Kształtowanie się deformacji powierzchni na terenach górniczych dla przypadku nieskończonej półpłaszczyzny i nieskończonego pasa - rozważania teoretyczne

• Autorzy: Paleczek Witold

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.6779

Warianty tytułu

EN

Formation of surface deformation in mining areas for the case of an infinite half-plane and infinite belt - theoretical considerations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono algorytmy obliczeniowe stosowane do modeli "nieskończonej półpłaszczyzny" i "nieskończonego pasa" przy analizie wskaźników deformacji powierzchni terenu wskutek podziemnej eksploatacji górniczej w budownictwie na terenach górniczych. Zaproponowane formuły, poprzez uogólnienie wzorów teorii Knothego-Budryka, przyczyniają się do rozwiązania problemu asymetryzacji wpływów końcowych. Wzory uproszczono do postaci umożliwiającej wykonywanie równoważnych obliczeń bez konieczności stosowania rachunku całkowego. Wzory teorii Knothego-Budryka stanowią szczególny przypadek wyprowadzonych tu zależności matematycznych.

EN

The computational algorithms used for the infinite half-plane and infinite belt cases are presented. They are intended to simplify the modeling of land surface deformations as a result of underground mining in construction in mining areas.The proposed mathematical formulas largely solve the problem of asymmetrization of final influences by generalizing the formulas derived from the Knothe-Budryk theory. In addition to the generalization of the formulas, their approximation to a form that allows performing equivalent calculations without the need to use integral calculus is also presented. The formulas of the Knothe-Budryk theory are a special case of the mathematical relationships derived here.

Słowa kluczowe

PL

deformacja powierzchni; teren górniczy; algorytm obliczeniowy; półpłaszczyzna nieskończona; pas nieskończony; wskaźnik deformacji; eksploatacja górnicza; teoria Knothego-Budryka

EN

surface deformation; mining area; calculation algorithm; infinite half-plane; infinite belt; deformation indicator; mining exploitation; Knothe-Budryk theory

• Wydawca: Fundacja Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa
• Czasopismo: Inżynieria i Budownictwo
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 79, nr 5-6
• Strony: 304--308
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Paleczek Witold

• Politechnika Częstochowska, Wydział Budownictwa

• https://orcid.org/0000-0003-4742-2078

Bibliografia

• [1] Knothe S.: Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej, Wydawnictwo Śląsk, Cieszyn 1984.
• [2] Paleczek W.: Modelowanie deformacji powierzchni terenu wskutek podziemnej eksploatacji górniczej w aspekcie budownictwa na terenach górniczych. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, seria Monografie nr 252, Częstochowa 2013.
• [3] Kowalski A., Jędrzejec E., Polanin P.: Obrzeże eksploatacyjne, jego geneza i uwzględnienie w prognozach deformacji powierzchni w programie "Szkody". Przegląd Górniczy nr 3, 2016, s. 85-94.
• [4] Tajduś K., Sroka A., Misa R.: Analiza deformacji powierzchni terenu związana z działalnością górniczą przy uwzględnieniu zmieniających się warunków brzegowych. Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN, Tom 16, nr 3-4, 2014, s. 93-102.
• [5] Białek J.: Opis nieustalonej fazy obniżen terenu górniczego z uwzględnieniem asymetrii wpływów końcowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej nr 1106, z.194, Gliwice 1991.
• [6] Białek J.: Algorytmy i programy komputerowe do prognozowania deformacji terenu górniczego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.
• [7] Głowacki T., Milczarek W.: Powierzchniowe deformacje wtórne dawnych terenów górniczych. Prace Naukowe lnstytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Górnictwo i Geologia, Mining Science, vol. 20, 2013, s. 39-55.
• [8] Szaufera K., Jendrys M., Kruczkowski M.: Ocena przydatności terenu do zabudowy ze względu na zagrożenie zapadliskami - studium przypadku. Zeszyty Naukowe lnstytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk nr 109, 2019, s. 173-184.
• [9] Florkowska L., Walaszczyk J., Cygan J.: Przepisy, odniesienia normowe oraz instrukcje dotyczące projektowania i realizacji budynków narażonych na górnicze oddziaływania deformacyjne. Prace lnstytutu Mechaniki Górotworu PAN, Tom 14, nr 1-4, 2012, s. 93-102.
• [10] Dawczyński S.: Budynki poddane wpływom eksploatacji górniczej - zagadnienia praktyczne. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej, seria Budownictwo, nr 21, 2015, s. 24-31.
• [11] Kaszowska O., Mika W.: Kryteria dopuszczania eksploatacji górniczej pod terenami zabudowanymi. Przeglqd Górniczy, 2015, s. 44-49.
• [12] Kaszowska O.: Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnę terenu. Problemy Ekologii, vol. 11, nr 1, 2007, s. 52-57.
• [13] Dobak P., Drągowski A., Frankowski Z., Frolik A., Kaczyński R., Kotyrba A., Pinińska J., Rybicki S., Woźniak H.: Zasady dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich dla celów likwidacji kopalń. Ministerstwo Środowiska, FALL, Warszawa 2009.
• [14] Skrzypczak I., Kokoszka W., Zientek D., Kogut J.: Geodezyjny pomiar wskaźników deformacji i ryzyko uszkodzenia obiektów budowlanych na terenach górniczych. Wiadomości Górnicze 2, 2017, s. 72-82.
• [15] Gąsiorowski T., Michalik K.: Podstawy projektowania budynków na wpływy eksploatacji górniczej według eurokodów i wytycznych krajowych. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach, nr 7, 2015, s. 117-126.
• [16] Kicki J., Jarosz J., Sobczyk E.J., Saługa P., Dyczko A. (red.): Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2006, Sympozja i Konferencje nr 66, Polska Akademia Nauk, lnstytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Kraków 2006.
• [17] Borecki M. (red.): Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi. Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1980.
• [18] Chudek M., Sapicki K.F. (red): Ochrona środowiska w Górnośląskim i Donieckim Zagłębiu Węglowym. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.
• [19] Paleczek W.: Metoda określania wielkości i zasięgu deformacji powierzchni terenu powodowanych podziemną eksploatacją złóż z uwzględnieniem własności geomechanicznych skał górotworu. Polska Akademia Nauk, Komitet lnżynierii Lądowej i Wodnej, lnstytut Podstawowych Problemów Techniki, Studia z Zakresu lnżynierii nr 58, Warszawa 2007.