Współczesne wyzwania w gospodarce wodnej na obszarach miejskich i dywersyfikacja źródeł wody na przykładzie Wrocławia

• Autorzy: Buczyński Sebastian , Tarka Robert , Olichwer Tomasz , Wcisło Marek , Modelska Magdalena , Staśko Stanisław

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.87

Warianty tytułu

EN

Contemporary challenges in water management in urban areas and diversification of water sources : a case study of the Wrocław city

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Negative climate change, including changes in precipitation structures, is particularly acutely recorded in large cities, where tight development hinders infiltration. Large cities also struggle with a deficit of good quality water for supplying the population and industry. This article presents two solutions proposed in Wroclaw city (Poland), which allowed a) assessment of the possibility of intensifying the infiltration of rainwater using infiltration basins and trenches and b) documentation of a new alternative source of supply to the city from groundwater. The research results, which are the result of cooperation between scientists and municipal manage¬ment structures, are presented based on the example of the Brochówka river catchment and the Bogdaszowice-Radakowice burried valley aquifer. The proposed water management solutions may constitute a proposal for other urban agglomerations in the time of progressive water problems.

Słowa kluczowe

PL

gospodarka wodna; wody miejskie; baseny infiltracyjne; zaopatrzenie w wodę; wody podziemne

EN

water management; urban waters; infiltration basins; water supply; groundwater

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 9
• Strony: 813--819
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., map., tab.

Twórcy

autor

Buczyński Sebastian

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-1285-5957

autor

Tarka Robert

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0002-2973-8258

autor

Olichwer Tomasz

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0002-9989-4504

autor

Wcisło Marek

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-4122-8434

autor

Modelska Magdalena

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0002-1387-6752

autor

Staśko Stanisław

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski, plac Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

• 1. ALEXANDER L., ZHANG X., PETERSON T.C., CAESAR J., GLEASON B.A., TANK A.M.G.K., HAYLOCK M., COLLINS D., TREWIN B., RAHIMZADEH F., TAGIPOUR A., KOLLI R., REVADEKAR J., GRIFFITHS G., VINCENT L., STEPHENSON D., BURN J., AGUILAR E., BRUNET M., VAZQUEZ-AGUIRRE J. 2006 - Global Observed Changes in Daily Climate Extremes of Temperature and Precipitation. Journal of Geophysical Research, 111; doi:10.1029/2005JD006290
• 2. BUCZYŃSKI S., TARKA R., OLICHWER T. 2025 - Projekt robót geologicznych w celu udokumentowania zasobów eksploatacyjnych ujęcia Karczyce-Radakowice. MPWiK Wrocław.
• 3. BUCZYŃSKI S., WCISŁO M., WOJTYNA A. 2023 - Aktualizacja danych w modelu hydrogeologicznym struktury Bogdaszowice-Radakowice. MPWiK Wrocław.
• 4. BUCZYŃSKI S., WCISŁO M., WOJTYNA A. 2024 - Obserwacje terenowe z lat 2019-2024 na potrzeby ustalenia zasobów wodnych dla rejony struktury Bogdaszowice-Radakowice. MPWiK Wrocław.
• 5. CZERWONKA J.A., KRAWCZYK J. 1993 - Hydrogeologiczna i paleogeograficzna charakterystyka czwartorzędowej struktury rynnowej Sadków Źródła. Współczesne Problemy Hydrogeologii, VI, Wrocław: 33-38.
• 6. DENDEWICZ A. 1986 - Nowe struktury wodonośne w regionie wrocławskim. Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski. Prace Naukowe Politechniki Wrocławskiej, 49 (21): 41-45.
• 7. IPCC, 2015 - European Drought Observatory Drought News (dostęp Sierpień 2015). http://edo.jrc.ec.europa.eu
• 8. IPCC, 2021 - Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Climate change. The Physical Science Basis. WGI WMO. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_SummaryVolume.pdf
• 9. GEIGER W., DREISEITL H. 1999 - Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych. Projprzem Eko, Zamość k. Bydgoszczy.
• 10. GRZEGORCZYK K., NOWAK A., DĄBROWSKI S., RYNARZEWSKI W., ZIELIŃSKI W. 1993 - Dokumentacja hydrogeologiczna wraz z aneksem i programem badań zasobów wód podziemnych w kat. C i B z utworów czwartorzędowych w strukturze kopalnej Bogdaszowice-Radakowice. „Proxima” Wrocław. Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa, nr inw. 420/94.
• 11. GURWIN J., POPRAWSKI L. 2008 - Analiza możliwości wykorzystania zasobów wód podziemnych na podstawie numerycznych modeli wybranych struktur wodonośnych rejonu Wrocławia. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 431 (5): 41-48.
• 12. HUNT W.F., KANNAN N., JEONG J., GASSMAN P.W. 2009 - Stormwater Best Management Practices: Review of Current Practices and Potential Incorporation in SWAT. International Agricultural Engineering Journal, 18 (1-2): 73-89.
• 13. KARAMOUTSOU L., VELIOU E., KVERNBERG E.B., PSILOVIKOS A. 2024 - Urban Stormwater Management: A Sustainable Approach. Water, 16, 2089.
• 14. KIEŃĆ D., GAWRON M., KUCZER M., GURWIN J., PATEREK A., WOJTKOWIAK A. 2011 - Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej zasobów wód podziemnych w utworach czwartorzędowych, trzeciorzędowych i triasowych rejonu niecki wrocławskiej (II etap) z uwzględnieniem GZWP nr 319 Prochowice-Środa Śląska. „Proxima” SA Wrocław. Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa, nr inw. 68/2012.
• 15. KRAWCZYK J., BOROWIEC A., JĘDRUSIAK M., KIEŃĆ D., NOWAK A., KUZYNKÓW H. 1996 - Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód podziemnych w utworach czwartorzędowych, trzeciorzędowych i triasowych rejonu niecki wrocławskiej (II etap) z uwzględnieniem GZWP. Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu PROXIMA S.A. Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa, nr inw. 894/97.
• 16. KRAWCZYK J., TKACZYK A. 1997 - Czwartorzędowe struktury rynnowe niecki wrocławskiej w świetle badań geofizycznych elektrooporowych. Przegląd Geologiczny, 45 (4): 423-427.
• 17. KRYZA J., KRYZA H. 2002 - Nowe strategie projektowania ujęć wód. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, 14(1): 94-104.
