Ocena efektów inwestycji drogowych pod względem dostępności przestrzennej wskutek realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego województwa mazowieckiego (2007-2013)

• Autorzy: Śleszyński P. , Kretowicz P.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.16.021.6319

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the effects of road investment in terms of spatial accessibility as a result of implementation of the Regional Operational Programme of the Mazowieckie voivodship (2007-2013)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono metodykę badań oraz wnioski poznawcze i praktyczne związane z oceną lokalnych i częściowo regionalnych inwestycji transportowych w województwie mazowieckim wspófinansowanych ze środków Unii Europejskiej w latach 2007-2013 (Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego). Analizie poddano indywidualny transport samochodowy. Zaprezentowano wskaźniki dotyczące pomiaru sprawności transportowo-osadniczej, opierające się na dostępności czasowo-przestrzennej pomiędzy ośrodkami różnego typu (stolica, miasta subregionalne, miasta powiatowe, siedziby gmin). Wyniki dowodzą słabej lub wręcz niezauważalnej poprawy dostępności. Potwierdziły to badania ankietowe przeprowadzone na 200-osobowej próbie użytkowników dróg – posiadaczy samochodów osobowych. Problemem na drogach lokalnych, zwłaszcza w okolicach Warszawy, pozostaje kongestia (zatłoczenie) ruchu, która zdaniem części respondentów nawet zwiększyła się. Korzystniej oceniono poprawę jakości nawierzchni dróg. We wnioskach postuluje się zatem o zwrócenie uwagi na planowanie inwestycji sieci drogowej zwłaszcza na obszarach najsilniej zurbanizowanych, szczególnie w kontekście postępującego rozpraszania zabudowy.

EN

The article presents the research methodology and results of scientific and practical related to the evaluation of local and partly regional transport investments in Mazowieckie voivodship co-financed from EU funds in 2007-2013 (Regional Operational Programme of the Mazowieckie Voivodship). Analyzed individual transport and presented indicators to measure the efficiency of transport and settlement, based on the temporal-space accessibility between the centers of various types (capital, a city of sub-regional, city district, the seat of the municipalities). The results indicate poor or even unnoticeable to improve accessibility. This was confirmed by a survey carried out on 200-person sample of road users – car’s owners. The problem on local roads, especially in the Warsaw agglomeration, remains congestion, which, according to some respondents even increased. Preferably rated to improve the quality of road surfaces. In the conclusions postulated, therefore, pay attention to the investment planning of the road network especially in the areas most urbanized areas, especially in the context of progressive dispersion of settlement.

Słowa kluczowe

PL

dostępność czasowa; dostępność przestrzenna; dostępność transportowa; regionalny program operacyjny; województwo mazowieckie

EN

temporal accessibility; spatial accessibility; transport accessibility; regional operational program; Mazovia region

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 19(4)
• Strony: 30--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Śleszyński P.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, PAN, Twarda 51/55, 00-818 Warszawa

autor

Kretowicz P.

