Analiza zawartości składników mineralnych w ziarnie orkiszu ozimego (Triticum aestivum ssp spelta l.) w zależności od systemu uprawy, nawożenia azotowego i odmiany

• Autorzy: Stankowski S. , Hury G. , Makrewicz A. , Jurgiel-Małecka G. , Gibczyńska M.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/64517

Warianty tytułu

EN

Analysis of the content of mineral components in grain of winter spelt (Triticum aestivum ssp spelled l.) depending on: tillage system, fertilization nitrogen and variety

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu dwóch systemów uprawy i dawek nawożenia azotem na zawartość składników mineralnych (azotu, fosforu, potasu, wapnia, magnezu, manganu) w ziarnie trzech odmian/ rodów, ozimego orkiszu pszennego (Triticum aestivum ssp spelta L.) Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2009–2011 w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku (53º42’N, 14º97’S), należącej do Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Doświadczenie założono na glebie brunatnej wytworzonej z piasku gliniastego lekkiego, o odczynie lekko kwaśnym – pH w 1 mol KCl – 6,5. Materiał do analizy stanowiło ziarno orkiszu pszennego ozimego. W badaniach analizowno wpływ trzech czynników: dwie metody uprawy gleby: uproszczona i konwencjonalna (I. czynnik), cztery dawki azotu: 0, 50, 100 i 150 kg N·ha^-1 (II. czynnik) i 3 odmiany/rody: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, STH 12 (III. czynnik). Ziarno orkiszu pszennego (Triticum spelta L.) uprawianego w systemie bezorkowym charakteryzowało się większą zawartością każdego z badanych pierwiastków analizowanych w doświadczeniu, jednakże istotne zróżnicowanie, dotyczyło tylko potasu i manganu. Wzrastające nawożenie azotowe spowodowało istotne, proporcjonalne do dawki, zwiększenie zawartości azotu oraz obniżenie potasu i magnezu i nie miało wpływu na zawartość fosforu, wapnia i magnezu w ziarnie badanych roślin. Ilość składników mineralnych (azotu, fosforu, potasu, wapnia, magnezu, manganu) w ziarnie orkiszu zależała od odmiany. Najwyższą zasobnością badanych pierwiastków, charakteryzowało się ziarno odmiany Franckernkorn a najniższą rodu STH 12.

EN

The aim of the study was the assessment of the influence of two cultivation systems and doses of nitrogen fertilization on the content of mineral elements (nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium and manganese) in grain of three varieties of winter spelt (Triticum asetivum ssp spelta L.). The field experiment was conducted in the period 2009–2011 in the Agricultural Experimental Station in Lipnik (53º42’N, 14º97’S), administered by West Pomeranian University of Technology in Szczecin. The experiment was set up on brown earth composed of loamy sands of slightly acidic pH – 6.5 in 1 mol KCl. The material for the analysis was the grain of winter spelt. Three factors were compared in the analysis: two methods of soil cultivation – simplified and conventional – (I factor), four doses of nitrogen: 0, 50, 100 and 150 kg N·ha^-1 (II factor) and three varieties: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, STH 12 (III factor). The grain of spelt (Triticum spelta L.) cultivated according to the simplified system was marked by increased content of mineral elements, yet it varied significantly only for two the elements: potassium and manganese. Depending on the analyzed element, the effect of nitrogen fertilization varied. The increase in the dose resulted in a significant linear increase in nitrogen content in spelt grain, and a proportional decrease in potassium and magnesium content with no differences in the content of phosphorus, calcium and manganese. The content of mineral elements (nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, manganese) in spelt grain varied according to a given variety. The highest content of the analyzed elements was found in grain of Franckernkorn variety, and the lowest in STH12.

Słowa kluczowe

PL

orkisz pszenny; system uprawy; nawożenie azotowe; odmiany

EN

winter spelt; tillage system; fertilization nitrogen; variety

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 49
• Strony: 227--232
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab.

Twórcy

autor

Stankowski S.

• Katedra Agronomii Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Hury G.

• Katedra Agronomii Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Makrewicz A.

• Katedra Agrotechnologii Wydział Przyrodniczy Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. Bolesława Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Jurgiel-Małecka G.

• Zakład Chemii Ogólnej i Ekologicznej Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Gibczyńska M.

• Zakład Chemii Ogólnej i Ekologicznej Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

