Wykorzystanie dżdżownic do oceny zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi

• Autorzy: Broma M. , Rajfur M. , Kłos A. , Duczmal K. , Wacławek M.

Warianty tytułu

EN

Use of earthworms to assess soil contamination with heavy metals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych przez nas badań była ocena możliwości wykorzystania dżdżownic do badania zanieczyszczenia gleb. Do badań wykorzystano dżdżownice Dendrobaena veneta pochodzące z Hodowli Dżdżownic „Ekagro Sp. z o.o.” ze Słupska oraz naturalnie występujące w środowisku dżdżownice ziemne Lumbricus terrestris. Zbadano sorpcję metali ciężkich przez badany gatunek dżdżownic, a także wpływ czasu ekspozycji na stężenie Cd, Pb i Zn w ich organizmach. Przeprowadzono również wstępne badania biomonitoringowe okolic Chmielowic k. Opola z wykorzystaniem naturalnie występującego na badanym obszarze gatunku dżdżownic. W dżdżownicach metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) oznaczano stężenia: Cd, Cu, Mn, Ni, Pb i Zn.

EN

The aim of our investigations was assessment of earthworms usefulness in investigations of soil contamination. In our researches the earthworms Dendrobaena veneta (from Earthworms Farm „Ekagro Sp. z o.o.”, Słupsk, PL) and naturally occurring in environment earthworms Lumbricus terrestris were tested. The heavy metal type and exposition time influences on Cd, Pb and Zn concentrations in earthworms organism were investigated. The preliminary biomonitoring researches were conducted in the region of Chmielowice (Opole voivodship, south-western Poland). The concentrations of: Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn were determined in earthworms with atomic absorption spectrometry (AAS).

Słowa kluczowe

PL

dżdżownica; metale ciężkie; zanieczyszczenie gleby; absorpcyjna spektrometria atomowa; AAS

EN

earthworms; heavy metals; soil contamination; atomic absorption spectrometry (AAS)

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 14, NR 1-2
• Strony: 57--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., wykr., rys.

Twórcy

autor

Broma M.

• Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr II z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej ul. K. Pułaskiego 3, 45-048 Opole tel. [phone]

autor

Rajfur M.

• Zakład Badań Fizykochemicznych Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytet Opolski ul. kard. B. Kominka 4, 45-032 Opole tel. [phone]

autor

Kłos A.

• Zakład Badań Fizykochemicznych Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytet Opolski ul. kard. B. Kominka 4, 45-032 Opole tel. [phone]

autor

Duczmal K.

• Publiczne Liceum Ogólnokształcące Nr II z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej ul. K. Pułaskiego 3, 45-048 Opole tel. [phone]

autor

Wacławek M.

• Zakład Badań Fizykochemicznych Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytet Opolski ul. kard. B. Kominka 4, 45-032 Opole tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Sławska M.: Możliwości wykorzystania fauny glebowej w monitoringu ekosystemów leśnych. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo Leśnej, Rogów 2006, 8(4), 184-192.
• [2] Chrzan A., Marko-Worłowska M. i Łaciak T.: Metale ciężkie w glebie i organizmach bezkręgowców glebowych. Proc. ECOpole, 2008, 2(1), 59-62.
• [3] Dziadek K. i Wacławek W.: Metale w środowisku, Cz. I. Metale ciężkie (Zn, Cu, Ni, Pb, Cd) w środowisku glebowym. Chem. Dydakt. Ekol. Metrol., 2005, 10(1-2), 33-44.
• [4] Chrzan A. i Marko-Worłowska M.: Wpływ metali ciężkich zanieczyszczających glebę na zagęszczenie i różnorodność fauny glebowej. Proc. ECOpole, 2008, 2(2), 429-431.
• [5] Siekierska E.: Mechanizmy działania kadmu na strukturę jajnika i przebieg oogenezy u dżdżownicy Dendrobaena reneta. Wyd. Uniw. Śląskiego, Katowice 2003.
• [6] Jura C.: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. WN PWN, Warszawa 2002.
• [7] Bukała B.: Biologia. Bezkręgowce. Wyd. Szkol. Omega, Kraków 2007.
• [8] Hempel-Zawitkowska J.: Zoologia dla uczelni rolniczych. WN PWN, Warszawa 2004.
• [9] Kostecka J.: Poradnik hodowcy dżdżownic. Akademia Rolnicza w Krakowie, Filia w Rzeszowie, Rzeszów 1993.
• [10] Plisko J.: Annelida, Oligochaeta, Lumbricidae: dżdżownice. Wyd. Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1973, 37-49.
• [11] Petryszak A. i Rościszewska M.: Wykorzystanie dżdżownic do utylizacji odpadów komunalnych. Aura, 1998, (3), 18-19.
• [12] Kotowska J.. i Kotowski J.F.: Chemiczna ocena wykorzystania dżdżownic (Lumbricidae-Eisenia Fetida) do rolniczego uzdatniania osadów z oczyszczalni ścieków. Chem. Inż. Ekol., 1998, 5(3), 179-184.
• [13] Liu X., Hu Ch. i Zhang S.: Effects of earthworm activity on fertility and heavy metal bioavailability in sewage sludge. Environ. Int., 2005, 31, 874-879.
• [14] Suthar S., Singh S. i Dhawan S.: Earthworms as bioindicator of metals (Zn, Fe, Mn, Cu, Pb and Cd) in soils: Is metal bioaccumulation affected by their ecological category? Ecol. Eng., 2008, 32, 99-107.
• [15] Piotrkowski J. i Jackowska I.: Metale ciężkie ze środowisk skażonych w ekosystemach. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 1996, 434, 931-935.
• [16] Matusiewicz H.: Metody rozkładu próbek na mokro w analizie śladowej. Chem. Inż. Ekol., 2004, 11(S4), 463-498.
• [17] Instrukcja obsługi aparatu AAS SOLAR 969 firmy UNICAM. Spectr-Lab, Warszawa 1997.
• [18] Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi.