Badania i statystyczna analiza widm LIBS koron piety ze Skrzatusza

• Autorzy: Skrzeczanowski W. , Marczak J. , Dajnowski B. , Koss A. , Kochanowska J. , Mróz J.

Warianty tytułu

EN

Statistical analysis of LIBS spectra of crowns of pieta from Skrzatusz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki badań koron Piety z kościoła parafialnego pw. NMP w Skrzatuszu. Jako narzędzia badacze zastosowano spektroskopię emisyjną ze wzbudzeniem laserowym (LIBS), cyfrową mikroskopię optyczną oraz statystyczną analizę czynnikową. Historia koron zaczyna się w połowie XVII w. od formy otwartej, poprzez dodanie kabłąków, a następnie zwieńczeń i zdobień, i trwa prawie do końca XIX w. Badania LIBS wykazały spójność z wcześniejszymi danymi mówiącymi, że korony wykonano z grubo pozłacanego litego srebra. Różnice w zawartości składników (Cu, Zn, Ag, Sn, Au, Hg i Pb) znalazły potwierdzenie za pomocą wieloczynnikowej analizy statystycznej. Badania LIBS i ich analiza statystyczna wykazały, że różne części koron wykonano ze stopów o różnym składzie. Cyfrowa mikroskopia optyczna potwierdziła niewielką destrukcyjność metody LIBS.

EN

The research of crowns built for Pieta from the parish church in Skrzatusz is presented in the paper. Laser Induced Breakdown Spectroscopy, optical microscopy, and statistical factorial analysis were taken as diagnostic tools. History of the crowns begins in the XVVth century from open shape, and then via addition of bows, crowning, and decorations goes on almost to the end of XIX century. LIBS measurements confirmed earlier data that crowns were made of a very thick gold-plated solid silver. Some differences between concentrations of component elements (Cu, Zn, Ag, Sn, Au, Hg, and Pb ) in different crown parts were found which were next confirmed by multivariate facto rial analysis. LIBS measurements showed that different crown parts were made of a bit different alloys. Optical digital microscopy demonstrated a very low destructivity caused by LIBS measure-ments which was found in 3D crater images.

Słowa kluczowe

PL

LIBS; analiza czynnikowa; Pieta

EN

LIBS; factorial analysis; Pieta

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
• Czasopismo: Prace Instytutu Elektrotechniki
• Rocznik: 2014
• Tom: Z. 266
• Strony: 39--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Skrzeczanowski W.

• Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

autor

Marczak J.

• Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

autor

Dajnowski B.

• CSOS, 900 S. Des Plains Ave., Forest Park, IL60130, US

autor

Koss A.

• Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Wybrzeże Kościuszkowskie 37, 00-379 Warszawa

autor

Kochanowska J.

• Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej, ul. Kolumba 61, 70-035 Szczecin

autor

Mróz J.

• Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Wybrzeże Kościuszkowskie 37, 00-379 Warszawa

Bibliografia

• 1. Miziolek A., Palleschi V., Schechter I.: Laser-Induced Breakdown Spectroscopy. Cambridge University Press, Cambridge 2006.
• 2. Sarzyński A., Skrzeczanowski W., Marczak J.: Physical phenomena disturbing LIBS analysis. Proceedings of SPIE, 6618, V-1-V-10, 2007.
• 3. Sarzyński A., Skrzeczanowski W.: Zastosowanie spektroskopii emisyjnej ze wzbudzeniem laserowym do badania obiektów zabytkowych i dzieł sztuki. Nauka i zabytki. Nauki ścisłe w służbie archeologii, ochronie zabytków oraz historii, praca zbiorowa, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Warszawa 2008, 93-104.
• 4. Skrzeczanowski W., Pankowski P.: Selected LIBS Results For Artworks Investigations. International Conference LIBS 2008, Berlin, Germany 2008, 69-70.
• 5. Ciupiński Ł., Fortuna-Zaleśna E., Garbacz H., Koss A., Kurzydłowski K.J., Marczak J., Mróz J., Onyszczuk T., Rycyk A., Sarzyński A., Skrzeczanowski W., Strzelec M., Zatorska A., Żukowska G.Z.: Comparative Laser Spectroscopy Diagnostics for Ancient Metallic Artefacts Exposed to Environmental Pollution. Sensors, 4926-4949, 2010.
• 6. Skrzeczanowski W.: Spektroskopia emisyjna ze wzbudzeniem laserowym w badaniach warstw wierzchnich metalowych dzieł sztuki. Inżynieria Materiałowa, nr 3, 2001, 218-227.
• 7. Kochanowska J.: Ekspertyza dotycząca zabytku ruchomego: Korony Piety z kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Skrzatuszu, Bielikowo, 31 grudnia 2011 r.
• 8. Panek T.: Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009.
• 9. Frątczak E. i in.: Wielowymiarowa analiza statystyczna. Teoria – przykłady zastosowań z systemem SAS. SGH w Warszawie, Warszawa 2009.
• 10. Balicki A.: Statystyczna analiza wielowymiarowa i jej zastosowania społeczno-ekonomiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.
• 11. STATISTICA10 PL, Pakiet zaawansowany. 2011.
• 12. Skrzeczanowski W., Antonik A.: Analiza widm spektroskopii emisyjnej za pomocą wielowymiarowych metod statystycznych. Prace Instytutu Elektrotechniki, z. 255, 2012, 175-195.