The functioning of drainage canal near barrage “Brzeg Dolny” on the Odra River in 1971–2009

• Autorzy: Olszewska B. , Pływaczyk L. , Łyczko W.

Identyfikatory

DOI

10.2478/jwld-2014-0023

Warianty tytułu

PL

Funkcjonowanie kanału odwadniającego w rejonie stopnia wodnego na Odrze w Brzegu Dolnym w latach 1971–2009

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper analyses the amount of water flowing into the drainage canal in comparison to the levels of the Odra waters in the Brzeg Dolny – Wały cross section (upper water in the barrage). The results of the measurement of the flow intensity in the canal in 1971–2009 provided the basis for the evaluation. The analysis led to the conclusion that with the same ordinate of damming in the barrage the average yearly flow in the canal in the Warzyna section decreased from 196 m³·s^–1 to about 80 dm³·s^–1 as the Odra’s riverbed and the area between the embankments became tighter. The flow into the canal changes in time and depends on the difference between water levels in the Odra and in the canal. The paper presents the dynamics of changes in the water flow into the canal in relation to 1 m of difference between the level of water in the Odra and the drainage canal. It was shown that in a similar location, ground and water conditions as well as similar damming levels, the value of the drained water can be estimated to be about 35–40 dm³·s^–1·km^–1 for 1 meter of difference of the water level in the river and the canal.

PL

W pracy dokonano analizy ilości wody dopływającej do kanału odwadniającego na tle stanów wody w Odrze w przekroju Brzeg Dolny – Wały (górna woda na stopniu). Podstawę oceny stanowiły prowadzone przez Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu bezpośrednie pomiary natężenia przepływu w kanale w przekroju Warzyna w okresie 1971–2009. Analiza wyników, na tle stanów wody w Odrze, wykazała, że z upływem czasu, w warunkach tej samej rzędnej piętrzenia na jazie, obserwuje się coraz mniejsze wartości natężenia przepływu w kanale. Jest to spowodowane procesami uszczelniania się koryta Odry i terenów międzywala. W latach 1971–2009 średnie roczne natężenie przepływu w kanale w przekroju Warzyna zmniejszyło się ze 196 dm³·s^–1·do około 80 dm³·s^–1. Badania wykazały, że ilość wody dopływającej do kanału jest zmienna w czasie i zależy od różnicy rzędnych zwierciadła wody w Odrze spiętrzonej i w kanale. W pracy przedstawiono dynamikę zmian dopływu wody do kanału w przeliczeniu na metr różnicy poziomów zwierciadła wody w Odrze i kanale odwadniającym. Na podstawie przeprowadzonych analiz wykazano, że w podobnych warunkach lokalizacyjnych, gruntowo-wodnych i zbliżonych wysokościach piętrzenia do określania parametrów podstawowych urządzeń odwadniających można przyjmować dopływ wód przesiąkowych około 35–40 dm³·s^–1·km^–1 na metr różnicy między poziomem wody w rzece spiętrzonej i kanale.

Słowa kluczowe

EN

barrage; damming; drainage canal; percolating water; water flow

PL

kanał odwadniający; piętrzenie wody; przepływ; stopień wodny; wody przesiąkowe

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2014
• Tom: no. 22
• Strony: 61--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Olszewska B.

• Wrocław University of Environmental and Life Sciences, Institute of Environmental Protection and Development, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław, Poland

autor

Pływaczyk L.

• Wrocław University of Environmental and Life Sciences, Institute of Environmental Protection and Development, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław, Poland

autor

Łyczko W.

• Wrocław University of Environmental and Life Sciences, Institute of Environmental Protection and Development, pl. Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław, Poland

Bibliografia

• [1] AR Wroc. 1971–2012. Wpływ projektowanego spiętrzenia Odry stopniem Malczyce na stosunki wodne terenów przyległych [Studies on the effect of damming the Odra River by Malczyce barrage on water relations in adjacent areas]. Manuscript. Wrocław.
• [2] HAMADI M. 1989. Wpływ spiętrzenia Odry w Brzegu Dolnym i wykonanych urządzeń odwadniających na stosunki wodno-melioracyjne terenów przyległych [The effect of damming the Odra River by barrage in Brzeg Dolny and drainage devices on water relations in adjacent areas]. AR Wrocław. Manuscript. pp. 86.
• [3] CHALFEN M., KOWALSKI J., MOLSKI T. 2005. Skuteczność rozwiązań technicznych chroniących tereny przyległe do stopni wodnych na przykładzie rejonu Malczyc [The efficiency of technical facilities protecting areas adjacent to dams exemplified by Malczyce region]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 5. Z. 1(13) p. 41–56.
• [4] CHALFEN M., KOWALSKI J., MOLSKI T. 2010. Wpływ spiętrzenia Odry stopniem Brzeg Dolny na przyległe prawobrzeżne tereny w rejonie Rakowa [The effect of damming the Odra River by barrage in Brzeg Dolny on adjacent right bank areas near Raków]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 3(31) p. 59–69.
• [5] LENCZEWSKI W. 1982. Filtracja ze spiętrzonych rzek na tereny przyległe [Filtration from dammed rivers on the adjacent areas]. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 2 p. 55–57.
• [6] MOKWA M. 2002. Sterowanie procesami fluwialnymi w korytach rzek przekształconych antropogenicznie [Fluvial processes control in anthropogenically modified river beds]. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Nr 439. Rozprawy 189. ISSN 0867-7964 pp. 135.
• [7] NAWALANY M., PŁYWACZYK L. 1988a. Computer aided analysis of a combined drainage system. Part I. Transient states of the natural system. Archiwum Hydrotechniki. T. 30. Z. 3–4 p. 375–391.
• [8] NAWALANY M., PŁYWACZYK L. 1988b. Computer aided analysis of a combined drainage system. Part II. Steady state analysis of the designed system. Archiwum Hydrotechniki. T. 35. Z. 3–4 p. 393–404.
• [9] OLSZEWSKA B. 1998. Wpływ budowli piętrzącej na warunki wodne oraz wybrane elementy środowiska przyrodniczego w dolinie na przykładzie Odry w rejonie Brzegu Dolnego [The influence of damming by barrage on water conditions and selected element of natural environment in the valley – case study of Brzeg Dolny on the Odra River]. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Inżynieria Środowiska. 10. Nr 349 p. 107–132.
• [10] OLSZEWSKA B., PŁYWACZYK L. 2007. Kształtowanie się przepływów w kanale odwadniającym w rejonie stopnia wodnego w Brzegu Dolnym w latach 1971–2004 [Forming of flow intensity in the drainage canal in the region of the Brzeg Dolny barrage in 197–2004]. Acta Scientiarium Polonorum. Ser. Architektura. Nr 6(2) p. 3–11.
• [11] OLSZEWSKA B., PŁYWACZYK L. 2010. Wpływ stanów wody w Odrze w przekroju Brzeg Dolny na natężenie przepływu w kanale odwadniającym [The influence of the water levels in the Odra River in the Brzeg Dolny section on flow intensity in the drainage canal]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 548. Cz. II p. 403–408.
• [12] OLSZEWSKA B., PŁYWACZYK L., ŁYCZKO W. 2012. Oddziaływanie spiętrzenia Odry stopniem wodnym w Brzegu Dolnym na przepływy w cieku Jeziorka w latach 1971– 2010 [The impact of damming the Odra River in Brzeg Dolny on flows in the Jeziorka stream in the years 1971– 2010]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 3 (39) p. 161–170.
• [13] PŁYWACZYK L. 1988. Oddziaływanie Odry na stosunki wodnomelioracyjne doliny w rejonie Brzeg Dolny – Malczyce [The influence of the Odra River on waterimprovement relations in the river valley in the region Brzeg Dolny – Malczyce]. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Rozprawy Habilitacyjne. Nr 68. ISSN 0209-1321 pp. 74.
• [14] PŁYWACZYK L. 1997. Oddziaływanie spiętrzenia rzeki na dolinę na przykładzie Brzegu Dolnego [Impact of river impoundment on a valley on an example of Brzeg Dolny]. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Nr 311. Monografie 11. ISBN 83-85582-08-8 pp. 47.
• [15] PŁYWACZYK L., NAWALANY M., GĄSIOREK E. 1992. Matematyczne modelowanie zasilania kanału odwadniającego w warunkach przepływu naporowego [Mathematical modelling of the drainage canal recharge for the confined flow conditions]. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Nr 211 p. 207–225.
• [16] SZYMAŃSKI J., PŁYWACZYK L. 1988. Wpływ zmian stanów wody w Odrze na stosunki hydrologiczne zlewni potoku Jeziorka i Nowy Rów, położonych w dolinie tej rzeki [The influence of the changes of the water levels in the Odra River on hydrological conditions in the Jeziorka and Nowy Rów drainage areas, located in the river valley]. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. F. T. 81. Z. 3 p. 151–163.