• 18. KRYZA J., POPRAWSKI L., STAŚKO S. 1989 - Główne zbiorniki wód podziemnych w rejonie wrocławskim koncepcja optymalnego zagospodarowania i aktywnej ochrony. Konferencja naukowo-techniczna „Alternatywne źródła zaopatrzenia Wrocławia w wodę”. Wrocław: 33-38.
• 19. KRYZA J., POPRAWSKI L., SACHANBIŃSKI M., STAŚKO S., SZPONAR A., KRYZA H., GURWIN J., TARKA R., FILIP S., OLICHWER T., SZCZEPANOWSKI S., WOJCIECHOWSKA H. 2001 - Analiza aktualnego stanu rozpoznania warunków hydrogeologicznych regionu wrocławskiego oraz wytypowanie zbiorników wód podziemnych i struktur wodonośnych dla alternatywnego zaopatrzenia w wodę miasta Wrocławia. Uniwersytet Wrocławski, Archiwum Zakładu Hydrogeologii Podstawowej, Wrocław.
• 20. LEE K., KIM H., PAK G., JANG S., KIM L., YOO C., YOON J. 2010 - Cost-effectiveness analysis of stormwater best management practices (BMPs) in urban watersheds. Desalination and Water Treatment, 19 (1-3): 92-96; doi:10.5004/dwt.2010.1900
• 21. LEJCUŚ K., BURSZTA-ADAMIAK E., DĄBROWSKA J., WRÓBLEWSKA K., ORZESZYNA H., ŚPITALNIAK M., MISIEWICZ J. 2021 - Katalog dobrych praktyk. Cz. I. Zasady zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi pochodzącymi z nawierzchni pasów drogowych. UM Wrocław; https://bip.um.wroc.pl/artykul/1016/57547/katalog-dobrychpraktyk-zrownowazonego-gospodarowania-wodami-opadowymi
• 22. MARKOVIČ G., ZELEŇÁKOVÁ M., KÁPOSZTÁSOVÁ D., HUDÁKOVÁ G. 2014 - Rainwater infiltration in the urban areas. WIT Transactions on Ecology and The Environment, 181: 313-320; doi: 10.2495/EID140271
• 23. NICHOLLS N., GRUZA J.J., KARL T.R., OGALLO L.A., PARKER D.E. 1996 - Observed climate variability and change, in Climate Change 1995: The Science of Climate Change. Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Cambridge University Press.
• 24. PAGE D., BEKELE E., VANDERZALM J., SIDHU J. 2018 - Managed Aquifer Recharge (MAR) in Sustainable Urban Water Management. Water 10, 239; doi: https://doi.org/10.3390/w10030239
• 25. ROSSI L., WENS M., DE MOEL H., COTTI D., SABINO SIEMONS A., TORETI A., MAETENS W., MASANTE D., VAN LOON A., HAGENLOCHER M., RUDARI R., NAUMANN G., MERONI M., AVANZI F., ISABELLON M., BARBOSA P. 2023 - European Drought Risk Atlas. Publications Office of the European Union, Luxembourg; doi:10.2760/33211, JRC135215
• 26. SALEEM M., HUSSAIN A., MAHMOOD G. 2018 - A systematic approach for design of rainwater harvesting system and groundwater aquifer modelling. Applied Water Science, 8 (137); doi. https://doi.org/10.1007/s13201-018-0769-8
• 27. STAFFORD N., CHE D., MAYS L.W. 2015 - Optimization model for the design of infiltration basins. Water Resources Management, 29: 2789-2804; doi: 10.1007/s11269-015-0970-6
• 28. STAŚKO S., OLICHWER T., MODELSKA M., BUCZYŃSKI S., TARKA R., KASPERCZYK L., WCISŁO M., WOJCIECHOWSKA H., BEDNARZ M. 2013 - Aktualizacja zasobów wód podziemnych w rejonie Wrocławia studium możliwości ujęcia dla miasta Wrocławia struktura Bogdaszowice-Radakowice. Fundacja dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• 29. STAŚKO S., TARKA R., BUCZYŃSKI S., WCISŁO M., OLICHWER T., BŁACHOWICZ M. 2018 - Aktualizacja modelu hydrogeologicznego zbiornika wód podziemnych w rejonie niecki bogdaszowickiej. MPWiK Wrocław.
• 30. SZMYTKIE R., KRYCZKA P., LISOWSKA-KIERPKA A., KUZARA K. 2023 - Szacowanie rzeczywistej liczby mieszkańców Wrocławia (raport). Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• 31. TARKA R., BUCZYŃSKI S., OLICHWER T. 2025 - A novel method for the classification of urban areas in terms of rainwater drainage potential. Hydrogeology Journal, 33: 49-61; doi: https://doi.org/10.1007/s10040-024-02867-y
• 32. USTAWA, 2001 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Dz.U. z 2025 r. poz. 647, 1080, t.j.
• 33. WAKODE H.B., BAIER K., JHA R., AZZAM R. 2018 - Impact of urbanization on groundwater recharge and urban water balance for the city of Hyderabad, India. International Soil and Water Conservation Research, 6: 51-62; doi: https://doi.org/10.1016Zj.iswcr.2017.10.003