Usuwanie powłok miedzianych z elementów stalowych poddanych obróbce cieplno-chemicznej

• Autorzy: Nawrat G. , Gonet M. , Lach G. , Nieużyła Ł. , Koszorek A. , Nowak P. , Pawlicki M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/40.2017.4.10

Warianty tytułu

EN

Stripping of copper coatings from steel elements subjected to thermochemical treatment

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W przemyśle często występuje konieczność maskowania części powierzchni obrabianych elementów stalowych poprzez nakładanie na powierzchnię warstwy miedzi. Warstwę tę usuwa się następnie najczęściej poprzez wytrawianie w roztworach kwasu chromowego(VI), co stwarza ogromne zagrożenie środowiskowe. W pracy przeanalizowano możliwość zastosowania w tym celu roztworów zawierających nadtlenek wodoru, jako utleniacz, oraz związki kompleksujące miedź. Na podstawie analizy danych fizykochemicznych wytypowano jako potencjalny komplekson kwas etylenodiaminotetraoctowy. Wykazano doświadczalnie, że roztwory zawierające ten związek, oraz amoniak i nadtlenek wodoru nadają się doskonale do wytrawiania miedzi z powierzchni stali. Szybkość wytrawiania miedzi w ich przypadku jest kilkakrotnie wyższa niż w przypadku roztworów kwasu chromowego(VI), równocześnie nie wykazują one działania korozyjnego w stosunku do stali.

EN

The necessity of masking part of the surface of steel elements during processing by the deposition of copper layer occurs frequently in the industry. Most frequently these layers are removed then by etching in chromic(VI) acid solutions, what brings serious environmental problems. The possibility of replacing chromic acid solutions with the solutions containing hydrogen peroxide (H2O2) as an oxidizer and copper complexing agents was analyzed in the present paper. Basing on the analysis of the physicochemical data, ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA) was selected as a potential complexing agent. It was showed experimentally that solutions containing EDTA, ammonia, and H2O2 are well suited for the removal of copper from the surface of steel. In the case of those solutions the rate of etching of copper is several times higher than in the case of chromic(VI) acid solutions, at the same time they do not cause corrosion of steel.

Słowa kluczowe

PL

powłoka miedziana; stal powlekana; kwas etylenodiaminotetraoctowy; trawienie miedzi; wytrawianie miedzi

EN

copper coatings on steel; stripping of copper coatings on steel; copper etching

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Ochrona przed Korozją
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 4
• Strony: 118--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., tab.

Twórcy

autor

Nawrat G.

• Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Gliwice

autor

Gonet M.

• Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Gliwice

autor

Lach G.

• Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Gliwice

autor

Nieużyła Ł.

• Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Gliwice

autor

Koszorek A.

• Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Gliwice

autor

Nowak P.

• Instytut Katalizy I Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN, Kraków

autor

Pawlicki M.

• Pratt & Whitney, Kalisz

Bibliografia

• [1] Bard A.J., R. Parsons, J. Jordan. 1985. Standard Potentials in Aqueous Solution. New York: Marcel Dekker.
• [1] http://www.meltex.com/en/allprod/product-58-040036, dostęp 08.02.2017.
• [2] https://en.wikipedia.org/wiki/Ethylenediaminetetraacetic_acid, dostęp 08.02.2017.
• [3] Inczedy Janos. 1979. Rownowagi kompleksowania w chemii analitycznej. Warszawa: PWN.
• [4] Mizerski Witold. 1993. Tablice chemiczne. Warszawa: Adamantan.
• [5] Simka W., G. Nawrat, Ł. Nieużyła, A. Krząkała. 2009. “Stripping of copper coatings from steel in Cr(VI)-free commercial bath”. Journal of Hazardous Materials 168(1) : 193–196.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

The research was financed by the National Research and Development Center (NCBiR) under grant EKOBOX No. GEKON2/03/268595/25/2016.

Wystąpiły błędy w numeracji bibliografii.