Wpływ nawożenia na zawartość azotu mineralnego w glebach użytków zielonych i upraw rolniczych o przeznaczeniu paszowym

• Autorzy: Watros A. , Lipińska H. , Lipiński W. , Tkaczyk P. , Krzyszczak J. , Baranowski P.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2018.11.17

Warianty tytułu

EN

The impact of fertilization on the mineral nitrogen content in grassland and fodder crop soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podjęto próbę oceny zależności zawartości azotu mineralnego w glebach użytków zielonych, na tle innych wybranych upraw rolniczych o przeznaczeniu paszowym, od dawki nawożenia azotem mineralnym. Niezależnie od terminu poboru próbek do analizy (wiosenny lub jesienny) czy sposobu użytkowania (kośnie, pastwiskowo, kośnie-pastwiskowo i przemiennie), dawka azotu wywierała istotny wpływ na zawartość N_min. Korelacje między N_min a dawką azotu w nawozach mineralnych w użytkach zielonych na glebach mineralnych były w ogólności dodatnie, niezależnie od terminu poboru próbek glebowych. Z kolei na glebach organicznych w okresie jesiennym zaznaczył się raczej ujemny związek pomiędzy dawką N a zawartością N_min w warstwie 60-90 cm, wiosną natomiast obserwowane korelacje były dodatnie. W przypadku upraw rolniczych o przeznaczeniu paszowym (kukurydzy lub mieszanki zbożowej) pomiary dokonane zarówno wiosną, jak i jesienią, w ogólności potwierdziły dodatnie i istotne statystycznie zależności między dawką nawożenia azotem mineralnym i N_min w warstwie 60-90 cm. Szczególnie silnymi korelacjami wykazywały się gleby mineralne spod mieszanki zbożowej (współczynniki korelacji powyżej 0,8).

EN

A mineral N content (N_min) in the 60-90 cm layer of mineral and org. soils depending on the N dose in the mineral fertilizer used for grassland as well as for the cultivation of maize and cereal mixes in 2010-2012 was detd. in spring and autumn to find a resp. correlation. The N_min content and the dose of N fertilizer were positively correlated for (i) grassland on mineral soils, (ii) grassland on org. soils, and (iii) cultivations of maize and cereal mixes on mineral soils. Particularly high correlation coeffs. (higher than 0.8) were obsd. for cereal mixes cultivations. A negative correlation was obsd. only for grassland on org. soils during the autumn sampling.

Słowa kluczowe

PL

azot mineralny; nawozy azotowe; gleby; nawożenie gleb

EN

mineral nitrogen; nitrogen fertilizers; soil fertilization

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 97, nr 11
• Strony: 1899--1905
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., mapy, rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Watros A.

• Instytut Nowych Syntez Chemicznych, Puławy

autor

Lipińska H.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Lipiński W.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie

autor

Tkaczyk P.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Krzyszczak J.

• Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego, Polska Akademia Nauk, ul. Doświadczalna 4, 20-290 Lublin

autor

Baranowski P.

• Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN, Lublin

Bibliografia

• [1] GUS, Rocznik statystyczny rolnictwa 2013, www.stat.gov.pl.
• [2] J. Igras, J. Kopiński, Pamiętnik Puławski 2001, 124, 187.
• [3] T. Sosulski, S. Mercik, E. Szara, Ann. UMCS Sec. E 2004, 59, nr 2,589.
• [4] A. Sapek, P. Nawalany, Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie 2004, 4, nr 1(10), 177.
• [5] E. Gaweł, Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie 2011, 11, nr 3(35), 73.
• [6] A. Walkiewicz, M. Brzezińska, A. Bieganowski, Biol. Fertil. Soils 2018, 54, nr 7, 861, https://doi.org/10.1007/s00374-018-1302-9
• [7] E. Wnuk, A. Walkiewicz, A. Bieganowski, Environ. Sci. Pollut. Res. 2017, 24, 25346, https://doi.org/10.1007/s11356-017-0195-8
• [8] S. Yang, F. Li, S.S. Malhi i in., Agron. J. 2004, 96, 1039.
• [9] W. Buniak, Zesz. Probl. PNR 1987, 377, 267.
• [10] W. D. Fugger, Evaluation of potential indicators for soil quality in savanna soils in Northern Ghana (West Africa), praca doktorska, Georg-August-Universitat Gottingen, Gottingen 1999 r., 1.
• [11] E. Spychaj-Fabisiak, Rocz. Glebozn. 1989, 40, nr 1,67.
• [12] P. Tkaczyk, W. Bednarek, S. Dresler i in., Int. Agrophys. 2017, 31, nr 4, 551, https://doi.org/10.1515/intag-2016-0074
• [13] R Tkaczyk, W. Bednarek, S. Dresler i in., Acta Agroph. 2018, 25, nr 1, 107, https://doi.org/10.31545/aagr0009
• [14] R Tkaczyk, W. Bednarek, S. Dresler i in., J. Elem. 2018, 23, nr 4, 1361, https://doi.org/10.5601 /jelem.2018.23.1.1639
• [15] K. Lamorski, T. Pastuszka, J. Krzyszczak i in., Vadose Zone J. 2013,12, nr 4, https://doi.org/10.2136/vzj2013.05.0085
• [16] R.T. Walczak, B. Witkowska-Walczak, R Baranowski, Int. Agrophys. 1997, 11, 111.
• [17] S. Fronzek, N. Pirttioja, T.R. Carter i in., Agric. Syst. 2018, 159, 209, https://doi.org/l 0.1016/j.agsy.2O17.08.004
• [18] N. Pirttioja, T.R. Carter, S. Fronzek i in., Clim. Res. 2015, 65, 87, https://doi.org/10.3354/cr01322
• [19] M. Ruiz-Ramos, R. Ferrise, A. Rodriguez i in., Agric. Syst. 2018, 159, 260, https://doi.org/10.1016/j.agsy.2017.01.009
• [20] A. Rodriguez, M. Ruiz-Ramos, T. Palosuo i in., Agric. For. Meteorol. 2018 (in press), https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2018.09.018
• [21] R Baranowski, J. Krzyszczak, C. Stawiński i in., Clim. Res. 2015, 65, 39, https://doi.org/10.3354/cr01321
• [22] H. Hoffmann, P. Baranowski, J. Krzyszczak i in., Agric. For. Meteorol. 2017, 234-235, 247, https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2016.12.012
• [23] J. Krzyszczak, P. Baranowski, H. Hoffmann i in., Analysis of Climate Dynamics Across a European Transect Using a Multifractal Method, Advances in Time Series Analysis and Forecasting: Selected Contributions from ITISE 2016, Springer International Publishing, Cham, 2017 r., 103. https://doi.org/10,1007/978-3-319-55789-2_8
• [24] J. Krzyszczak, P. Baranowski, M. Zubik i in., Agric. For. Meteorol. 2017, 239, 223, https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2017.03.015
• [25] M. Murat, I. Malinowska, M. Gos i in., Int. Agrophys. 2018, 32, 253, https://doi.org/10.1515/intag-2017-0007
• [26] M.S. Coyne, W.W. Frye, Encyclopedia of soil in the environment, Hillel D., Elsevier, 2005, 13.
• [27] D.S. Powlson [w:] Nitrogen efficiency in agricultural soils, Elsevier Appl. Sci., 1988, 231.
• [28] S.P. Trehan, Soil Biol. Biochem. 1996, 28, nr 8, 1021.
• [29] N. Tremblay, H.Ch. Scharpf, U. Weier i in., Agric. Agri-Food Canada 2001,1.
• [30] W. Lipiński, Nawozy Nawoż. 2010, 38, 111.
• [31] Y.K. Soon, G.W. Clayton, W.A. Rice, Agron. J. 2001, 93, 842.
• [32] M. Fotyma, K. Kęsik, Cz. Pietruch, Nawozy Nawoż. 2010, 38, 4.
• [33] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, Dz.U. 2003, nr 4, poz. 44.
• [34] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, Dz.U. 2002, nr 241, poz. 2093.
• [35] PN-R-04028:1997, Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Metoda pobierania próbek i oznaczanie zawartości jonów azotanowych i amonowych w glebach mineralnych.
• [36] IUNG, Zalecenia nawozowe. Cz. I. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro- i mikroelementów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, 1990, 26.
• [37] A. Sapek, B. Sapek, Rocz. Glebozn. 2007, 58, nr 1,99.
• [38] S. Pietrzak, M. Urbaniak, B. Sapek, Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie 2006, 6, nr 17, 51.
• [39] F. Czyżyk, K. Pulikowski, M. Strzelczyk i in., Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie 2011, 11, nr 4(36), 95.
• [40] J. Barszczewski, M. Szatyłowicz, Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie 2011, 11, nr 3(35), 7.
• [41] C. Trawczyński, Ann. UMCS Sec. E 2004, 59, nr 2, 687.
• [42] A. Baluch, S. Benedycki, Z. Benedycka, Ann. UMCS Sec. E 2004, 59, nr 1, 449.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę