W poszukiwaniu własnej tożsamości. Forma narodowa na tle zjawisk w architekturze czeskiej i słowackiej (czechosłowackiej) w pierwszej połowie XX wieku

• Autorzy: Pszczółkowski M.

Warianty tytułu

EN

Searching the identity. National form in comparison to phenomena of Czech and Slovak (Czechoslovak) architecture in the 1st half of the 20th century

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Tematem artykułu są specyficzne cechy architektury czeskiej i słowackiej w pierwszych dekadach XX wieku (czeski kubizm, słowacki styl narodowy) oraz architektury czechosłowackiej po pierwszej wojnie światowej – tzw. rondokubizm, popularny zwłaszcza w pierwszej połowie lat 20. Czechizacja Słowacji po zjednoczeniu obu krajów spowodowała, że czeska forma rondokubizmu była bojkotowana przez architektów słowackich, a do wypracowania wspólnego stylu czechosłowackiego nigdy nie doszło.

EN

The main issue of this paper is characteristics of the unique features of Czech and Slovak architecture in the first decades of the 20th century (Cubism style, Slovak national style) and Czechoslovak architecture after the First World War, so-called Rondo-Cubism. The process of so called Czechization of Slovakia after those two countries were joined together made Slovak architects boycott Rondocubism. A unified Czechoslovak style has never come into existence.

Słowa kluczowe

PL

architektura; czeski kubizm; Jurkovič Dušan; Gočár Josef; rondokubizm; styl narodowy

EN

architecture; Czech Cubism; Jurkovič Dušan; Gočár Josef; national style; Rondocubism

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 24/1
• Strony: 237--250
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., zdj.

Twórcy

autor

Pszczółkowski M.

• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Katedra Architektury i Urbanistyki

Bibliografia

• [1] Adlerová A., Užité a dekorativní umění dvacátých a třicátých let, w: Dějiny českého výtvarného umění 1890–1938, t. IV, sv. 2, Praha, Academia 1998, s. 427–450.
• [2] Benešová M., Česká architektura v proměnách dvou století 1780–1980, Praha, Státní pedagogické nakladatelství 1984.
• [3] Bořutová D., Impulzy a reflexie. Architektúra 20. storočia na Slovensku 1900–1918, w: Architektúra Slovenska. Impulzy a reflexia. Slowakei Architektur. Impulse und Reflexionen, Wien, Verlag Anton Pustet 2004, s. 89–121.
• [4] Bystřičan I., Jak se z cihel stavěl národ. O národotvorné roli kubismu a rondokubismu, Britské listy, blisty.cz/art/18083.html, dostęp 25.03.2014.
• [5] Čaupale R., Tołłoczko Z., Secesja i modernizm w Rydze. Pół wieku architektury łotewskiej – perłą europejskiego dziedzictwa kulturowego, cz. 1, U progu uzyskania suwerenności, Politechnika Krakowska, Czasopismo Techniczne 2005, nr 13-A, s. 3–25.
• [6] Chochol J., K funkci architektonického článku, Styl 1913, nr 5, s. 93–94.
• [7] Haas F., Architektura 20. století, Praha, Státní pedagogické nakladatelství 1978.
• [8] Heck R., Orzechowski M., Historia Czechosłowacji, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1969.
• [9] Hnídková V., Rondokubismus versus národní styl, Umění/Art 2009, nr 4, s. 74–84.
• [10] Hochberger E., Das große Buch der Slowakei, Sinn, Ernst Hochberger 2000, ISBN 3-921888-09-3.
• [11] Hofman V., Novy princip v architecture, Styl 1913, nr 5, s. 13–24.
• [12] Janák P., Hranol a pyramida, Umělecký mĕsíčník 1911–1912, nr 1, s. 162–170.
• [13] Janák P., O nábytku a jiném, Umělecký mĕsíčník 1912–1913, nr 2, s. 21–29.
• [14] Janák P., Obnova průčelí, Umělecký mĕsíčník 1912–1913, nr 2, s. 85–93.
• [15] Janák P., Od moderni architektury k architekture, Styl 1910, nr 2, s. 105–109.
• [16] Janák P., Užitečnost uměleckégo průmyslu, Umělecký mĕsíčník 1911–1912, nr 1, s. 147-149.
• [17] Kościelak L., Historia Słowacji, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 2010, ISBN 978-83-04-05048-8.
• [18] Kováč D., Słowacka tożsamość w procesie historycznym, w: Kim są Słowacy? Historia –kultura – tożsamość, Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury 2005, s. 57–65.
• [19] Krejcar J., L’architecture contemporaine en Tchécoslovaquie, Prague, Orbis 1928.
• [20] Kubová A., Architektúra Slovenska? w: Architektúra Slovenska. Impulzy a reflexia. Slowakei Architektur. Impulse und Reflexionen, Wien, Verlag Anton Pustet 2004, s. 53–61.
• [21] Magistrát města Hradec Králové, www.kralovehradecko-info.cz, dostęp 4.10.2014.
• [22] makropulos.net, dostęp 4.10.2014.
• [23] Pavel J., Sztuka Czechosłowacji, Warszawa, WAiF 1986.
• [24] Pehnt W., Die Architektur des Expressionismus, Stuttgart, Verlag Gerd Hatje 1973.
• [25] Smith H., Art Deco. Reports on the Present Position and Tendencies of the Industrial Arts as Indicated at the International Exhibition of Modern Decorative and Industrial Arts, Paris, 1925, with an Introductory Survey, Harrow, HMSO Press1927.
• [26] Škranc P., Rondokubismus. Názory funkcionalistů, www.earch.cz/clanek/3347-rondokubismus-nazory-funkcionalistu-2dil.aspx, dostęp 5.11.2014.
• [27] Švácha R., The architecture of New Prague 1895–1945, Cambridge, MIT Press 1995.
• [28] Teige K., Modern Architecture in Czechoslovakia and Other Writings, Los Angeles, The Getty Research Institute 2000, ISBN 9780892365968.
• [29] tripomatic.com, dostęp 4.10.2014.
• [30] virtualnipraha.cz, dostęp 4.10.2014.
• [31] wikipedia.org, dostęp 4.10.2014.