Bibliografia

• 1. Biskupski A., Sekutowski T.R., Włodek S., Smagacz J., Owsiak Z., 2014. Wpływ międzyplonów oraz różnych technologii uprawy roli na plonowanie kukurydzy. Inżynieria Ekologiczna, 38, 7–16.
• 2. Budzyński W. (red.) 2012. Pszenice – zwyczajna, orkisz, twarda. Uprawa i zastosowanie. PWRiL, Poznań 2012, ss 328.
• 3. Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Haber T., 1999. Wartość technologiczna wybranych odmian pszenicy ozimej w zależności od zróżnicowanego nawożenia azotowego. Pamiętnik Puławski, 118, 45–56.
• 4. Ceglińska A., Cacak-Pietrzak G., 1999. Mity a nauka: magiczne właściwości dzikich zbóż św. Hildegardy : orkisz, szarłat, komosa ryżowa. Wyd. Atla 2, ss. 170.
• 5. Debaeke, Ph., Aussenac, Th., Fabre, J.L., Hilaire, A., Pujol, B., Thuries, L., 1996. Grain nitrogen content of winter bread wheat (Tritium aestivum L.) as related to crop management and to the previous crop. European Journal of Agronomy, 5, 273–286.
• 6. De Vita P., Di Paolo E., Fecondo G., Di Fonzo N., Pisante, M., 2007. No-tillage and conventional tillage effects on durum wheat yield, grain quality, and soil moisture content in Southern Italy. Soil & Tillage Research, 92, 69–78.
• 7. Gibczyńska M., Bural G., Mocarski N., 2002. Ocena zawartości kationów wymiennych w glebie z gospodarstw ekologicznego i konwencjonalnego. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis, Agricultura, 226(90), 43–50.
• 8. Grela E., Matraz J., Kling C.J., 1993. Składniki pokarmowe w ziarnie orkiszu [Triticum spelta L.] Biuletyn Informacyjny Przemysłu Paszowego, 32(4), 35–43.
• 9. Kabata-Pendias A., 2011. Trace elements in soil and plants. CRC Press, Taylor & Francis (ed), 4, ss. 505.
• 10. Krawczyk P., Ceglińska A., Kardialik J., 1008. Porównanie wartości technologicznej ziarna orkiszu z pszenicą zwyczajną, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 5(60), 43–51.
• 11. Lehmann K., Wysocka G., 1989. Zawartość składników mineralnych w ziarnie odmian Pszenicy ozimej uprawianych w warunkach intensywnej produkcji regionu wielkopolskiego, Roczniki Gleboznawcze, 40(1), 279–287.
• 12. Morris, N.L., Miller, P.C.H., Orson, J.H., Froud Williams, R.J., 2010. The adoption of noninversion tillage systems in the United Kingdom and the agronomic impact on soil, crops and the environment – A review. Soil & Tillage Research, 108, 1–15.
• 13. Nowak W., Zbroszczyk T., Kotowicz L., 2004. Wpływ intensywności uprawy na niektóre cechy jakościowe ziarna odmian pszenic,. Pamiętnik Puławski, 135, 199–212.
• 14. Peigne J., 2014. Wheat yield and quality as influenced by reduced tillage in organic farming, Organic Agriculture, 4 (1), 1–13.
• 15. PN -76/R-64781. 1976. Pasze sypkie. – Oznaczanie fosforu.
• 16. Podolska G., Boguszewska E., Mikos M., Antoniak M., 2011. Wartość technologiczna ziarna i mąki Triticum spelta, Triticum durum i Triticum aestivum w zależności od dawki azotu i niedoboru wody w glebie. Ogólnopolska Konferencja pt.: Hodowla, uprawa i wykorzystanie pszenicy orkisz (Triticum aestivum ssp. spelta) w warunkach zmian klimatu. Puławy, 28–29.06., 31–33.
• 17. Rachoń L., Szumiło G., Kurzydłowska I., 2013. Wpływ intensywności technologii produkcji na jakość ziarna pszenicy zwyczajnej, twardej, orkiszu i jednoziarnistej. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 68(2), 60–68
• 18. Ralcewicz M., Knapowski T., 2006. The effect of some agrotechnical factors on grain yield and amino acid composition of protein of oat. Biuletyn IHAR, 239, 193–204.
• 19. Ranhotra G.S., Gelroth J.A., Glaser B.K., Lorenz K.J., 1996. Nutrient composition of spelt wheat, Journal of Food Composition and Analysis . 9 81–84
• 20. Sawicka B., Krochmal-Marczak B., 2014. Pszenica orkiszowa (Triticum aestivum ssp. spelta) jako alternatywa dla gospodarstw ekologicznych. w: Współczesne dylematy polskiego rolnictwa. 2(1), Wyd. PWS JPII, Biała Podlaska, 344–357.
• 21. Schober T.J., Clarke Ch.I., Kuhn M., 2002. Characterization of functional properties of gluten proteins in spelt cultivars using rheological and quality factor measurements. Cereal Chemistry 79, 408–417.
• 22. Siebeneiher G.E., 1997. Podręcznik Rolnictwa Ekologicznego. Wyd. Nauk. PWN. ss. 550.
• 23. Tyburski J., Babalski M., 2006. Uprawa pszenicy orkisz poradnik dla rolników. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu. Radom , 1–25.
• 24. Woźniak A., Gontarz, D., 2011. Evaluation of selected quality features of grain of durum wheat cv. Floradur depending on tillage and nitrogen fertilization. Acta Agrophysica, 18(2), 481–489.
• 25. Woźniak A., Makarski B., 2012. Content of minerals in grain of spring wheat cv. Koksa depending on cultivation conditions. Journal of. Elementology. 17(3), 517–523.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.