The Children’s University Hospital in Cracow. History and architecture

• Autorzy: Waszczyszyn E.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.17.210.7753

Warianty tytułu

PL

Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. Historia i architektura

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the common consciousness, the heritage of architecture and urban planning from the period of the People’s Republic of Poland is perceived as a legacy of the totalitarian political system, and consequently underestimated and unprotected. One of the interesting buildings coming from this period, the beginnings of which reach back to the 1960s, is the Children’s University Hospital in Cracow. In the process of its construction innovative – at the time – architectural and material-related solutions were adopted. The spatial and aesthetic values of the hospital have been preserved to this day, despite its degradation, which has been progressing for some time now and which is to be stopped by renovation and modernisation works undertaken in the hospital. It testifies to its timeless cultural value, both in terms of its formal solutions and materials used, and in terms of its conceptual contents, which are the output of and testimony to the ‘difficult’ epoch when the hospital was erected.

PL

Dziedzictwo architektury i urbanistyki z okresu trwania Polskiej Republiki Ludowej w powszechnej świadomości postrzegane jest jako spuścizna totalitarnego systemu politycznego, a co za tym idzie jest często niedoceniane i nieobjęte ochroną. Do ciekawych obiektów, pochodzących z tego okresu, którego początki sięgają lat 60. XX wieku, należy Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. W trakcie jego budowy zastosowane zostały nowatorskie, jak na ówczesne czasy, rozwiązania architektoniczne i materiałowe. Do dzisiaj zachowane zostały walory przestrzenne i estetyczne szpitala pomimo postępującej od pewnego czasu jego degradacji, której przeciwdziałać zaczęły podejmowane ostatnio na jego terenie prace renowacyjne i modernizacyjne. Dowodzi to jego ponadczasowej wartości kulturowej, tak w sensie formalno-materialnym, jak i treści ideowej, będącej dorobkiem i świadectwem „trudnej” epoki, w której szpital powstał.

Słowa kluczowe

EN

hospital architecture; children’s university hospital

PL

architektura szpitala; uniwersytecki szpital dziecięcy

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Technical Transactions
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 12(114)
• Strony: 63--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., fot.

Twórcy

autor

Waszczyszyn E.

• Institute of History of Architecture and Monument Preservation, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

Bibliografia

• [1] Barucki T., Architektura Polski, Warszawa 1985.
• [2] Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• [3] Grimes W., Władyslaw O. Biernacki-Poray, 71, Architect [in:] http://www.nytimes.com/1995/10/07 (access: 14.04.2017).
• [4] http://www.atelierkato.pl/referencje.html (access: 14.04.2017).
• [5] http://www.dziennikpolski24.pl (access: 14.04.2017).
• [6] http://www.nytimes.com/1995/10/07 (access: 14.04.2017).
• [7] Jakubowski M., Klinika Pediatryczna, [in:] Zbiory i Zakłady Przyrodnicze i Lekarskie Krakowa, J. Rostafiński (ed.), Kraków 1881.
• [8] Jakubowski M., Rzut oka na dzieje, piśmiennictwo i zakłady pediatryczne, Kraków 1865.
• [9] Jakubowski M., Szpital Św. Ludwika dla Dzieci w Krakowie. Jego powstanie, rozwój i działalność dziesięcioletnia od 1876-1885, Kraków 1886.
• [10] Jakubowski M., Kronika Szpitala Św. Ludwika dla Dzieci w Krakowie. Okres 25 lat, od roku 1876 do roku 1900, Kraków 1900.
• [11] Jakubowski M., Szpital Św. Ludwika w Krakowie (na łóżek 72), Kraków 1877.
• [12] Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989.
• [13] Fabiański M., Purchla J., Przewodnik po architekturze Krakowa, Kraków 2001.
• [14] Kulig A., Autentyzm dzieł architektury XX wieku – chroniony czy zagrożony?, Wiadomości Konserwatorskie, 49/2017.
• [15] Lewicki J., Ocena wartości zabytków epoki modernizmu. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, Wiadomości Konserwatorskie, 49/2017.
• [16] Miłuński F., Architektura w służbie zdrowia, Miejsca, 2006, (8).
• [17] Morgan T., The American Research Hospital in Krakow in Poland, U.S. Govt. Print. Off, 1966.
• [18] Popiela T., Skulimowski M., Historia wydziału lekarskiego w okresie od repolonizacji Uniwersytetu do odzyskania niepodległości (1864–1918), [in:] Sześćsetlecie Medycyny Krakowskiej, L. Tochowicza (ed.) T. II, Kraków 1964.
• [19] Porębowicz, S., Rozrost i elastyczność wewnętrzna rozplanowania jako kryteria nowoczesności projektów szpitali, Szpitalnictwo Polskie, 1970, No. 14(6).
• [20] Rostafiński J., Kraków pod względem lekarsko-przyrodniczym, Kraków 1900.
• [21] Seyda B., Dzieje medycyny w zarysie, Warszawa 1973.
• [22] Springer F., Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków 2012.
• [23] Szafer P.T., Współczesna architektura polska, Warszawa 1988.
• [24] Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie i Instytut Pediatrii. 50 lat w leczeniu najciężej chorych dzieci, M. Oberc, J. Szydłowska, M. Kowalczyk, Kraków 2015.
• [25] Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. Czas odnowy, publication commemorating the opening of the Central Operating Block with the Central Sterilization Room and the Intensive Care Unit, Kraków 2011.
• [26] Waszczyszyn E., Zabytkowy szpital w przestrzeni współczesnego miasta. Problemy konserwatorskie, [in:] Karta Krakowska 10 lat później, ed. by Kadłuczka A., Kraków 2011.
• [27] Weeks, J., Designing for patients care. Educations and research, World Hospital, 1969, No. 5(4).
• [28] Weeks, J., Hospital design for growth and change, World Hospital, 1969, No. 5(1).
• [29] Węcławowicz-Gyurkovich E., Podsumowanie ogólnopolskiej konferencji „Ochrona dziedzictwa architektury polskiej II połowy XX w.” Warszawa 16–17 XI, Wiadomości Konserwatorskie, 49/2017.
• [30] Wspomnienia pracowników Instytutu, [in:] Kronika XXX-lecia Instytutu, Z.1, CM UJ, Kraków 1997.

Uwagi

EN

Section "Architecture and urban planning"