10% miasta. Percepcja przestrzeni przez osoby z dysfunkcją wzroku

• Autorzy: Tota P.

Warianty tytułu

EN

10 Percent of the City. Perception of Space by Visually Impaired Persons

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Szacuje się, że aż do 90% bodźców odbieranych jest przez człowieka za pomocą wzroku – pozostałe cztery zmysły dostarczają nam jedynie 10% wrażeń. Osoby z dysfunkcją tego zmysłu przedstawiane są więc często jako użytkownicy przestrzeni niezbyt ją rozumiejący, przy czym zwykle nie zdajemy sobie sprawy, że to właśnie osoby niewidome są najbardziej uważnymi odbiorcami przestrzeni: zwracają uwagę na te jej elementy, które dla osób w pełni sprawnych są zbyt powszednie, więc niemal niezauważalne. Artykuł przedstawia kwestię percepcji przestrzeni publicznych przez osoby niewidome i słabowidzące, omawiając zarówno przestrzenne jak i społeczne uwarunkowania dostępności miasta oraz przybliżając zakres orientacji użytkowników o ograniczonej zdolności widzenia. Temat wydaje się niezwykle istotny zwłaszcza w kontekście pojawiających się dyskusji o jakości przestrzeni miejskich, o której nie może być mowy bez podniesienia kwestii dostępności i dostosowania do potrzeb wszystkich użytkowników.

EN

It is estimated that even up to 90% of the impulses is received by the man by sight – the other four senses provide us only 10% of impressions. More often than not visually impaired people are presented as the space users who not very understand it. Moreover, we usually do not realize that blind persons are the most attentive recipients of space as they pay attention on those its elements, which are too common for people without disabilities so almost unnoticed. The article presents the question of public spacesʼ perception by blind and partially sighted people, discussing both spatial and social condition of the city accessibility and depicting orientation range of users with limited vision. Subject seems to be very important, especially in the context of the emerging debate about the quality of urban spaces, which cannot be discussed without raising the issue of availability and adaption to the all users needs.

Słowa kluczowe

PL

percepcja; przestrzeń publiczna; dostępność miasta; projektowanie uniwersalne

EN

perception; public spaces; accessibility of city; universal design

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 13
• Strony: 223--230
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., fot.

Twórcy

autor

Tota P.

Bibliografia

• [1] Błaszak M., Przybylski Ł.: Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• [2] Bartnicka J. [red]: Kształtowanie przestrzeni publicznej z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnością, Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego, Gliwice 2011.
• [3] Gehl J.: Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Wydawnictwo Ram, Kraków 2009.
• [4] Grabowska-Pałecka H.: Niepełnosprawni w obszarach i obiektach zabytkowych. Problemy dostępności, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2004.
• [5] Jakubowski M.: Tyflografika. Historia i współczesność. Metody i technologie. Konspekt wykładu do prezentacji multimedialnej na konferencji PZN w Warszawie 12.12.2005,dostęp online: http://www.rysunki.pzn.org.pl/technologie.pdf, data cytowania: 07.08.2014.
• [6] Kantarek A. A.: O orientacji w przestrzeni miasta, Wydawnictwo PK, Kraków 2013
• [7] Kiziewicz A.: Nasze wspólne dobro, nasza przestrzeń publiczna, [w:] C.H. Beck Nieruchomości - styczeń 2013, dostęp online: http://pfsrm.pl/sites/default/files/A.%20Kiziniewicz%20-%20NASZE%20WSP%C3%93LNE%20DOBRO_10.2012_0.pdf, data cytowania: 07.08.2014.
• [8] Kuryłowicz E.: Projektowanie Uniwersalne. Udostępnianie otoczenia osobom niepełnosprawnym, Wyd. II, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa 2005.
• [9] Majewski T.: Psychologia Niewidomych i niedowidzących, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1983.
• [10] Majewski T.: Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie osób niewidomych i słabo widzących, Wydawnictwo KIG-R, Warszawa 2004.
• [11] Podgórski M.: Ucieczka od wizualności i jej społeczne konsekwencje. Fenomen estetyki haptycznej; Praca doktorska napisana w Instytucie Socjologii, w Zakładzie Socjologii Życia Codziennego pod kierunkiem prof. dr hab. Rafała Drozdowskiego, Poznań 2011.
• [12] Wysocki M.: Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2010.
• [13] Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych - X rewizja. Światowa Organizacja Zdrowia, 2009, dostęp online: http://csioz.gov.pl/src/files/klasyfikacje/ICD-10TomI.pdf, data cytowania: 05.08.2014.
• [14] Osoby niewidome i słabowidzące w przestrzeni publicznej - zalecenia, porady, dobre praktyki, Polski Związek Niewidomych, Warszawa 2009.