• Ecorys Polska, Solec 38, 00-394 Warszawa

Bibliografia

• [1] Brańka P., Hołuj A., 2013, Gospodarka przestrzenna Krakowa. Ocena stanu oraz dotychczasowych działań w zakresie planowania przestrzennego w świetle badań ankietowych, Zeszyty Naukowe UEK, 913, 21-42.
• [2] Domański B., Noworól A. (red.), 2010, Małopolskie miasta – funkcje, potencjał i trendy rozwojowe, Małopolskie Obserwatorium Polityki Rozwoju, Kraków.
• [3] Dziemianowicz W., Mackiewicz M., Szmigiel-Rawska K. (red.), 2014, Diagnoza obszaru metropolitalnego Warszawy, Badania naukowe w ramach projektu „Programowanie Rozwoju Obszaru Metropolitalnego Warszawy – PROM”, badanie zrealizowane przez Geoprofit i Ecorys Polska na zlecenie Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego w Warszawie.
• [4] ECFERDF, 2014, Guidance document on monitoring and evaluation. Concepts and Recommendations, European Cohesion Fund European Regional Development Fund, European Commission, Directorate-General for Regional Policy.
• [5] Ecorys, 2014, Analiza dla funkcjonalnego obszaru krośnieńsko-jasielskiego w ramach projektu pn. „Dla spójności i dostępności – analiza możliwości rozwojowych obszaru krośnieńsko-jasielskiego”, Ecorys Polska, Warszawa.
• [6] Ecorys, 2015, Ewaluacja wpływu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 na spójność komunikacyjną i przestrzenną oraz wzrost konkurencyjności województwa mazowieckiego. Raport końcowy, Ecorys Polska, Warszawa.
• [7] Gadziński J., 2010, Ocena dostępności komunikacyjnej przestrzeni miejskiej na przykładzie Poznania, Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, 13, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
• [8] Grzeszczyk T.A., 2012, Modelowanie ewaluacji projektów europejskich, Placet, Warszawa.
• [9] Guzik R. (red.), 2012, Czynniki i ograniczenia rozwoju miast województwa pomorskiego w świetle relacji przestrzennych i dostępności komunikacyjnej, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
• [10] Guzik R., Kołoś A. (red.), 2015, Relacje funkcjonalno-przestrzenne między ośrodkami miejskimi i ich otoczeniem w województwie pomorskim, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
• [11] IBS, 2012, Analiza potrzeb rozwojowych województwa kujawsko -pomorskiego w kontekście nowej perspektywy finansowej UE 2014-2020. Raport końcowy, Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa.
• [12] Kawałko B., 2009, Od czego zależy rozwój i dobre zarządzanie w regionie? Wyniki badań JST w województwie lubelskim, Barometr Regionalny, 16, 2, 85-94.
• [13] Komornicki T., Bański J., Śleszyński P., Rosik P., Świątek D., Czapiewski K.Ł., Bednarek-Szczepańska M., Stępniak M., Mazur M., Wiśniewski R., Solon B., 2010, Ocena wpływu inwestycji infrastruktury transportowej realizowanych w ramach polityki spójności na wzrost konkurencyjności regionów (w ramach ewaluacji ex post NPR 2004-2006), IGiPZ PAN, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• [14] Komornicki T., Rosik P., Stępniak M., Śleszyński P., 2014, Zweryfikowana metodologia szacowania WMDT. Raport przygotowany w ramach I etapu projektu pn. Oszacowanie oczekiwanych rezultatów interwencji za pomocą miar dostępności transportowej dostosowanych do potrzeb dokumentów strategicznych i operacyjnych dot. perspektywy finansowej 2014-2020, IGiPZ PAN, Warszawa.
• [15] Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., 2014, Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce – wybrane fragmenty raportu, Samorząd Terytorialny, 25, 4 (280), 5-21.
• [16] Maciejewski W., 1973, Obliczanie odległości kolejowych pomiędzy miastami powiatowymi Polski w oparciu o macierz wydłużenia trasy, Przegląd Komunikacyjny, 8, 15-17.
• [17] Mantey D., 2009, Żywiołowe rozpraszanie się funkcji mieszkaniowych Warszawy – przykład osiedli podwarszawskich, Prace Geograficzne, 121, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 225-235.
• [18] Mucha D., 2010, Raport z badan sondażowych pt. „Jakość życia w dużej aglomeracji miejskiej na przykładzie problemów transportowych Warszawy”, Zakład Informatyki i Badań Jakości Środowiska, Politechnika Warszawska, Warszawa, http://siskom.waw.pl/siskom/Raport Jakosc zycia a problemy transportowe Wawy Dominika Mucha.pdf.
• [19] Noworól A., Hołuj A. (red.), 2016, Społeczno-ekonomiczne przemiany w strefie podmiejskiej miast: studium przypadku Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, CeDeWu.pl, Warszawa.
• [20] Olszewski P., Dybicz T., Śleszyński P., 2013, Proponowane miary dostępności czasowej w transporcie publicznym, Przegląd Komunikacyjny, 12, 10-17.
• [21] Raport z badania opinii mieszkańców na temat kierunków rozwoju Gminy Zabierzów, 2013, Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji, Raport opracowany na zlecenie Gminy Zabierzów.
• [22] Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013, 2011, Załącznik do Uchwały Zarządu Województwa Mazowieckiego ze stycznia 2012 r., Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, grudzień 2011 r.
• [23] Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020, Zarząd Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 12 lutego 2015 r.
• [24] Roguszczak M., 2011, Społeczne koszty zarządzania czasem na przykładzie strategii transportowych miast, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria Administracja i Zarządzanie, 89, 123-136.
• [25] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
• [26] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE, OJ L 348, 20.12.2013, 1-128.
• [27] Stępniak M., Rosik P., 2013, Accessibility improvement, territorial cohesion and spillovers: a multidimensional evaluation of two motorway sections in Poland, Journal of Transport Geography, 2013, 31, 154-163.
• [28] Szczegółowy opis priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 (Uszczegółowienie RPO WM), Załącznik Nr 1 do uchwały Nr 251/130/12 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 31 stycznia 2012 r., Zarząd Województwa Mazowieckiego Warszawa, styczeń 2012 r.
• [29] Śleszyński P., 2012a, Warszawa i Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza, Trendy Rozwojowe Mazowsza, 8, Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, Warszawa, 1-160.
• [30] Śleszyński P., 2012b, Zmiany demograficzne województwa mazowieckiego w latach 1990-2030 i ich skutki, Mazowsze. Studia Regionalne, 10, 11-32.
• [31] Śleszyński P., 2014a, Dostępność czasowa i jej zastosowania, Przegląd Geograficzny, 86, 2, 171-215.
• [32] Śleszyński P., 2014b, Transport – and settlement-related temporary efficiency of road journeys taken in Poland, 2013, Geographia Polonica, 1, 157-160.
• [33] Śleszyński P., 2014c, Zmiany dostępności czasowo-przestrzennej w wyniku inwestycji drogowych finansowanych ze środków Unii Europejskiej (2004-2012), Czasopismo Geograficzne, 85, 1-2.
• [34] Śleszyński P., 2015, Expected traffic speed in Poland using Corine land cover, SRTM-3 and detailed population places data, Journal of Maps, 11, 2, 245-264.
• [35] Śleszyński P., 2016, A synthetic index of the spatio-temporal accessibility of communes in Poland, Geographia Polonica, 89, 4, 567-574.
• [36] Śleszyński P., Andrzejewska M., Cerić D., Deręgowska A., Komornicki T., Rusztecka M., Solon J., Sudra P., Zielińska B., 2016, Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach w 2014 roku, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, Warszawa.
• [37] Śleszyński P., Dybicz T., Olszewski P., 2015, Stopień dostępności czasowej jako syntetyczny wskaźnik poziomu obsługi transportowej, Przegląd Komunikacyjny, 6, 23-27.
• [38] Śleszyński P., Rosik P., 2013, Struktura drogowego ruchu dojazdowego do Warszawy w świetle badań kordonowych, Transport Miejski i Regionalny, 7, s. 34-41.
• [39] Wdowicka M., Mierzejewska L., 2012, Chaos w zagospodarowaniu przestrzennym stref podmiejskich jako efekt braku zintegrowanego systemu planowania (na przykładzie strefy podmiejskiej Poznania), Problemy Rozwoju Miast, 1, 40-52.
• [40] Więckowski M., Michniak D., Bednarek-Szczepańska M., Chrenka B., Ira V., Komornicki T., Rosik P., Stępniak M., Székely V., Śleszyński P., Świątek D., Wiśniewski R., 2014, Road accessibility to tourist destinations of the Polish-Slovak borderland: 2010-2030 prediction and planning, Geographia Polonica, 87, 1, 5-26.
• [41] Wiśniewski Sz., 2015, Zróżnicowanie dostępności transportowej miast w województwie łódzkim, Wydawnictwo UŁ, Łódź.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).