Lipids 9 : 921-927.
• [16] Kachel-Jakubowska M., A. Sujak. 2016. „Evaluation of Physical properties of selected vegetable oils obtained by cold pressing”. Acta Agrophysica 23 (4) : 583-592.
• [17] Khan S., S.A. Lisa, M. Obaid, K. Chowdhury. 2015. „Tocopherol content of vegetable oils/fats and their oxidative deterioration during storage”. World Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences 4 (4) : 1537-1548.
• [18] Knothe G., K.R. Steidley. 2019. „Composition of some Apiaceae seed oils includes phytochemicals, and mass spectrometry of fatty acid 2-methoxyethyl esters”. European Journal of Lipid Science and Technology 121 : 1800386.
• [19] Koncsek A., L. Helyes, G.H. Daood. 2018. „Bioactive compounds of cold pressed spice paprika seeds oils”. Journal of Food Processing and Preservation 42 : e13403.
• [20] Konuskan D.B., M. Arslan, A. Oksuz. 2018. „Physicochemical properties of cold pressed sunflower, peanut, rapeseed, mustard and olive oils grown in the Eastern Mediterranean region”. Saudi Journal of Biological Sciences 26 : 340-344.
• [21] Kurowska A., I. Gałązka. 2005. „Essential oil composition of the parsley seed of cultivars marketed in Poland”. Flavour and Fragrance Journal 21 : 143-147.
• [22] Louli V., G. Folas, E. Voutsas, K. Magoulas. 2004. „Extraction of parsley seed oil by supercritical CO2”. The Journal of Supercritical Fluids 30 : 163-174.
• [23] Lutterodt H., M. Slavin, M. Whent, E. Turner, L. Yu. 2011. „Fatty acid composition, oxidative stability, antioxidant and antiproliferative properties of selected cold-pressed grape seed oils and flours”. Food Chemistry 128 : 391-399.
• [24] Marion J.E., A.H. Dempsey 1964. „Fatty acids of pimiento pepper seed oil”. Journal of the American Oil Chemists’ Society 41 : 548-549.
• [25] Maszewska M., M. Wroniak. 2014. „Oleje jadalne – część 1”. W Wybrane zagadnienia z technologii żywności pochodzenia roślinnego, 156-167. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• [26] Matsufuji H., H. Nakamura, M. Chino, M. Takeda. 1998. „Antioxidant activity of capsanthin and the fatty acid esters in paprika (Capsicum annuum)”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 46 : 3468-3472.
• [27] Matthaus B. 2008. „Virgin grape seed oil: Is it really a nutritional highlight?”. European Journal of Lipid Science and Technology 110 : 645-650.
• [28] Matthaus B., M. Ozcan. 2009. „Chemical evaluation of some paprika (Capsicum annuum L.) seed oils”. European Journal of Lipid Science and Technology 111 : 1249-1254.
• [29] Miranda R.M., D.C.F. Dias dos Santos., E.A. Picoli de T., P.P. Silva, W.M. Nascimento. 2017. „Physiological quality, anatomy and histochemistry during the development of carrot seeds (Daucus carota L.)”. Ciencia e Agrotecnologia 41 (2) : 169-180.
• [30] Ngo-Duy C.C., F. Destaillats, M. Keskitalo, J. Arul, P. Angers. 2009. „Triacylglycerols of Apiaceae seed oils: Composition and regiodistribution of fatty acids”. European Journal of Lipid Science and Technology 111 : 164-169.
• [31] Niewiadomski H. 1984. Surowce tłuszczowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
• [32] Obiedzinska A., B. Waszkiewicz-Robak. 2012. „Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna”. Żywność Nauka Technologia Jakość 19 (1) : 27-44.
• [33] Ozcan M., Chalchat. 2007. „Chemical composition of carrot seeds (Daucus carota L.) cultivated in Turkey: characterization of the seed oil and essential oil”. Grasas y Aceites 58 (4) : 359-365.
• [34] Parker T.D., D.A. Adams, K. Zhou, M. Harris, L. Yu. 2003. „Fatty acid composition and oxidative stability of cold-pressed edible seed oils”. Food Chemistry and Toxicology 68 (4) : 1240-1243.
• [35] Parry J., Z. Hao, M. Luther, L. Su, K. Zhou, L. Yu. 2006. „Characterization of cold-pressed onion, parsley, cardamom, mullein, roasted pumpkin, and milk thistle seed oils”. Journal of the American Oil Chemists’ Society 83 : 47-854.
• [36] Pavlović, N., S. Vidović, J. Vladić, L. Popović, T. Moslavac, S. Jakobović, S. Jokić. 2018. „Recovery of Tocopherols, Amygdalin and Fatty Acids from Apricot Kernel Oil: Cold Pressing vs. Supercritical carbon dioxide”. European Journal of Lipid Science and Technology 120 (11) : 1-29.
• [37] Piętka T., J. Krzymański. 2007. „Bamberka-zeroerukowa gorczyca biała”. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops 28 (1) : 119-124.
• [38] Piętka T., J. Krzymański, K. Krotka, I. Bartkowiak-Broda. 2014. „Double low white mustard (Sinapis alba L. syn. Brassica hirta) is a source of protein and oil”. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops 35 : 21-35.
• [39] Reisch B.I., C.L. Owens, P.S. Cousins. 2012. „Grape”. W Fruit Breeding. Handbook of Plant Breeding, vol 8. Springer, Boston, MA.
• [40] Rotkiewicz D., I. Konopka, M. Tańska. 2002. „Barwniki karotenoidowe i chlorofilowe olejów roślinnych oraz ich funkcje”. Rośliny Oleiste 23 : 561-579.
• [41] Rudzińska M., P. Gornaś, M. Raczyk, A. Soliven. 2017. „Sterols and squalene in apricot (Prunus armeniaca L.) kernel oils: the variety as a key factor”. Natural Product Research 31 (1) : 84-88.
• [42] Saeidnia S., A. Manayi, A.R. Gohari, M. Abdollahi. 2014. „The story of beta-sitosterol-a review”. European Journal of Medicinal Plants 4 (5) : 590-609.
• [43] Sayed-Ahmad B., T. Talou, Z. Saad, A. Hijazi, O. Merah. 2017. „The Apiaceae: Ethnomedicinal family as source for industrial uses”. Industrial Crops and Products 109 : 661-671.
• [44] Shinagawa F.B., F.C. Santana, E. Araujo, E. Purgatto, J. Mancini-Filho. 2018. „Chemical composition of cold pressed Brazilian grape seed oil”. Food Science and Technology 38 (1) : 164-171.
• [45] Stamenković O.S., I.G. Djalović, M.D. Kostić, P.M. Mitrović, V.B. Veljković. 2018. „Optimization and kinetic modeling of oil extraction from white mustard (Sinapis alba L.) seeds”. Industrial Crops and Products 121 : 132-141.
• [46] Topkafa M. 2016. „Evaluation of chemical properties for cold pressed onion, okra, rosehip, safflower and carrot seed oils: triglyceride, fatty acid and tocol compositions”. Analytical Methods 8 (21) : 4220-4225.
• [47] Tuberoso C.I.G., A. Kowalczyk, E. Sarritzu, P. Cabras. 2007. „Determination of antioxidant compounds and antioxidant activity in commercial oilseeds for food use”. Food Chemistry 103 (4) : 1494-1501.
• [48] Uluata S., N. Ozdemir. 2012. „Antioxidant activities and oxdidative stabilities of some unconventional oilseeds”. Journal of the American Oil Chemists’ Society 89 (4) : 551-559.
• [49] Veličkovska S., A. Mot， S. Mitrev, R. Gulaboski, L. Bruhl, H. Mirhosseini, R. Silaghi-Dumitrescu, B. Matthaus. 2018. „Bioactive compounds and in vitro antioxidant activity of some traditional and non-traditional cold-pressed edible oils from Macedonia”. Journal of Food Science and Technology 55 (5) : 1614-1623.
• [50] Wożakowska-Kapłon B., P. Salwa. 2016. „Monakolina – pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii”. Folia Cardiologica 11 (4) : 318-326.
• [51] Wojcik-Stopczyńska B., J. Czajka, P. Kiedos. 2016. „Wpływ obróbki wstępnej i zamrażania na zmiany zawartości związków odżywczych i azotanów(v) w korzeniach pietruszki”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 49 (4) : 748-755.
• [52] Wroniak M. 2012. „Wartość żywieniowa olejów rzepakowych tłoczonych na zimno”. Żywność Nauka Technologia Jakość 6 (85) : 79-92.
• [53] Wroniak M. 2013. Studia nad wpływem wybranych czynników na wartość żywieniową, cechy jakościowe, w tym stabilność oksydatywną i bezpieczeństwo oleju rzepakowego tłoczonego na zimno. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• [54] Yetim H., O. Sagdic, I. Ozturk. 2008. „Fatty Acid Compositions of Cold Press Oils of Seven Edible Plant Seeds Grown in Turkey”. Chemistry of Natural Compounds 44 : 634-636.
• [55] Ying Q., P. Wojciechowska, A. Siger, A. Kaczmarek, M. Rudzińska. 2018. „Phytochemical content, oxidative stability, and nutritional properties of unconventional cold-pressed edible oils”. Journal of Food and Nutrition Research 6 (7) : 476-485.
• [56] Yu L.L., J.G. Hao. 2009. „Parsley, Carrot, and Onion Seed Oils”. W Gourmet and Health-Promoting Specialty Oils 479-490. United States of America: Academic Press and AOCS Press.
• [57] Yu L.L., K.K. Zhou, J. Parry. 2005. „Antioxidant properties of cold-pressed black caraway, carrot, cranberry, and hemp seed oils”. Food Chemistry 91 (4) : 723-729.
• [58] Zeb A., S.U. Rahman. 2017. „Protective effects of dietary glycine and glutamic acid toward the toxic effects of oxidized mustard oil in rabbits”. Food & Function 8 (1) : 429-436.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).